Denga: bakteria zdolna zastopować zakażenie

Nowy środek walki przeciwko wirusowi wywołującego chorobę denga być może ujrzy światło dzienne. Chodzi tutaj o bakterię, która zapobiega przenoszeniu wirusa. Etap testów na średnią skalę został zrealizowany w dwóch miastach w Australii, z sukcesem zresztą.

Wirus dengi, który wchodzi do rodziny flawiwirusów, jest przenoszony przez komary z rodzaju Aedes, najczęściej przez komara Aedes aegypti. Nie istnieje żadna szczepionka ani żadne prewencyjne lekarstwo na tę chorobę, która dotyka ponad 50 000 000 osób w jakiejść setce krajów na świecie, a repelenty są przedmiotem kontrowersji.

Stąd też zainteresowanie społeczności naukowej tym wirusem. Nawet jeśli szczepionka jest na razie na etapie rozwoju, i ostatnio jej powstanie ogłoszono na rok 2015, to inne metody leczenia również są stale badane.

Prace zespołu, którym kierował Thomas Walker oraz jego australijscy i amerykańscy koledzy, mają na celu, na przykład, nie pozwolić komarowi na przenoszenie wirusa. W tej optyce, wydawać się może, że bakteria Wolbachia pipientis może być bardzo cennym pomocnikiem.

Albowiem, bakteria ta, obecna w układzie pokarmowym wielu organizmów (przede wszystkim, stawonogów), wykazała już, iż może mieć bardzo duży wpływ na organizmy, w których zamieszkuje, a także na te, które ją otaczają. Jest ona przede wszystkim w stanie manipulować reprodukcją swojego gospodarza, tak, aby był on w stanie płodzić jedynie samice, na przykład.

Bakterie antytransmisyjne

Badacze więc zdecydowali się zainfekować komary tymi bakteriami normalnie nieobecnymi na łonie organizmu tego insekta. Pierwsze rezultaty, opublikowane w dzienniku Nature, są rozstrzygające, ponieważ komary zainfekowane przez bakterie są niezdolne do przenoszenia wirusa.

Ale jest pewna przeszkoda: dotknięty przez bakterię, komar Aedes Aegypti ma bardzo krótką spodziewaną długość życia i generalnie umiera, zanim będzie w stanie przenieść bakterie na swoje potomstwo. W rzeczywistości, bakteria ta przenosi się jedynie z komórki do komórki, a więc przenosi się zarażając jaja, z pokolenia na pokolenie.

Naukowcy więc przeprowadzili te same testy, ale z innym szczepem bakterii. Tym razem, rezultaty odpowiadają dokładnie temu, czego naukowcy poszukiwali: nie tylko zarażone komary nie przenoszą już wirusa dengi, ale żyją również na tyle długo, aby przekazać bakterię swojemu potomstwu.

Ale dzięki jakiemu mechanizmowi bakterii tej udaje się blokować transmisję wirusa? Dobre pytanie, na które na razie nie ma odpowiedzi. Badania trwają, abyśmy mogli dowiedzieć się nieco więcej.

Próby w dwóch australijskich miastach

Jednakże, czy podstawową sprawą nie jest rezultat? Dla naukowców, najwidoczniej, tak. Po podjęciu prób ukoronowanych sukcesem w laboratorium, badacze zdecydowali rzucić się na główkę na test o nieco większych rozmiarach.

Dlatego też w dwóch miastach na północnym wschodzie Australii - Yorkeys Knob i Gordonvale – zdecydowano się wypuścić zainfekowane komary. Aby zweryfikować skuteczność tego podejścia, Ary Hoffman oraz jego koledzy obserwowali rozprzestrzenianie się bakterii, analizując larwy wielu komarów, schwytanych przez specjalne urządzenia, które zostały porozmieszczane w terenie po pierwszym uwolnieniu komarów zarażonych.

Rezultaty, opublikowane w innym artykule w dzienniku Nature, pokazują, że bakteria rozprzestrzenia się bardzo szybko. Cztery miesiące po pierwszej partii komarów, 81% i 95% obserwowanych larw było zainfekowanych bakterią, odpowiednio w miastach Yorkeys Knob i Gordonvale.

Według naukowców, rezultaty te są dość pewne, aby móc przejść do następnego etapu: zacząć wykonywanie zrzutów komarów w strefach bardzo silnie dotkniętych przez tę chorobę, czyli w Indiach, w Afryce tropikalnej oraz z Ameryce Południowej.

Proces ten ma w rzeczywistości bardzo wyraźną przewagę nad innymi środkami walki: wymaga on niewiele czasu, aby go przeprowadzić (w porównaniu, na przykład, do komarów genetycznie zmodyfikowanych) i właśnie udowodnił swoją skuteczność na średnią skalę.

W rzeczywistości, jeśli ten rodzaj postępowania jest mniej kontrowersyjny niż komary transgeniczne, to jednakże poznanie mechanizmu działania użytej tutaj bakterii zdaje się rzeczą niezbędną.