Dlaczego sen jest ważny?

Zdrowy i spokojny sen jest podstawą dobrego funkcjonowania psychicznego i fizycznego w ciągu dnia. Już jedna nieprzespana noc, może powodować rozdrażnienie, senność i problemy z radzeniem sobie z codziennymi obowiązkami.

Zaburzenia lub brak snu, to jeden z najczęstszych problemów współczesnego człowieka, który objawia się już od najmłodszych lat.

Jak rozpoznać nadmierną senność?

Pierwsze objawy to zwiększona podatność na irytację, zmienność nastroju i brak opanowania. Jeżeli brak snu, będzie utrzymywał się dłuższy czas, może pojawić się apatia, spowolniona mowa, brak reakcji emocjonalnych, upośledzenie pamięci, niezdolność do bycia twórczym lub wykonywania wielu zadań naraz.

Niebezpieczne mogą okazać się trwające od 5 do 10 sekund mikrosny, które powodują zaburzenia uwagi, samoistne opadanie głowy lub halucynacje, będące początkiem fazy snu REM. Sytuacja ta, jest wyjątkowo groźna podczas prowadzenia samochodu, wykonywania pracy na wysokości lub w innych przypadkach, kiedy utrata jasności umysłu, może doprowadzić do zagrożenia życia.

Jak długo spać, żeby się wyspać?

Długość snu jest zależna od człowieka. Są tacy, którym wystarczy 6 godzin snu na dobę, inni potrzebują aż 10 godzin. Nie jest w tym nic złego, każdy organizm reaguje inaczej i w inny sposób się regeneruje. Jednak w okresie dorastania ważne jest, aby młodzi ludzie nie spali krócej niż 8 godzin i to najlepiej w tych samych godzinach. Regularne godziny aktywności i snu są bardzo ważne w okresie wchodzenia w dorosłe życie.

Co może powodować zaburzenia snu?

Problemy ze snem mogą być pośrednio lub bezpośrednio związane z nieprawidłowościami w systemach fizjologicznych, układzie nerwowym, krwionośnym, w funkcjach metabolicznych oraz systemie odpornościowym.

Zobacz również:

Jednak najczęstszym powodem problemów jest stres. Problemy w pracy, rodzinie, zobowiązania finansowe, śmierć lub choroba kogoś bliskiego, rozwód czy utrata pracy, dają o sobie znać w nocy, a przez to nie pozwalają nam zasnąć. Zazwyczaj kłopoty ze snem rozwiązują się, gdy znika stresująca sytuacja.

Zdarzają się sytuacje, gdy sami przyczyniamy się do zaburzeń snu. To zazwyczaj picie alkoholu w godzinach popołudniowych, wykonywanie wymagającej umysłowo pracy przed snem, intensywne ćwiczenia fizyczne lub objadanie się w godzinach nocnych.

Gdy od dłuższego czasu borykamy się problemem, warto zwrócić uwagę na czynniki środowiskowe utrudniające zasypianie i spokojny sen. Może to być zbyt nagrzane lub za zimne powietrze w sypialni, hałas bądź zbyt jasne światło za oknem. Uwagę należy zwrócić też na komfort i rozmiar łóżka.

Kto znajduje się w grupie ryzyka?

Osoby, które wyjątkowo narażone są na brak snu to między innymi pracownicy nocnych zmian, lekarze, dojeżdżający do pracy, kierowcy ciężarówek, młodzi rodzice, osoby pracujące w dużym wymiarze godzin i nastolatki.

Przeszkadzać we śnie może także częste podróżowanie, szczególnie takie, które obejmuje zmianę stref czasowych. Narażeni na zmianę rytmu dobowego, są nie tylko pasażerowie ale przede wszystkim pracownicy, czyli piloci, stewardessy, załoga statków bądź kolei.

Konsekwencje braku snu

Zdrowotne konsekwencje, zaburzenia snu mogą prowadzić do przedłużającej się i wymagającej terapii, bezsenności. Z drugiej strony może wystąpić patologiczna senność, która także jest zagrożeniem dla zdrowia chorego. Dodatkowo pojawia się nadciśnienie i podniesione ryzyko zawału, najczęściej kończące się wylewem krwi do mózgu. Długotrwałe niewysypianie się prowadzi do otyłości i cukrzycy. W najgorszych wypadkach zaburzenia snu powodują uzależnienie od alkoholu i narkotyków, które pozornie dodają energii i pobudzają do życia.

Brak snu przeszkadza młodym ludziom w nauce i aktywnej obecności na zajęciach. Aż 60% uczniów szkół podstawowych i szkół średnich donosi, że są zmęczeni lub senni w ciągu dnia, z czego 15% przyznaje, że zdarza im się zasypiać w klasie.

Najpoważniejsze konsekwencje dotykają kierowców. Nawet 4% wszystkich wypadków drogowych, to te spowodowane niewyspaniem kierujących pojazdem. Czynniki, które nasilają ryzyko wypadku to jazda późną nocą lub wczesnym rankiem, sen krótszy niż 6 godzin lub nieleczona nadmierna senność.

Jak radzić sobie z problemem?

Przede wszystkim należy trzymać się regularnego schematu dnia, dotyczy to zarówno pory posiłków jak i pory snu. Na dobry i spokojny sen dobrze działa regularna gimnastyka i ruch na świeżym powietrzu.

Aby nie mieć problemów z zaśnięciem, staraj się nie pić kofeiny na 4-6 godzin przed pójściem spać, podobnie z ciężkostrawnymi potrawami, które mogą zanadto obciążać żołądek i powodować koszmary. Warto też, ograniczyć do minimum zbędne hałasy i światło oraz odpowiednio przygotować sypialnie do snu.

Kłopoty ze snem, spowodowane nadmiernym stresem, trudno jest wyeliminować, pomóc może relaksująca kąpiel, herbatka z wyciągiem z melisy, bądź tabletki uspakajające na bazie ziół.

Autor:

Paulina Łabędź