Diagnostyka chorób alergicznych

W ostatnich latach coraz bardziej zwiększa się odsetek osób cierpiących z powodu alergii. Choroby alergiczne występują najczęściej u dzieci. Do typów alergii zalicza się alergie skórne, kontaktowe, pokarmowe oraz wziewne.

Wykrywanie alergii

Pierwszym krokiem do wykrycia alergii jest przeprowadzenie wywiadu alergologicznego przez lekarza specjalistę. Ustali on czy pacjent posiada rodzinne predyspozycje do alergii oraz czy w przeszłości występowały u niego jakiekolwiek reakcje uczuleniowe. Lekarz spyta się również o występowanie objawów takich jak sezonowe lub całoroczne nieżyty nosa, zatok, zapalenie spojówek, pokrzywki, duszności, biegunki czy zaparcia.

Punktowe testy skórne

Polegają na naniesieniu alergenu na nakłutą wcześniej igłą skórę pleców lub przedramienia. Wbrew pozorom jest to badanie bezbolesne, bardzo rzadko dochodzi także  do pojawienia się krwi w miejscu ukłucia. Porównawczo wykonuje się także nakłucie w miejscu, w którym wprowadza się roztwór histaminy.

Wynik takiego testu widoczny jest już po 15 minutach w postaci bąbla oraz otoczki rumieniowej. Jest to wskaźnik tego, ile przeciwciał zaczyna odpowiadać na dany alergen. Wynik zależny jest od stopnia wrażliwości tkanek na mediatory. Jednorazowo można przeprowadzić test 10-20 alergenów. Po 30-60 minutach reakcja alergiczna ustępuje samoistnie. Ważne jest także, aby przed badaniem zaprzestać brania leków antyalergicznych mogących zafałszować wyniki. Testy skórne przydatne są przy wykrywaniu alergii wziewnych.

Test płatkowy

Testy płatkowe dobrze sprawdzają się przy diagnozowaniu alergii kontaktowych. Polegają one na przyklejeniu na skórę bibułki lub plastra nasączonego danym alergenem na 48 godzin. Po jego ściągnięciu sprawdza się czy wystąpiła reakcja alergiczna.

Testy prowokacyjne (donosowe)

Alergen wprowadzany jest w postaci inhalacji lub aplikowany na małżowinę dolną w jamie nosowej. Lekarz obserwuje reakcje błony śluzowej nosa na podaną substancję. Ten rodzaj testu stosowany jest przy diagnozowaniu alergii wziewnych oraz zawodowych.

Test prowokacji spojówek

Wyciągi alergenów wprowadza się do worka spojówkowego w jednym oku. W drugim natomiast aplikuje się rozcieńczalnik. Alergia potwierdzona jest wówczas, kiedy pojawi się zaczerwienienie oraz świąd.

Dooskrzelowe testy wziewne

Podczas tego badania ocenia się reakcje dolnych dróg oddechowych na podany alergen a także nieswoistą nadreaktywność oskrzeli. Pacjent wdycha określone stężenie wybranego antygenu a reakcje oskrzeli obserwowana jest za pomocą badania spirometrycznego.

Rynomanometria

Podczas tego badania oceniana jest zdolność przepływu powietrza przez jamę nosową. Badanie to polega na jednoczesnym pomiarze gradientu ciśnienia pomiędzy przednim odcinkiem przewodów nosowych a nosogardłem. Metoda ta może być stosowana także u dzieci od 5-6. roku życia.

Spirometria

Polega na pomiarze określonych objętości oraz szybkości przepływu powietrza w drogach oddechowych. Doskonale sprawdza się w diagnostyce astmy.

Oznaczenie ilościowe całkowitej oraz swoistej immunoglobuliny E w krwi (IgE)

Badanie to wykonuje się w celu potwierdzenia m.in. alergii na roztocza kurzu domowego, pyłki drzew, traw, chwastów, naskórków zwierząt, pleśni, jadów owadów czy pokarmów. Wykonywane jest u wszystkich, w szczególności u dzieci oraz osób u których inne badania są niemożliwe do przeprowadzenia. Należą do nich pacjenci zażywający na stałe leki utrudniające interpretacje testów skórnych i prowokacyjnych, ponieważ mogą one osłabić odpowiedź układu immunologicznego na dany alergen. Prawidłowe stężenie IgE nie wyklucza alergii, dlatego wykonuje się także IgE swoiste, którego wzrost może nie powodować wzrostu immunoglobuliny całkowitej.

Ocena odsetka oraz liczby granulocytów kwasochłonnych we krwi

Na alergię wskazuje mierny wzrost tych wartości. Ważny jest wzrost odsetka granulocytów w rozmazie krwi wynoszący więcej niż 6% oraz ich liczba bezwględna wynosząca więcej niż 400/mm3. Jednak nieprawidłowy wynik tego badania może wskazywać również na choroby pasożytnicze, tkanki łącznej czy nowotwory.

Dieta eliminacyjna

Przeprowadzana jest zwłaszcza u dzieci. Wykrywa ona alergie pokarmowe i polega na usuwaniu z codziennej diety produktów mogących dawać reakcje alergiczne.

Paulina Osowska