Geny powodem odwelkania na później?

Najnowsze badania wykazują, że powód odwlekania danego działania na jutro, pojutrze lub kolejne dni, może mieć podłoże genetyczne. Cechy prokrastynacji (zwlekania) i impulsywności (działania) są ze sobą genetycznie związane, co sugeruje ich dziedziczenie.

Zespół naukowców, którym kieruje Daniel Gustavson z Uniwersytetu Colorado – Boulder, opublikował swoje odkrycie na łamach dziennika Psychological Science.Opisane wyniki, poprzedzone badaniami, wykazują, że zarówno zwlekanie, jak i działanie, mają wspólne pochodzenie w historii ewolucji.

Prokrastynacja to cecha genetyczna, czy wybór zgodny z charakterem?

Cecha impulsywności była  - z ewolucyjnego punktu widzenia – konieczna. Mając ograniczoną możliwość przewidywania przyszłych wydarzeń, nasi przodkowie musieli szybko podejmować działania, dla szybkich rozwiązań i korzyści. Naukowcy wskazują więc prokrastynację jako cechę, która kształtowała się w okresie najnowszej historii ludzkości.

Każdy zwleka z działaniem, przynajmniej raz na jakiś czas – mówi Gustavson -  Ale naszym celem było zrozumienie, dlaczego jedni robią to częściej i dlaczego ci, których cechuje prokrastynacja, wydają się być bardziej skorzy do podejmowania nagłych decyzji i pochopnego działania.

Prokrastynacja może być ewolucyjnym produktem ubocznym impulsywności

W celu wnikliwszego poznania tych relacji, badacze zgłębiali wiedzę na przykładzie bliźniąt jednojajowych, dzielących w 100% jednakowe geny.

Poproszono 181 par bliźniąt jednojajowych i 166 dwujajowych o udział w szeregu badań, które koncentrowały się na poznaniu ich skłonności do działania impulsywnego lub zachowań prokrastynacyjnych oraz nawyków, związanych z ustanawianiem własnych celów i ich realizacją.

Prokrastynacja, podobnie jak impulsywne działanie – jest dziedziczna. Ponadto, okazuje się, że obie cechy genetycznie „nakładają się na siebie”, więc nie ma żadnych czynników genetycznych, charakteryzujących tylko jedną z tych cech.

Zespół z Colorado – Boulder odkrył także, iż związek między tymi dwiema cechami łączy się genetycznie ze zdolnością do koordynowania postępów w osiąganiu celów, co sugeruje, że zwlekanie lub niezdolność w osiąganiu zamierzeń, są zakorzenione we wspólnej bazie genetycznej.

Zdobywanie wiedzy o prokrastynacji może pomóc w działaniu zapobiegawczym i przezwyciężaniu zakorzenionych tendencji, które rozpraszają nas i spychają z naszego toru pracy – mówi Gustavson.

On i jego współpracownicy wspólnie uważają, iż zwlekanie jest ewolucyjnym efektem ubocznym działania na poziomie genetycznym, który prawdopodobnie częściej pojawia się w naszym, współczesnym świecie, niż świecie naszych przodków.

Agata Sugak