Czym jest otępienie?

Otępienie jest zespołem objawowym, który jest spowodowany chorobą mózgu, najczęściej mającą przewlekły i postępujący charakter. Chorobie towarzyszą liczne zaburzenia funkcji poznawczych, takich jak pamięć, myślenie, orientacja, rozumienie, liczenie, zdolność do uczenia się, funkcje językowe oraz zdolność do oceniania.

Takie deficyty powodują zaburzenia w codziennym funkcjonowaniu chorego. Co więcej uszkodzenie funkcji poznawczych wiąże się bardzo często z obniżeniem kontroli nad reakcjami emocjonalnymi, społecznymi oraz zachowaniem.

Warto zauważyć, że liczba osób cierpiących na otępienie rośnie wraz z wiekiem. Otępienie spotykane jest u 5-10% osób po 65 roku życia oraz u 20-40% osób, które ukończyły 85 lat.

Mózg, podobnie jak każdy inny organ ludzkiego ciała, ulega procesowi starzenia. Sprawność mózgu obniża się, a tym samym mogą pojawić się problemy z przypomnieniem sobie rozmaitych informacji.

Jakie są objawy otępienia?

Pojawiają się zaburzenia w zakresie pamięci, myślenia i rozumienia, zdolności uczenia się, posługiwania się językiem, liczenia, orientacji w przestrzeni, kontroli emocji, kontaktów społecznych.

Zaburzenia pamięci oraz innych funkcji poznawczych poprzedzane są przez:

zwiększoną męczliwość uwagi
konieczność robienia częstych przerw w pracy w celu odzyskania sprawności
drażliwość
zniecierpliwienie
brak opanowania
brak apetytu
zaburzenia snu
zmiany w zachowaniu
roztargnienie
itd.

Postęp choroby powoduje, że objawy stają się bardziej dokuczliwe. Wiążą się z:

Zobacz również:

trudnościami w znalezieniu przedmiotów codziennego użytku
zapominaniem nazwisk znanych nam osób
ciągłym przygnębieniem, lękiem, podejrzliwością, agresją
spowolnieniem psychoruchowym
zubożeniem słownictwa (z czasem utratą mowy)
gubieniem się w trakcie podróży, spacerów
zapominaniem podstawowych fragmentów ze swojego życia
bezsennością
nietrzymaniem moczu i stolca
koniecznością pomocy choremu w najprostszych czynnościach dnia codziennego

Jakie są przyczyny otępienia?

Najczęściej otępienie spowodowane jest chorobą Alzheimera oraz zmianami naczyniowymi z mózgu, takimi jak miażdżyca.

Ponadto chorobie sprzyjają:

nadciśnienie tętnicze
cukrzyca
palenie tytoniu
zwiększony poziom cholesterolu
otyłość
stres

Jak wygląda diagnostyka?

Wstępne podejrzenia choroby mogą pojawić się dopiero po przeprowadzeniu testów przesiewowych, takich jak MMSE oraz Testu Rysowania Zegara. Test MMSE wiąże się z zadaniem choremu kliku prostych pytań oraz poproszeniem go o zapamiętanie niektórych wyrazów. Za każdą dobrą odpowiedź chory otrzymuje punkty. Zbyt mała liczba punktów w wielu przypadkach świadczy o otępieniu.

Leczenie

W 10% przypadków otępienie jest częściowo lub całkowicie odwracalne.

Otępienia odwracalne są powodowane przez:

nadczynności i niedoczynność tarczycy
niedobór witaminy B12 lub kwasu foliowego
guzy mózgu, które można leczyć neurochirurgicznie
przewlekły krwiak podtwardówkowy
przewlekłe działanie substancji toksycznych

Objawy otępienia można złagodzić usuwając czynnik sprawczy oraz wyrównując gospodarkę hormonalną i witaminową. W pozostałych przypadkach możliwe jest jedynie zwalczenie objawów choroby, poprzez podawanie leków zwiększających przepływ krwi przez mózg, poprawiających przewodzenie impulsów nerwowych w mózgu oraz polepszających metabolizm komórek mózgowych.