Fakty i mity na temat zespołu Downa

Na temat zespołu Downa istnieje wiele mitów. Wiąże się to przede wszystkim z barkiem zainteresowania w społeczeństwie tego typu niepełnosprawnością. Wiele ludzi nie posiada informacji o tej chorobie oraz osobach, które z nią na codzień żyją. Dlatego w artykule zostały przedstawione najpopularniejsze mity dotyczące zespołu Downa, które warto w końcu obalić!

MIT: Zespół Downa jest dziedziczny.
FAKT: Zazwyczaj zespół Downa nie jest odziedziczony (jedynie w 2% wszystkich przypadków występuje rodzinnie). Wykształcenie dodatkowego chromosomu pary 21. dokonuje się w zdecydowanej większości przypadków w komórkach rozrodczych rodziców lub we wczesnych stadiach rozwojowych dziecka, a więc bezpośrednio przed zapłodnieniem lub tuż po nim. Dlatego też mówimy, że zespół Downa jest odmiennością genetyczną, a nie chorobą.

MIT: Ludzie z zespołem Downa zawsze żyją krótko.
FAKT: Dziecko z zespołem Downa, tak jak każde inne dziecko, jest wyposażone w cechy odziedziczone po przodkach, posiada również cechy indywidualne, na które wpływ ma środowisko, w jakim żyje. Pojawienie się dodatkowego chromosomu pary 21. modyfikuje naturalną grę zależności genów od środowiska i odwrotnie. Wpływa to również na długość życia. Według najnowszych badań osoby z zespołem Downa przeżywają średnio 49 lat. Warto zauważyć, że na długość życia osób z zespołem Downa wpływ ma przede wszystkim środowisko, w jakim żyją. Zaobserwowano, że dzieci wychowywane w rodzinach żyją znacznie dłużej niż te izolowane społecznie, pozostawione pod opieką domów opieki. Na długość życia osób z zespołem Downa wpływ mają również towarzyszące wtórne wady rozwojowe, takie jak wady serca, schorzenia układu pokarmowego czy zwiększone ryzyko wystąpienia nadciśnienia związanego z otyłością. Mniejsza jest zachorowalność na nowotwory (poza białaczką), natomiast zwiększona jest częstość i czas występowania choroby Alzheimera, ale nie dotyczy to każdej osoby
z zespołem Downa.

MIT: Osoby z zespołem Downa nie odczuwają potrzeb seksualnych.
FAKT: Osoby z zespołem Downa odczuwają takie same potrzeby seksualne jak każda inna osoba. W potocznym rozumieniu osoby z taką odmiennością są wiecznymi dziećmi. Tymczasem okres dojrzewania osób z zespołem Downa rozpoczyna się w tym samym wieku, co u dzieci zdrowych, płciowość takich osób w sensie fizycznym jest całkowicie normalna. Podobnie, jeśli chodzi o potrzeby emocjonalne związane z seksualnością człowieka - miłość, przywiązanie i bliski kontakt z drugim człowiekiem - są dla osób z zespołem Downa tak samo ważne, jak dla innego człowieka. Zdarza się, że osoby te łączą się w pary i przy odpowiednim wsparciu rozpoczynają wspólne życie.

Zobacz również:

MIT: Dzieci z zespołem Downa są nieszczęśliwe
FAKT: Dla dziecka z zespołem Downa jego odmienność nie jest powodem do tego, by czuć się nieszczęśliwym. To, czy dziecko z zespołem Downa czuje się szczęśliwe, zależy od środowiska, w jakim się rozwija – od poziomu bezpieczeństwa, miłości i akceptacji ze strony najbliższych. Dzieci z zespołem Downa w znacznej mierze mają takie same potrzeby, jak inne dzieci. Dlatego też ważne jest, aby dzieci z taką odmiennością były aktywnie włączane w życie rodzinne na normalnych zasadach – zarówno pod względem przywilejów, jak i obowiązków. Takie traktowanie wydobywa z dziecka cały jego potencjał, niezbędny do normalnego funkcjonowania, czucia się potrzebnym i do bycia szczęśliwym.

MIT: Kobiety z zespołem Downa nie mogą rodzić zdrowych dzieci
FAKT: Kobiety z zespołem Downa najczęściej rodzą zdrowe dzieci. Spośród znanych opisów macierzyństwa kobiet z zespołem Downa w literaturze fachowej, podaje się, że 2/3 potomstwa to zdrowe dzieci. Mężczyźni z zespołem Downa są zazwyczaj niepłodni.

MIT: Osoba z zespołem Downa jest upośledzona we wszystkich sferach życia
FAKT: Podobnie jak każdy człowiek, osoby z zespołem Downa rozwijają się w różnym stopniu w różnych sferach życia. Zarówno rozwój społeczno-emocjonalny, jak i zdolności intelektualne są kształtowane nie tylko przez geny, ale przed wszystkim przez warunki środowiskowe: specjalną pomoc pedagogiczną w sposobie wychowywania dzieci oraz dostrzeganie i zaspokajanie rzeczywistych potrzeb.Na sprawność intelektualną człowieka wpływają nie tylko typowe umiejętności (np. czytanie czy liczenie), ale również to, co dla wielu wydaje się oczywiste, jak i samodzielność, podejmowanie decyzji, troska o siebie, zainteresowania czy umiejętność współdziałania. Ważne jest, by oceniając sprawność umysłową osób z zespołem Downa, brać pod uwagę wszystkie te kryteria. Jeśli będziemy porównywać proces rozwojowy osób z zespołem Downa do tego procesu u innych ludzi, zawsze dostrzeżemy różnice czy opóźnienia. Warto jednak wiedzieć, że w niektórych sferach osoby z zespołem Downa posiadają większe możliwości rozwoju niż inni ludzie. Do najbardziej charakterystycznych mocnych stron osób z zespołem Downa należy wysoko rozwinięta inteligencja emocjonalna, pamięć wzrokowa, komunikowanie się za pomocą mimiki i gestów.

MIT: Osoba z zespołem Downa rozwija się wolniej
FAKT: Osoba z zespołem Downa przechodzi przez te same stadia rozwoju, co każdy człowiek. Osiąganie kolejnych etapów rozwojowych u dziecka może następować wolniej lub szybciej, może również zatrzymać się na określonym poziomie, który zawsze zależy od indywidualnych możliwości organizmu, kształtowanych nie tylko przez czynniki biologiczne, ale i środowiskowe czy społeczne. Dla dzieci z zespołem Downa tempo uczenia się, przyswajania wiadomości i umiejętności, jest wolniejsze niż tempo rozwoju dziecka bez syndromu. Dlatego też w przypadku takich osób nie powinno funkcjonować kryterium porównujące wiek rozwojowy do wieku życia.