Czynniki ryzyka rozwoju osteoporozy
Istnieje wiele czynników ryzyka wystąpienia osteoporozy. Przyczyniają się one do nadmiernej utraty masy kostnej. Czynniki ryzyka dzieli się na kilka grup. Jeśli u pacjenta występuje kilka czynników ryzyka zwłaszcza z różnych grup, osoby te są w znacznie większym stopniu narażone na wystąpienie osteoporozy.
Czynniki sprzyjające rozwojowi osteoporozy:
Wraz z wiekiem zwiększa się częstotliwość występowania osteoporozy. Po ukończeniu 30 roku życia u człowieka obserwuje się utratę masy kostnej. Jest to proces naturalny, który jest konsekwencją jego starzenia się. W wyniku tego procesu dochodzi do porowacenia się kości przez co staja się one słabsze i bardziej podatne na złamania.
Niestety to kobiety są bardziej podatne na osteoporozę. Występuje ona 4 razy częściej u kobiet niż u mężczyzn. W przypadku kobiet w utrzymaniu kości w odpowiednim porządku dużą role odgrywa estrogen, kiedy kobieta przechodzi menopauzę ich wytwarzanie zmniejsza się i tym samy przyczynia się do spadku masy kostnej u kobiet.
Osteoporoza dotyczy głównie osób z rasą białą. Dotyka ona głównie mieszkańców Nowej Zelandii, Szwecji i USA, jak również białych mieszkańców Republiki Południowej afryki. Występowanie osteoporozy wśród ludności murzyńskiej jest bardzo rzadkim zjawiskiem.
Obciążenie genetyczne w przypadku osteoporozy znacznie zwiększa ryzyko wystąpienia osteoporozy. Badania pokazują, że dzieci matek, które cierpiały na osteoporozę są dużo bardziej na nią narażone
Kiedy kobieta przechodzi klimakterium spada znacznie poziom estrogenu, który odgrywa ważną role w utrzymaniu kości w odpowiednim stanie. Spadek poziomu estrogenu powoduje spadek masy kostnej. W związku z czym masa kostna u kobiet po menopauzie spada znacznie szybciej niż u mężczyzn.
Wątła budowa ciała oraz niska jej masa sprzyjają rozwojowi osteoporozy. Znacznie częściej występuje ona u kobiet ważących poniżej 50 kg. Jest to związane z mniejszą sztywnością masy kostnej w porównaniu z kobietami o masywnej budowie.
Dodatkowo u kobiet otyłych estrogeny, które wspierają budowę kości, są także wytwarzane w tkance tłuszczowej. Dzięki temu kobiety o masywnej budowie ciała maja dodatkowa warstwę ochronną.
U kobiet otyłych obserwuje się także zmniejszenie ryzyka zachorowania na osteoporozę ze względu na ich aktywność fizyczna. Zwykłe codzienne czynności w przypadku pulchniejszych poń wymagają od nich znacznie większego wysiłku niż kobietom o wątłej budowie, co stanowi istotny czynnik w utrzymaniu masy kostnej.
Tkanka tłuszczowa u osób z nadwagą jest dobrym amortyzatorem w czasie upadku i chroni przed złamaniem.
Często zdarza się, że osteoporoza towarzyszy rozwojowi innych chorób., na przykład nadczynności tarczycy czy kory nadnerczy, jak również chorobom przewodu pokarmowego, zaburzeniom wchłaniania, trawienia. Osteoporoza może również towarzyszyć chorobom nerek, tkanki łącznej i krwi.
Długotrwałe stosowanie leków może powodować wystąpienie osteoporozy. Stosowanie preparatów przeznaczonych do leczenia chorób reumatologicznych, alergicznych, astmy jest najczęstszą przyczyną wystąpienia osteoporozy wtórnej. Jeśli stosowanie tych leków jest konieczne powinno mu towarzyszyć jednocześnie leczenie profilaktyczne.
Również przewlekłe przyjmowanie hormonów tarczycy i niektórych leków żołądkowych, uspokajających i przeciwpadaczkowych może prowadzić do rozwoju osteoporozy.
Aktywność fizyczna jest czynnikiem, który ma wpływ na wielkość ubytku masy kostnej człowieka. Osoby unieruchomione przez długi czas mają znacznie mniejszą masę kostna niż osoby o normalnej aktywności fizycznej. Jednak u większości osób obserwuje się zbyt małą aktywność fizyczną.
- Niedostateczne spożycie wapnia i witaminy D
Wapń jest niezbędnym składnikiem do prawidłowego wzrostu kości. Bardzo ważne jest aby dostarczać do organizmu codzienną dawkę zapotrzebowania na wapń. W okresie dojrzewania pozwala osiągnąć to maksymalną masę kostną , a już w wieku dojrzałym wpływa na zmniejszenie utraty masy kostnej związanej z wiekiem.
Spożywanie wapnia w Polsce jest niedostateczne, w związku z czym jesteśmy szczególnie narażeni na wystąpienie osteoporozy. W przypadku niepokrycia dziennego zapotrzebowania na wapń za pomocą pożywienia, zaleca się uzupełnianie go za pomocą preparatów wapnia.
Zbyt duże spożycie alkoholu ma znaczący wpływ na zwiększenie ryzyka wystąpienia osteoporozy. Jest to spowodowane przede wszystkim upośledzeniem przemiany witaminy D, co prowadzi do zmniejszenia wchłaniania wapnia z jelit i nadmiernego jej wydalania z moczem. Dodatkowo alkohol osłabia komórki odpowiedzialne za tworzenie kości.
Kofeina wpływa niekorzystnie przede wszystkim na komórki biorące udział w przebudowie kości. Dodatkowo wpływa również na zwiększenie się wydalania moczu , co przyczynia się do nadmiernej utraty wapnia wraz z moczem.
- Białko i dieta bogatobiałkowa
Ilość spożywanego białka ma duży związek z wystąpieniem osteoporozy. Zarówno dieta zbyt uboga w fosfor i białko jak i zbyt bogata ma niekorzystny wpływ na gospodarkę wapniową organizmu człowieka. Zbyt duże spożycie białka przyczynia się do wydalania wapnia z moczem co bezpośrednio sprzyja rozwojowi osteoporozy.
Polecamy również:
Co to jest osteoporoza?
Kto jest zagrozony osteoporozą?
Komentarze do: Czynniki ryzyka rozwoju osteoporozy