Czy możemy zażyć za dużo calcium?

Pytanie to jest jak najbardziej zasadne. Toczą się bowiem całe debaty nad znaczeniem skutecznej dawki oraz nad pojęciem zalecanej dawki dziennej. Zalecana dawka dzienna w zależności od narodowości. To nie żart. Czy wiedzieliście, że zalecana dawka dzienna (ZDD) zmienia się w zależności od kraju?

Na przykład, w Ameryce, ZDD dla osoby dorosłej wynosi 1200 mg calcium elementarnego, podczas gdy w Europie dawka ta wynosi zaledwie 800 mg na dzień. Tak samo zresztą jak i wielu krajach azjatyckich. Jeśli więc, jak twierdzą to specjaliści-dietetycy, dawka ta została ustalona według najbardziej rygorystycznych kryteriów naukowych, to jak to jest możliwe, że tak bardzo się zmienia w zależności od kraju? Dane naukowe przecież przechodzą przez granice!

Najciekawsze w tym wszystkim jest to, że osteoporoza wcale nie jest najczęstsza tam, gdzie zalecana dawka dzienna calcium jest najniższa... Zresztą, badacze wykazali, że u młodych kobiet, dawka wapnia wyższa niż 800 mg na dzień nie przynosiła żadnych dodatkowych korzyści, jeśli chodzi o rozwój kości.

Wielu autorów stwierdza, że w Ameryce zalecana dawka dzienna calcium wzrosła w skutek dużych presji politycznych wywieranych przez lobby „mleczarskie” (producenci produktów mlecznych z Kanady, na przykład). W ten sposób, niemożliwe jest teraz, przy użyciu wszystkich najbardziej wyrafinowanych sposobów, osiągnięcie zalecanej dawki bez konsumpcji mleka i jego pochodnych.

Maksimum absorpcji

Pojęcie maksimum absorpcji, tak bardzo przecież ważne, często jest zaniedbywane, jeśli chodzi o calcium. Maksimum absorpcji jest maksymalną dawką, która może być wchłonięta przez jelita. Kiedy spożywana dawka jet zbyt duża, jelita nie mogą absorbować nadmiaru powyżej tego maksimum. Pojęcie to jest oczywiście akceptowane, kiedy chodzi o witaminę C, o magnez albo jeszcze o glukozaminę.

W Kanadzie, na przykład, dawką graniczną dla witaminy C jest 2000 mg na dzień. Ta maksymalna granica jest funkcją maksimum absorpcji, który wynosi 1000 mg na dawkę (2 dawki na dzień, czyli 2000 mg). W rzeczywistości, jeśli zażywamy więcej niż 1000 mg witaminy C w jednej dawce, ryzykujemy tym, że będziesz mieli luźne stolce. Kiedy dawka przekracza zdolność jelit do absorpcji, niezaabsorbowana ilość witaminy C pozostaje w jeliach i może spowodować luźne stolce, krótko mówiąc. Jednakże, ustalanie dawki granicznej wydaje się sugerować, że fakt przekroczenia tej dawki 2 000 mg na dzień ma być niebezpieczne, co jest nieprawdą.

Zobacz również:

Przypadek magnezu jest podobny. W Kanadzie, na przykład, ustalono dawkę maksymalną na 350 mg na dzień. I po raz kolejny, dawka ta jest oparta na maksimum absorpcji, a jedynym ryzykiem, na które się narażamy poza tą dawką, są luźne stolce. Z wyjątkiem osób dotkniętych niewydolnością nerek, które powinny skonsultować się z lekarzem, zanim zaczną zażywać jakiekolwiek supelementy magnezu.

Poza tym, dawka ta jest dość despotyczna, ponieważ ilość nieabsorbowanego magnezu może się zmienić w zależności od wybranej soli magnezu (na przykład, absorpcja tlenku magnezu jest bardzo zła, podczas gdy absorpcja cytrynianu i asparaginianu jest bardzo dobra).

Maksimum absorpcji calcium jest dokumentowane od lat siedemdziesiątych ubiegłego wieku, a jednak nigdy nie słyszymy, żeby ktoś o tym mówił. Maksimum to plasuje się na 500 mg na dawkę. Poza tą dawką, absorpcja jest redukowana i nadmiar wapnia pozostaje w jelitach. W przypadku calcium, nadmiar może skutkować raczej zatwardzeniami niż luźnymi stolcami.

Tak jak w przypadku innych składników odżywczych, biodyspozycyjność wapnia wzrasta dzięki dzieleniu dawki w ciągu dnia. W rzeczywistości, jedna dawka 1000 mg wapnia jest o wiele gorzej absorbowana (czynnik 60%) niż ta sama dawka podzielona na 3 lub 4 i zażyta w ciągu jednego dnia. Często jeszcze widzimy, że przepisuje się suplementy wapnia od 1000 mg do 1500 mg na dzień.

Użyteczność tak wysokich dawek jest poddawana w wątpliwość. Prawdą jest, że niektóre badania nad osteoporozą przestudiowały działanie dużych dawek calcium. Natomiast, jeśli oceniamy rezultaty z wielu badań, zdajemy sobie sprawę, że dawka calcium nie jest bardzo znaczącym czynnikiem.

W rzeczywistości, badania posługujące się jedynie calcium, wykazały bardzo mało rozstrzygających efektów na nabieranie masy kostnej oraz na zmniejszenie ilości i ciężkości złamań. Jedynie badania, których protokół zawierał witaminę D, niezależnie od dawki wapnia, ujawniły interesujące skutki pozytywne.

Niezdrowy skutek nadmiaru wapnia

Zatwardzenie nie jest na nieszczęście jedynym skutkiem ubocznym namiernych ilości calcium. Komórki, które produkują kości, osteoblasty, również są tym dotknięte. W przeciwieństwie do tego, co twierdzą ci, którzy sprzedają wapń, nadmiar tego składnika, zamiast stymulować komórki, przeszkadza im w ich normalnym działaniu, przyczynia się do ich starzenia i hamuje nawet ich zdolność do reprodukowania.

Tak właśnie wykazał Klompmaker. Wyciągnął on na światło dzienne mechanizmy starzenia osteoblastów, w momencie kiedy są one „zbyt dobrze odżywiane”. To nowe odkrycie nad działaniem calcium może wyjaśniać, dlaczego osteoporoza zdarza się częściej w krajach, gdzie je się dużo produktów mlecznych, w porównaniu do tych krajów, gdzie takich produktów je się bardzo mało.

Debata nad osteoporozą jest bardzo złożona i bardzo daleko do jej końca. Istnieje wiele licznych teorii i wiele motywów fiansowych, a obiektywna informacja jest bardzo trudno dostępna. Dlatego też, kanadyjski specjalista w tej dziedzinie, Jean-Yves Dionne, zdecydował się pochylić nad tym fascynującym tematem i przeanalizował dostępne dane, aby wyjaśnić tę kwestię.

Rezultaty tych badań zostały opisane w dziele dostępnym dla wszystkich: S.O.S. OS: des os solides à tout âge! (S.O.S Kości: mocne kości w każdym wieku). Książka ta odpowiada pragmatycznie na wiele pytań a propos zdrowia kości. Odpowiedzi, które w niej znajdziemy, mogą wielu zaskoczyć.