Czy warto poddać się psychoterapii Gestalt?

Jeśli czujemy, że życie przestało nas cieszyć, pojawia się lęk przed przyszłością i wszystkim, co niepewne, warto podjąć trudny krok i udać się na terapię Gestalt. Choć niełatwo w takiej sytuacji uwierzyć, że możemy odzyskać radość życia i harmonię, to trzeba zaryzykować!

Z pewnością tę trudną decyzję o podjęciu terapii w ujęciu Gestalt, uznamy kiedyś za jedną z najlepszych w naszym życiu. Kto nie chciałby odczuwać harmonii ciała, duszy i umysłu oraz świadomości przy każdym podejmowanym wyborze? Czy jest coś cenniejszego niż zdolność do bycia szczęśliwym człowiekiem bez względu na to, co dzieje się wokół nas?

Kto może podjąć terapię Gestalt?

Z pewnością osoby, które pragną żyć pełnią życia i zyskać świadomość, pozwalającą podejmować wybory i ponosić za nie pełną odpowiedzialność. Jeśli chcemy w życiu odczuwać harmonię wszystkich sfer naszego życia: fizycznej, psychicznej i duchowej, warto podjąć terapię Gestalt. Gdy czujemy, że nie potrafimy świadomie odpowiedzieć sobie na pytania kim jesteśmy, jakie są nasze potrzeby i emocje, to będzie ona dla nas idealnym rozwiązaniem.

Bardzo często ten rodzaj terapii podejmują osoby, które całkiem dobrze radzą sobie w codziennym życiu, jednak chcą pragną poznać lepiej samego siebie. Ta terapia pozwala odkryć głębię własnego „Ja”, co w efekcie prowadzi do prawdziwego doświadczania swojego życia. Nie jest ona wskazana dla osób z problemem uzależnienia, całkowitej dezintegracji osobowości czy też w przypadku zaburzeń psychotycznych.

Główne założenia nurtu Gestalt

Przede wszystkim nurt Gestalt czerpie z różnych źródeł, np. z egzystencjalizmu, fenomenologii psychoanalizy, a także pracy z ciałem czy psychodramy. Właściwie nie można konkretnie opisać, jak będzie wyglądała terapia, ponieważ wiąże się ona z konkretną osobą (pacjentem). Człowiek traktowany jest jako jedność fizyczna, psychiczna i duchowa, dlatego nie można postrzegać go przez pryzmat jednej z tych sfer. Sam kieruje własnym życiem, kreując je. Terapia może polegać np. na pracy z emocjami, ale w kontekście rozwoju osoby, jako istoty istniejącej całościowo. Bardzo ważne jest dostosowanie sposobów pracy terapeutycznej do człowieka, który potrzebuje pomocy, a wiadomo, że każdy z nas jest inny, mamy różne potrzeby, oczekiwania. Głównym celem terapii jest wykorzystanie potencjału pacjenta, który z założenia jest obecny w każdym człowieku. Psychoterapia Gestalt ma kilka podstawowych założeń.

Relacja pacjent – terapeuta (ja-ty)

W psychoterapii Gestalt najważniejszą zasadą jest zbudowanie relacji między terapeutą i pacjentem. Chodzi o bycie ze sobą, otwarcie się na siebie dwóch osób (psychoterapeuty i pacjenta) oraz nawiązanie między nimi dialogu. Bardzo ważną zasadą jest nieocenianie pacjenta przez terapeutę. Przyjmuje go takim, jakim jest, dlatego pacjent może otworzyć się całkowicie, zdejmując wszystkie maski. Bycie sobą jest niezbędne, by poznać siebie i poszerzyć własną świadomość.

Afirmacja teraźniejszości – Tu i teraz

Bardzo ważną ideą terapii jest doświadczanie teraźniejszego życia, a nie skupianie się na przeszłości. Przeszłość jest ważna i na pewno wywiera wpływ na to, jakimi jesteśmy ludźmi, ale liczy się przede wszystkim tu i teraz. Gdy pacjent mówi o przeszłości lub przyszłości powinien robić to w czasie teraźniejszym, co pozwoli mu zachować bliskość z własnymi emocjami.

Wszystko jest ważne

Terapia Gestalt polega nie tylko na radzeniu sobie z wielkimi problemami i trudnościami życiowymi, ale także na nauce podążania za emocjami, bez potrzeby formułowania konkretnego problemu. Chodzi o podążanie pacjenta za własnym „tu i teraz”, czyli bycie w zgodzie z tym, co się z nami dzieje w danej chwili m.in. obserwacja pozycji ciała, gestykulacji, oddechu.

Techniki pracy terapeutycznej

Gestalt zakłada, że praca z pacjentem nie może odbywać się w określonych ramach. Bardzo ważna jest otwartość na nowe możliwości i rozwiązania. Pacjent ma doświadczać emocji i poznawać je w trakcie spotkań, co umożliwia mu stosowanie przez terapeutę kilku technik, które w kontrolowanych warunkach pozwalają przyjrzeć się temu, co człowiek przeżywa.

Puste krzesła

Metoda pustych krzeseł jest jedną z najbardziej popularnych i skutecznych technik, stosowanych w terapii Gestalt. Polega na ustawianiu pustego krzesła w pobliżu pacjenta po to, aby mógł on wyobrazić sobie, że siedzi na nim jakaś znacząca dla niego osoba. Na krześle zazwyczaj „usadza się” człowieka, do którego w rzeczywistości nie można powiedzieć tego, co się czuje, a co skrywane wewnątrz, może warunkować w jakiś sposób życie pacjenta. Przyjrzenie się emocjom towarzyszącym wyrażaniu wcześniej niewypowiedzianych słów, pozwoli odciąć się od wpływu tej kwestii na funkcjonowanie w codziennym życiu.

Sny i ich analiza

Analizowanie snów jest ważnym elementem w terapii Gestalt. Ukazują nam one to, co problematyczne i w pewien sposób niezałatwione, dlatego często niemożliwe do ominięcia. Przyglądając się snom można uzyskać odpowiedzi na stawiane sobie pytania lub odkryć uczucia, które nie są uświadomione. Praca ze snem wiąże się z przyglądaniu się zapamiętanym szczegółom, odtwarzaniu snów w teraźniejszości i wreszcie identyfikowaniu ze snami.

Psychodrama

Ta technika wiąże się z wcielaniem się w ważną dla siebie postać, np. człowieka, do którego mamy jakiś żal. Celem takiego działania jest wyobrażenie sobie sposobu postrzegania danych sytuacji przez tę osobę, co pozwala pacjentowi szerzej spostrzegać zdarzenia, które do tej pory były widziane jedynie z własnej perspektywy. Towarzyszy temu również zmiana uczuć wobec osoby, w którą się wcielamy.

Przebieg terapii Gestalt

Terapia odbywa się przy pomocy różnych technik, które wybiera terapeuta. Polega na byciu ze sobą i wspólnym odkrywaniu emocji, potrzeb i oczekiwać pacjenta. Może odbywać się w formie indywidualnej lub grupowej, w specjalnie wyposażonym gabinecie, mieszkaniu pacjenta lub w terenie. Czas trwania terapii Gestalt będzie różny w każdym z przypadków, a zależy przede wszystkim od odczuć pacjenta. Terapia może trwać miesiąc, kilka miesięcy, a czasem zdarza się, że już po kilku spotkaniach problem zostanie rozwiązany. Najważniejszym wyznacznikiem jest to, czy pacjent czuje, że nadszedł czas na zakończenie terapii.

• Decyzja o podjęciu terapii - oczywiście dla większości ludzi decyzja o udaniu się do terapeuty będzie bardzo trudna. Warto jednak zaryzykować. Kiedy już dojdzie do umówienia się z psychoterapeutą, nadejdzie czas na pierwsze spotkanie. Jedno, dwa, czasem trzy spotkania polegają na poznaniu się z psychoterapeutą i zadecydowaniu, czy podejmujemy dalszą terapię i z jaką częstotliwością.
• Nic nie odbywa się bez zgody pacjenta – oznacza to, że pacjent sam decyduje o wszystkim, lecz przy wsparciu terapeuty. Podczas wizyty usiądziemy naprzeciw siebie, co na początku może być krępujące. Terapia polega jednak na zbudowaniu relacji między dwojgiem lub większą grupą osób, dlatego taka forma jest niezbędna. Każde spotkanie może być inne, pacjent ma po prostu być w obecności drugiej osoby, nie musi wcale wiedzieć, o czym chce mówić podczas sesji.
• Moment zakończenia terapii – zazwyczaj jest on wyczuwalny zarówno dla psychoterapeuty, jak i dal pacjenta. Pozostaje jednak zawsze decyzją pacjenta. Zakończyć terapię można, np. gdy problem zostaje rozwiązany. Kiedy podczas terapii pojawiają się ciągle nowe sprawy, o których chcemy porozmawiać, terapia trwa dalej. W pewnym momencie zdamy sobie sprawę, że to już czas na zakończenie spotkań. Jeśli terapeuta sam zauważy, że w jego odczuciu nie ma już potrzeby dalszej terapii, podzieli się z nami swoimi odczuciami. Decyzja o zakończeniu leczenia nie oznacza, że nie będziemy mogli wznowić spotkać, kiedy poczujemy, że znów jest taka potrzeba.

Skuteczność terapii

Terapia Gestalt w sytuacji spełnienia wszystkich ważnych warunków z pewnością przyniesie bardzo duże efekty. Dzięki niej zyskuje się świadomość siebie, poczucie harmonii ciała, umysłu, uczuć. Człowiek staje się odpowiedzialny za własne wybory, co sprawia, że czuje się sprawcą i kreatorem własnego życia, co z kolei daje mu wolność. W trakcie trwania terapii rozwiniemy wiele umiejętności, które pozwolą nam zaspokajać potrzeby, szanując przy tym innych ludzi. Uwierzymy przede wszystkim w swój potencjał i zaczniemy go wykorzystywać.

Gestalt pomaga uświadomić sobie siłę, którą każdy z nas posiada i uczy z niej korzystać, a w razie potrzeby sięgać po wsparcie i pomoc od innych. Wielką zaletą, którą wykształcimy w sobie za sprawą terapii, jest wrażliwość na otoczenie, przy jednoczesnej umiejętności chronienie się przed złymi i destrukcyjnymi dla nas sytuacjami, zjawiskami czy relacjami. Terapia Gestalt skutecznie pomaga w używaniu wyobraźni, utrzymywaniu marzeń i dążeniu do nich.

W życiu każdego z nas pojawiają się problemy i trudności, z którymi ciężko sobie poradzić. Często wywierają one ogromny wpływ na nasze życie i osobowość, nawet jeśli mamy wrażenie, że udało nam się z nimi uporać. Ludzka nieświadomość jest potęgą, od której w dużej mierze zależy jakość życia każdego człowieka, dlatego nie wolno jej lekceważyć. Jeśli w naszych głowach pojawia się myśl, że terapia Gestalt mogłaby polepszyć jakość życia, to trzeba zaryzykować i przekonać się o tym na własnej skórze!

Barbara Rozmus