Czynniki ryzyka w chorobach żylnych
Choroby żył to dolegliwości niezwykle uciążliwe dla pacjenta, powodujące często nawet trudności w poruszaniu się. Dlatego warto znać czynniki ryzyka, które sprzyjają powstawaniu tych chorób.
Nie zawsze możliwe okazuje się uniknięcie zachorowania, jednak w niektórych przypadkach można to ryzyko ograniczyć lub nawet wyeliminować.
Wiek
Jest bardzo istotnym czynnikiem, który wpływa na powstawanie chorób żylnych. Z wiekiem zużywają się zastawki żylne, dzięki którym żyły są w stanie transportować krew w stronę serca, a więc tak, że nie oddziałuje na nie siła grawitacji. U ludzi starszych niewydolnych może być aż 80% wszystkich zastawek, podczas gdy dla porównania w grupie dwudziestolatków tylko jedna czwarta ma problemy z żylakami.
Skłonności dziedziczne
W rodzinach osób chorych na żylaki, choroby te występują dwa razy częściej niż w rodzinach osób zdrowych. Za dziedziczenie chorób żylnych odpowiedzialne są najprawdopodobniej pewne zmiany, do których zaliczyć można mniejszą ilość zastawek lub ich brak. Na powstawanie żylaków ma wpływ także wzrost, który jest cechą niezaprzeczalnie dziedziczną. Osoby wysokie częściej mają problemy z żyłami, ponieważ odległość stóp od serca jest u nich duża, a tym samym ciśnienie w kończynach dolnych jest większe niż u osób niskich.
Nadwaga
Nie udowodniono do tej pory, że otyłość sama w sobie jest czynnikiem, który zwiększa ryzyko powstawania chorób żył, jednak zjawiska jej towarzyszące znacznie obciążają układ krwionośny. Nadwaga ponadto często idzie w parze z siedzącym trybem życia i brakiem ruchu, co również przyczynia się do powstawania chorób żylnych.
Dodatkowo przy znacznej otyłości, kiedy złogi tkanki tłuszczowej w jamie brzusznej spłycają oddech, chory zazwyczaj oddycha przy pomocy mięśni brzucha. Zmniejsza to efekt ssący, jaki wywiera oddychanie na strumień krwi żylnej i może prowadzić do problemów w funkcjonowaniu układu krwionośnego.
Zobacz również:
Tryb życia
Ryzyko pojawienia się żylaków zwiększa się przy prowadzeniu siedzącego trybu życia i braku aktywności fizycznej. Także praca w pozycji stojącej nie jest dobra dla naszych żył. Długotrwałe siedzenie lub stanie prowadzi do zmniejszenia się napięcia ścian przewodów żylnych, rozszerzenia się żył i zastoju krwi.
Wbrew pozorom, nie każdy sport jest dobry dla żył. Niektóre z aktywności fizycznych mogą prowadzić do całkowitego zahamowania odpływu krwi żylnej, wskutek czego żyły brzuszne i żyły kończyn dolnych rozszerzają się. Do takich niebezpiecznych sportów możemy zaliczyć te, które powodują podwyższenie ciśnienia w jamie brzusznej, a więc między innymi tenis, podnoszenie ciężarów, czy sporty siłowe.
Ciepło
Ciepło także sprzyja powstawaniu żylaków, gdyż prowadzi do spadku napięcia mięśniowego ścian żył. Chory mający predyspozycje do zachorowania na choroby żylne powinien unikać sauny i solarium oraz przebywania na ostrym słońcu. Należy wystrzegać się także noszenia obcisłej odzieży.
Ciąża
Jest ogromnym obciążeniem dla układu krwionośnego. Około 20-30% kobiet ciężarnych ma problem ze schorzeniami żył, a ryzyko zachorowania zwiększa się z każdą kolejną ciążą. Dzieje się tak dlatego, że już na początku ciąży zmniejsza się napięcie mięśniowe żył i elastyczność ich ścianek, co jest najprawdopodobniej skutkiem zwiększonej produkcji progesteronu przez organizm kobiety. Dodatkowo ilość krwi w układzie żylnym zwiększa się o około 20-30%, co prowadzi do zwiększenia ciśnienia żylnego.
Już w czwartym miesiącu ciąży pojawiają się problemy z odpływem krwi z jamy brzusznej, ponieważ powiększająca się macica uciska na dolną żyłę brzuszną. Jednocześnie zmniejsza się szybkość przepływu krwi przez kończyny dolne, która już w trzecim miesiącu ciąży płynie tam wolniej niż zwykle.
Szczególnie narażone na powstawanie żylaków w czasie ciąży są kobiety, które odziedziczyły po rodzicu brak zastawek żylnych w pachwinie. W takim wypadku system żył powierzchniowych nóg nie jest w żaden sposób chroniony przed zastojami i cofaniem się krwi.
Operacje, leki i schorzenia zwiększające ryzyko zachorowania
Poważne zabiegi, po których wymagana jest długotrwała rekonwalescencja chorego w pozycji leżącej, mogą prowadzić do powstawania zakrzepicy. Czasem może także nastąpić zniszczenie aparatu zastawkowego podczas operacji.
Niektóre leki obniżają napięcie mięśniowe w żyłach oraz rozszerzają ich ściany. Będą to między innymi leki nasenne i uspokajające, metablokery, barbiturany, antagoniści wapnia, nitrogliceryna oraz teofilina stosowana w astmie.
Także niektóre choroby zwiększają ryzyko występowania problemów z żyłami. Należą do nich między innymi schorzenia aparatu ruchu, podczas których obniża się sprawność działania pompy mięśniowo – stawowej, której właściwe działanie jest warunkiem prawidłowego transportu krwi do serca.
Powstawaniu żylaków sprzyjają także choroby serca, podczas których następuje osłabienie mięśnia sercowego lub zastawek sercowych. Dochodzi wtedy do tego, że efekt ssąco – tłoczący pompy sercowej jest niewystarczający i krew żylna gromadzi się przed sercem. Żyły ulegają rozszerzeniu i powstają żylaki.
Choroby żylne to problem dotykający osoby w każdym wieku, który dodatkowo może być zależny od naszych genów czy przebytych zabiegów. Czasami jednak odpowiednia profilaktyka może zapobiec zachorowaniu lub znacznie je opóźnić.
Komentarze do: Czynniki ryzyka w chorobach żylnych