Dieta podczas osteoporozy

Osteoporoza to metaboliczna choroba kości przejawiająca się przede wszystkim ich zwiększoną kruchością. Schorzenie charakteryzuje się obniżoną masą kostną, a także zaburzeniani samej struktury tkanki kostnej. Ilość zachorowań w ostatnich latach stale rośnie, obecnie osteoporozę zalicza się do chorób cywilizacyjnych.

Zarówno w leczeniu, jak i w profilaktyce niezwykle istotne jest zachowanie odpowiedniej diety. Najważniejszy składnik żywieniowy, o którym powinny pamiętać osoby chore na osteoporozę to wapń. Najprostszym sposobem dbania o odpowiednią jego ilość dostarczaną organizmowi jest częste spożywanie mleka i jego przetworów. Pochodzący z nich wapń jest przyswajalny aż w 30 % (dla porównania wapń pochodzący z produktów roślinnych maksymalnie w 13%).

Wybierane przez chorych produkty mleczne powinny mieć obniżoną zawartość tłuszczów - zbyt duża ilość nasyconych kwasów tłuszczowych może bowiem niebezpiecznie podnieść stężenie cholesterolu we krwi. Mimo, że najbogatsze w wapń są żółte sery (zawierają nawet do 10 razy więcej wapnia, niż sery twarogowe), są zbyt kaloryczne i bogate w tłuszcze, aby mogły być spożywane bez ograniczeń. Chętnie kupowane sery topione również nie są najlepszym wyborem. Nie tylko zawierają one sporo tłuszczu, ale również są znacznie gorszym źródłem wapnia od serów żółtych. Podobnie wygląda sytuacja ze śmietaną. Oprócz przetworów mlecznych stosunkowo dużą zawartość wapnia mają również warzywa zielone (natka pietruszki, brokuły, jarmuż, szpinak) i strączkowe (nasiona soi i fasoli).

Trzeba pamiętać również o tym, że istnieją pewne grupy pokarmów, które mogą wspomóc lub zaszkodzić wchłanianiu się wapnia do organizmu. Pozytywny wpływ na stopień jego absorpcji ma przede wszystkim witamina D. Warto więc wzbogacić dietę w ryby- jedno z najlepszych jej źródeł. Można znaleźć ją również w kurzej wątróbce, żółtkach jaj, mleku i margarynie. Bardzo korzystne jest także spożywanie pokarmów bogatych w magnez- przede wszystkim orzechów, soji, pietruszki i wszelkiego rodzaju kasz.

Zobacz również:

Na pogorszenie się wchłaniania wapnia mogą z kolei wpłynąć szczawiny. Zawierają je niektóre warzywa takie jak szczaw, rabarbar, buraki i rzodkiewka, a także owoce oraz niektóre używki- herbata, kawa i wytrawne wino. Istotne jest również unikanie produktów, które zwiększają wydalanie wapnia z moczem - mocnej herbaty, kawy i coca-coli. Podobny efekt może spowodować również nadużywanie soli w diecie, a także nadmierne spożycie białka zwierzęcego. Do substancji osłabiających wchłanianie się wapnia zalicza się dodatkowo stosowane jako konserwanty żywności fosforany (obecne w szczególnie dużych ilościach przede wszystkim w potrawach typu fast-food) oraz sole kwasu fitynowego i pektyny zawarte między innymi w owsie, fasoli i innych ziarnach. Chorzy powinni unikać również palenia tytoniu.

Dzienne zapotrzebowanie na wapń zależne jest od wielu czynników- przede wszystkim od płci, wieku i stanu fizjologicznego. Wynosi średnio od 800 do 1200 mg/dobę. Spożycie 1000 mg zapewnia przykładowo wypicie 3 szklanek mleka bądź też 2 szklanek mleka i 2 średniej wielkości plastrów żółtego sera.

Poza wapniem również dwa inne składniki pokarmowe uważane są za niezbędne do zachowania odpowiedniej budowy kości- białko i witamina C. Odpowiadają one przede wszystkim za syntezę kolagenu - składnika organizcznego kości (stanowi on około 30% składu kości). Białka są materiałem budulcowym dla kolagenu, natomiast witamina C odgrywa kluczową rolę w samym procesie jego syntezy. Najkorzystniejsze okazuje się dzienne spożywanie około 1 grama białka pochodzenia zwierzęcego i roślinnego na każdy kilogram masy ciała. Trzeba przy tym uważać, aby nie przekroczyć zalecanej ilości- zbyt dużo białka zwierzęcego zwiększa bowiem utratę wapnia z moczem. Zapotrzebowanie na witaminę C wynosi z kolei około 60 miligramów na dobę. Jej najlepszym źródłem są przede wszystkim owoce takie jak porzeczki, cytryny i kiwi oraz niektóre warzywa - ziemniaki i jarzyny zielone.

Osteoporoza zazwyczaj ujawnia się dopiero u osób starszych, często jednak jest uwarunkowana dietą stosowaną znacznie wcześniej. Warto więc zadbać o odpowiednią ilość przyjmowanego wapnia, witaminy C i białka- nawet jeśli jak dotąd nie mamy żadnych problemów z kruchością kości.

Autor:

Aleksandra Piechel