Eksperci wzywają do przeprowadzania badań klinicznych nad pozaszkieletowymi korzyściami witaminy D

Badania obserwacyjne wykazują, iż witamina D może przynosić korzyści dla układu krążenia oraz skóry oraz podczas zaburzeń metabolicznych.

Opublikowane 18 maja przez The Endocrine Society oświadczenie naukowe przedstawia pierwszą kompleksową ocenę zarówno podstawowych, jak i klinicznych dowodów odnoszących się do pozaszkieletowego wpływu witaminy D. W oświadczeniu przedstawione zostały obecne badania dotyczące związku witaminy D między innymi z funkcjami odpornościowymi, nadciśnieniem, udarem mózgu czy chorobami skóry.

Witamina D jest hormonem sterydowym, który reguluje poziom wapnia i fosforanów we krwi, a także sprzyja zdrowemu wzrostowi kości. Jej niedobór jest zjawiskiem powszechnym na całym świecie i prowadzi do zaburzeń metabolizmu wapnia, fosforu oraz tkanki kostnej, które skutkować mogą osłabieniem mięśni, rozmięknieniem kości, osteopenią i osteoporozą. Niektóre badania obserwacyjne wykazały, iż korzyści związane z witaminą D wykraczają poza zdrowie kości, jednak ich wyniki pozostają wciąż niespójne.

„Rola suplementacji witaminy D w profilaktyce oraz leczeniu przewlekłych chorób nie związanych ze szkieletem nadal wymaga ustalenia,” mówi Clifford Rosen, doktor medycyny w Tufts University School of Medicine, który zredagował oświadczenie. „Potrzebujemy ogromnej liczby randomizowanych badań kontrolnych oraz informacji na temat odpowiedzi zależnych od dawki, by przetestować wpływ witaminy D na następstwa przewlekłych chorób, takie jak autoimmunizacja, otyłość, cukrzyca, nadciśnienie i choroby serca.”

W oświadczeniu przedstawiono dowody, które określają działanie witaminy D na tkankę naskórkową, nerwowo-mięśniową, macierzystą/płodową oraz nowotworową (zaburzenia wzrostu). Autorzy dokładnie oceniali literaturę dla każdego układu narządów, wykorzystując dostępne dowody z badań obserwacyjnych oraz randomizowanych, aby określić siłę związku pomiędzy witaminą D i konkretnymi tkankami.

Wnioski ze sprawozdania są następujące:

• Witamina D może być przydatna w leczeniu zaburzeń skóry, takich jak łuszczyca, jednak przeprowadzenie na dużą skalę randomizowanych badań klinicznych z kontrolą placebo jest potrzebne, by wykazać skuteczność witaminy D w leczeniu chorób skóry oraz zapobieganiu rakowi skóry.

• Coraz większa epidemia otyłości jest związana z coraz powszechniejszym niedoborem witaminy D, lecz związek przyczynowo – skutkowy między nimi nie został jeszcze ustalony. Nie istnieją mocne dowody, które poparłyby tezę, iż suplementacja witaminy D redukuje ryzyko cukrzycy typu 2 lub zespołu metabolicznego.

• Ostatnie systematyczne badania wykazały, iż dowody na to, że witamina D zmniejsza ryzyko występowania raka, są niejednoznaczne w kwestii przyczynowości. Dowody obserwacyjne są mocniejsze w przypadku raka jelita grubego, jednak słabe lub niespójne, gdy chodzi o raka piersi czy prostaty.

• Istnieje możliwość, że suplementacja witaminy D wpływa na zmniejszenie ryzyka wystąpienia chorób sercowo – naczyniowych, lecz występują pewne ograniczenia w stosowaniu danych obserwacyjnych w klinicznej praktyce. Na ten moment, dowody uzyskane za pomocą badań klinicznych, są niedostateczne i nie mogą przyczynić się do rekomendacji suplementacji witaminy D w celu obniżenia ryzyka chorób sercowo – naczyniowych.

• Badania kliniczne są również niezbędne, by sprawdzić, czy suplementacja witaminy D podczas ciąży zapobiega cukrzycy typu 1 u potomstwa.

Artykuł „The Nonskeletal Effects of Vitamin D: An Endocrine Society Scientific Statement”, ukaże się w czerwcowym wydaniu The Endocrine Society's Endocrine Reviews.