Do wymiany stawu biodrowego dochodzi zbyt często?
Niemieccy pacjenci, cierpiący na artrozę, coraz częściej decydują się na wymianę stawu biodrowego. Co więcej, średnia wieku pacjentów z każdym rokiem spada. Jednak wielu lekarzy ostrzega: operacje wymiany stawu niosą ze sobą ryzyko.
Niemcy oraz Szwajcaria należą do światowej czołówki, jeśli chodzi o zabiegi wymiany stawu biodrowego. Ponadto, liczba wykonanych operacji wzrosła w ostatnich latach o ok. 18%. Przedstawiciele kas chorych uważają, że operacje są wykonywane zbyt często, niekiedy również nie tyle z konieczności, co ze względów ekonomicznych.
Ponieważ pacjenci z artrozą są coraz młodsi, zmieniają się ich wymagania. Najczęściej chcieliby oni zaraz po operacji prowadzić normalne życie: podróżować, uprawiać sport, chodzić po górach. Proteza stawu biodrowego nie może być jednak traktowana jako cudowne lekarstwo. Należy pamiętać, że jej wytrzymałość jest mniejsza, aniżeli w przypadku prawdziwego stawu.
Operacje stawu biodrowego nie powinny być przeprowadzane zbyt wcześnie ze względu na ograniczoną trwałość protez. Zdarza się, że po 15 latach od operacji pacjenci potrzebują kolejnej protezy. Mimo to chorzy bardzo często decydują się na wymianę stawu, bowiem taki zabieg oznacza dla nich powrót do normalnego życia. Niestety, zdarzają się i wadliwe protezy, które mogą uszkadzać tkanki oraz kości. Stanowią one ok. 3% wszystkich protez, a niektóre z ich elementów wykonane są zazwyczaj z metalu. Zobacz również:
Rejestr endoprotez pod kierunkiem profesora Hassenpluga, który powstał w Niemczech, zamierza zmniejszyć liczbę zbyt wczesnych operacji wymiany stawu biodrowego. Poszczególne kliniki mają dostarczać do rejestru informacje o powstawaniu kolejnych protez oraz ich rodzajach, natomiast kasy chorych – o przebiegu chorób oraz ewentualnej konieczności wymiany stawu. Dzięki temu wadliwe rodzaje protez mają zostać szybciej rozpoznane. Tego typu rozwiązanie sprawdziło się m.in. w Szwecji, gdzie po wprowadzeniu rejestru liczba operacji stawów wyraźnie spadła.
Dziś większość protez (ok. 60%) powstaje z tytanu, który najlepiej dopasowuje się do kości i nie podrażnia jej. Jednak taka proteza, aby właściwie trzymała, musi być odpowiednio duża. Dla ludzi starszych, których kości są w gorszym stanie, odpowiedniejsze są protezy chromowo-kobaltowe, które mocuje się z wykorzystaniem cementu kostnego. Cement niszczy wprawdzie kości, ale proteza tytanowa niesie ze sobą jeszcze większe ryzyko, a mianowicie złamanie szyjki kości udowej.
Za najbardziej stabilne uważa się protezy, u których głowa wykonana jest z ceramiki, natomiast panewka z plastiku. Mogą one służyć pacjentowi nawet 20 lat. Protezy wykonane w całości z ceramiki są szczególne zalecane młodym pacjentom, ze względu na swoją wytrzymałość. Są one jednak najdroższe. O rodzaju protezy decyduje lekarz.
Wystąpienie choroby zwyrodnieniowej stawów nie musi oznaczać konieczności ich wymiany. Zaleca się, by decyzję o zabiegu odłożyć możliwie w czasie, przynajmniej do 65 roku życia. Pływanie czy jazda rowerem rozruszają stawy, a zrzucenie na wadze i chodzenie z pomocą laski pozwoli je nieco odciążyć. W przypadku bólów pomocne mogą okazać się masaże, gimnastyka oraz tabletki przeciwzapalne.
Autor:
Katarzyna Giętkowska