Co wpływa na prawdopodobieństwo komplikacji po operacji na zwężenie kanału kręgowego?

Doświadczenie chirurga – tak, zasoby szpitala – niekoniecznie. Wyniki badań opublikowane w czerwcowym numerze Neurosurgery sugerują, że ryzyko komplikacji po operacji na zwężenie kanału kręgowego jest wyższe, jeżeli zabieg przeprowadza chirurg wykonujący takie operacje bardzo rzadko – mniej niż cztery razy w roku. Z drugiej strony, autorzy raportu pod wodzą Dr. Alego Bydona z Johns Hopkins University zauważają, że liczba operacji przeprowadzanych w danym szpitalu nie ma istotnego wpływu na stopień ryzyka wystąpienia komplikacji.

Zwężenie kanału kręgowego jest częstą przyczyną bólu kręgosłupa, szczególnie u starszych osób. Operacja jest zazwyczaj zalecana dopiero, kiedy stan pacjenta nie poprawia się po zastosowaniu innego rodzaju leczenia.

Natomiast, niewielkie doświadczenie chirurga w przeprowadzaniu tego rodzaju operacji może zwiększać ryzyko wystąpienia komplikacji.

Naukowcy przeprowadzając swoje badania przeanalizowali historię niemal 49 000 pacjentów, którzy zostali poddani operacji zwężonego kanału kręgowego w odcinku lędźwiowym w latach 2005-2008. Porównano wskaźniki komplikacji pooperacyjnych oraz poziom umieralności z ilością takich zabiegów przeprowadzonych przez konkretnych chirurgów oraz z ilością operacji w szpitalu.  

Lekarze i szpitale zostali podzieleni ze względu na liczbę przeprowadzonych operacji: od „bardzo mało” (dla chirurga mniej niż 15 operacji w ciągu czterech lat, dla szpitala 68) do „bardzo dużo” (chirurdzy – powyżej 81, szpitale powyżej 394).

Po przeanalizowaniu wskaźnika prawdopodobieństwa pojawienia się komplikacji pooperacyjnych i przypadków śmiertelnych naukowcy zauważyli, że są one różne dla różnych grup chirurgów. Okazało się, że u 11,6 procent pacjentów operowanych przez lekarzy przeprowadzających zabiegi mniej niż 4 razy w roku, występują komplikacje.

Natomiast, w przypadku neurochirurgów, którzy często przeprowadzają operacje na zwężenie kanału kręgowego, komplikacje u pacjentów pojawiają się jedynie w 8,6 procentach przypadków, czyli o 38 procent rzadziej.

Co ciekawe, znaczącą różnice odnotowano jedynie w porównaniu dwóch skrajnych grup - lekarze przeprowadzający operacje średnio mniej niż 4 razy w roku i ci, którzy wykonują ich powyżej 20 rocznie. We wszystkich pozostałych grupach ryzyko wystąpienia komplikacji było nieznacznie większe niż w przypadku lekarzy, którzy wykonują zabieg „bardzo często”.

W przypadku wielu skomplikowanych operacji o wysokim stopniu ryzyka, bardzo istotne jest nie tylko doświadczenie chirurga, ale także ilość przeprowadzanych w danym szpitalu zabiegów. Nie ma to jednak zastosowania, gdy chodzi o operację na zwężenie kanału kręgowego w odcinku lędźwiowym.

O ile doświadczenie chirurga jest bardzo ważne, o tyle ilość zabiegów przeprowadzonych w danej placówce, koszt operacji czy ilość dni, w których pacjent pozostaje w szpitalu, jest nieistotna. Co ciekawe, żaden z czynników (również doświadczenie lekarza) nie ma wpływu na ryzyko śmierci operowanej osoby.

„W przypadku pacjentów przechodzących operację na zwężenie kanału kręgowego w odcinku lędźwiowym kręgosłupa, doświadczenie, umiejętności i wiedza chirurga może być najważniejszym czynnikiem decydującym o wyniku, natomiast zasoby szpitala mają mniejsze znaczenie” – stwierdza w swoim raporcie dr Bydon.

Badacze zauważają, że większość chirurgów przeprowadzających tego typu operacje bardzo często uczyła się w wielkich akademickich szpitalach w czasie studiów. Niemniej jednak, ponad 40 procent z nich nie pracowało w takich placówkach, a wielu z nich praktykuje w mniejszych czy nawet wiejskich szpitalach. Autorzy raportu stwierdzają, że „zasoby wielkiego akademickiego centrum medycznego czy dużego miejskiego szpitala, nie są niezbędne dla doświadczonego chirurga.”