Dlaczego oczy nas pieką, kiedy budzimy się wczesnym rankiem?

Czasem budzimy się rano z piekącymi oczami, pocieramy je i słyszymy taki odgłos, jakby w naszych oczodołach coś skrzypiało. Osoby, które odczuły na sobie zjawisko, opisują to w ten sposób: piaskowy dziadek przynosi sny, a dzwonek budzika przynosi papier ścierny. Co ciekawe, owego silnego pieczenia nie czuje się o żadnej innej porze dnia.

Na pewno jest to związane z brakiem snu, ale co jest bezpośrednią przyczyną? Suchość. Podaje się dwa jej wyjaśnienia.

Poranna suchość oczu może być spowodowana pracą gruczołu łzowego umiejscowionego nad powieką. Gruczoł ten odpowiedzialny jest za wydzielanie łez nawilżających powierzchnię oka, co utrzymuje ją wilgotną, a przez to zdrową.

Gruczoł jest powiązany neurologicznie z mózgiem. Dr Sheri Rowen, chirurg okulista z Mercy Medical Center w Baltimore opisała to tak: „To ten sam mechanizm, który działa kiedy pozostajemy aktywni późno w nocy. Oczy są wtedy zmęczone. Może być tak, że gruczoł łzowy przestaje wydzielać łzy, jeśli nie śpimy wystarczająco dużo”.

Gruczoł wysyła sygnał informujący mózg, że potrzebujemy snu. Mówi mniej więcej: „Zacznę się zamykać, żeby ciało mogło odpocząć”. Chodzi bowiem o to, że człowiek nie może znieść pieczenia oczu i zasypia. Bez snu nie da się zlikwidować nieprzyjemnego kłucia oczu.

Drugie wyjaśnienie porannej suchości oczu odnosi się do mrugania. Wiemy, że nadużywanie oczu może prowadzić do nadwyrężenia wzroku i powodować zmniejszenie częstotliwości mrugania.

Mruganie natomiast pozwala oczom naturalnie się nawilżyć. Kiedy nie przeznaczamy na sen wystarczającej ilości godzin, bo pracujemy do późna, czy uczestniczymy w przyjęciu, oczy męczą się i nie mrugamy tak często, jak za dnia. Rzadsze mruganie późno w nocy powoduje, że oczy były suche kiedy powieki zamykały się w nocy i pozostały suche kiedy powieki rano się otworzyły.

Aby temu zapobiec nie wolno „zarywać” nocy. Często jest to jednak niemożliwe, bo po dniu wypełnionym przez pracę i obowiązki domowe siedzenie do późna jest jedynym sposobem, by – na przykład – przeczytać książkę czy wykonać zaległą pracę.