Czy słyszeliście o Niemocy Świętego Walentego? Czym objawia się ta choroba?
Padaczka -na tę chorobę może zachorować każdy z nas. Niezależnie od wieku, płci, rasy, narodowości, poziomu wykształcenia czy zamożności. Jak sobie z nią radzić i gdzie leżą jej przyczyny?
Według Światowej Organizacji Zdrowia (WHO), co roku rozpoznawanych jest 2,4 mln nowych przypadków padaczki.4 Jej objawy mogą pojawić się w każdym wieku, ale szczyt zachorowania przypada na okres dzieciństwa (pierwszy rok życia dziecka) i starości (powyżej 60. roku życia).
Wyładowania neuronów
Co dziesiąty z nas doświadcza w życiu jednego napadu padaczkowego. Nie znaczy to jednak, że jesteśmy chorzy na padaczkę. Kryterium rozpoznania tej choroby jest bowiem wystąpienie co najmniej dwóch napadów padaczkowych. Są one konsekwencją zaburzeń czynności mózgu i niekontrolowanych wyładowań komórek nerwowych, które komunikują się między sobą za pomocą impulsów elektrycznych. Wyładowania te przybierają postać różnorakich napadów, a ich rodzaj i częstotliwość zależą od miejsca, w którym zlokalizowane jest ognisko padaczkowe.
Najczęstsze są napady ogniskowe3, przebiegające na ogół bez zaburzeń świadomości. Przejawiają się w postaci drgawek, uczucia drętwienia, a czasem bólu ręki, zaburzeń: wzrokowych (np. iskry), słuchowych (np. gwizdy), smakowych (odczuwanie nieprzyjemnych smaków) oraz węchowych (odczuwanie nieprzyjemnych zapachów), pocenia się, ślinienia, przyspieszonego tętna. Występują u osób w każdym wieku.Również napady toniczno-kloniczne mogą występować w każdym wieku, ale inny jest ich przebieg.
Cechy charakterystyczne to: utrata przytomności, sztywne i wyprężone ciało, wyprostowane i skręcone do wewnątrz nogi, zaciśnięte dłonie, gałki oczne skierowane ku górze. Po ok. pół minuty następuje głęboki wdech, po czym pojawiają się drgawki, wzrasta ciśnienie krwi i przyspiesza tętno. Taki stan trwa ok. 2 minut, po czym chory zapada w głęboki sen.
U dzieci i młodzieży występują najczęściej napady nieświadomości, polegające na nagłej utracie świadomości i znieruchomieniu (mogą się pojawiać od kilku do nawet kilkudziesięciu razy dziennie) oraz napady miokloniczne, czyli krótkie, gwałtowne szarpnięcia mięśni,Zobacz również:
z powodu których chory upada, jakby ktoś podciął mu nogi, albo wypada mu wszystko z rąk. Tego typu napady pojawiają się zwykle nad ranem, po nieprzespanej nocy.
Nagła utrata napięcia mięśniowego, która może być przyczyną upadku i ciężkiego urazu głowy, cechuje napady atoniczne.
W napadach uogólnionych do wyładowań padaczkowych dochodzi w obu półkulach mózgu jednocześnie.Możesz pomóc!
Jeśli jesteś świadkiem napadu padaczki:
Zachowaj spokój
Ułóż chorego na boku
Udrożnij mu drogi oddechowe
Podłóż mu coś miękkiego pod głowę, żeby ochronić ją przed urazem
Nie wkładaj mu niczego między zęby!
Nie krępuj jego ruchów
Jeśli zasnął po napadzie, nie budź go
Napad powinien ustąpić po 2-3 minutach; jeśli się przedłuża – wezwij pogotowie ratunkowe
Trudno ustalić przyczynę
Padaczka nie jest jedną chorobą, ale grupą chorób, które cechują różne objawy (napady). Ich przyczyny nie zostały do końca poznane, a w ok. 70% przypadków2 w ogóle nie udaje się ich ustalić. Dotyczy to zwłaszcza tzw. padaczki idiopatycznej (samoistnej), mającej prawdopodobnie podłoże genetyczne, oraz tzw. padaczki skrytopochodnej, która według jednej z hipotez może być spowodowana niemożliwymi do wykrycia mikroskopijnymi zmianami w mózgu.
Przyczyna jest możliwa do ustalenia jedynie w przypadku padaczki objawowej, a może nią być:
uszkodzenie mózgu w okresie okołoporodowym (w życiu płodowym lub podczas porodu);uraz głowy (np. w wypadku komunikacyjnym);
guz mózgu i przerzuty innych nowotworów do tego narządu;
naczyniowa choroba mózgu (udar, krwotok podpajęczynówkowy);
zakażenie ośrodkowego układu nerwowego (np. zapalenie opon mózgowych lub mózgu);
choroba zwyrodnieniowa mózgu (np. stwardnienie rozsiane, choroba Alzheimera);
nadużywanie alkoholu;
narkotyki (zwłaszcza kokaina);niektóre leki (np. chlorochina, pentylenetetrazol).
Podstawowe znaczenie w postawieniu diagnozy ma zebranie dokładnego wywiadu od pacjenta i wszystkich osób, które były świadkami jego napadu padaczkowego. Rutynowym badaniem wykonywanym w przypadku podejrzenia padaczki jest elektroencefalografia (EEG) rejestrująca czynność mózgu. Nie jest to jednak badanie rozstrzygające. Zdarza się, że chory na padaczkę ma prawidłowy zapis EEG, a osoba z nieprawidłowym zapisem wcale nie musi być chora. Lekarz może skierować pacjenta na dodatkowe badania, np. tomografię komputerową (CT) lub rezonans magnetyczny (MRI), które pomogą mu wykluczyć inne schorzenia (np. guza mózgu).
Nowoczesne leczenie? Tak, ale nie w Polsce!
Podstawą leczenia padaczki są leki przeciwpadaczkowe3, które powinny być dostosowane do indywidualnych potrzeb pacjenta i typu występujących u niego napadów padaczkowych.
O wyborze leku powinny decydować również inne czynniki, takie jak: wiek, ryzyko wystąpienia działań niepożądanych, niekorzystne interakcje z innymi przyjmowanymi lekami, współistniejące schorzenia.Badania dowodzą, że farmakoterapia jest skuteczna u ponad 70% chorych, oraz że po 2-5 latach prawidłowego leczenia 70% dzieci i 60% dorosłych chorych2 może odstawić leki przeciwpadaczkowe. Niestety, Polska jest jedynym krajem europejskim, w którym refundacja nowoczesnych leków uzależniona jest od rozpoznania u pacjenta padaczki lekoopornej. Dla młodych kobiet, pacjentów z chorobami wątroby, osób w podeszłym wieku czy przyjmujących na stałe leki wchodzące w groźne interakcje z lekami przeciwpadaczkowymi, leki nowej generacji nie są refundowane.
Wybór metody leczenia powinien być uzależniony od takich czynników jak: wiek chorego, ogólny stan jego zdrowia, dotychczasowy przebieg choroby, a przede wszystkim od lokalizacji ogniska padaczkowego oraz częstotliwości i nasilenia napadów. U osób, które nie odpowiadają na leczenie farmakologiczne (5-10%) można przeprowadzić operację resekcyjną3, której celem jest usunięcie fragmentu mózgu ze znajdującym się w nim ogniskiem padaczkowym. Najczęściej stosowaną techniką takiej operacji jest lobektomia (głównie płata skroniowego). U pewnej grupy chorych (z napadami częściowymi) bardzo dobre efekty przynosi zabieg stymulacji nerwu błędnego, polegający na wszczepieniu poniżej lewego obojczyka stymulatora nerwu błędnego – urządzenia podobnego do rozrusznika serca, które hamuje napady padaczkowe. Niestety, ze względu na koszty Narodowy Fundusz Zdrowia go nie finansuje.
Komentarze do: Czy słyszeliście o Niemocy Świętego Walentego? Czym objawia się ta choroba?