Badanie i oznaczenia histopatologiczne stanowią kluczowy element procesu rozpoznawania raka, gdyż dostarczają dokładnych informacji, które pozwalają ustalić najbardziej odpowiednie leczenie i sprecyzować rokowanie u danego pacjenta. Badając wycinki nowotworu, dobrze wyszkoleni patolodzy są w stanie ocenić, poddać analizie i ustalić typ nowotworu oraz stadium jego zaawansowania.

Wynik badania histopatologicznego pomaga lekarzom podejmować decyzje terapeutyczne i nieraz w znacznym stopniu wpływa na ostateczne wyniki leczenia.

Określanie ekspresji HER2 w zaawansowanym raku żołądka powinno stanowić pierwszy krok w procesie diagnozy i leczenia pacjenta. Oznaczanie HER2 w raku piersi stało się rutynowym elementem postępowania w wielu krajach i tysiące kobiet odniosło korzyści z celowanego leczenia anty - HER2, wdrażanego po dokładnym rozpoznaniu histopatologicznym. Analogicznie, rozpoznanie histopatologiczne w raku żołądka może znamiennie wpływać na decyzje terapeutyczne i decydować o tym, czy pacjent otrzyma leczenie celowane anty - HER2, na przykład preparatem Herceptin.

HER2 - dodatni rak żołądka i Herceptin

Wyróżnia się różne typy raka żołądka. Rak HER2-dodatni to podtyp stanowiący około 15%-19% wszystkich nowotworów żołądka.1,2 Obecne metody oznaczania statusu receptora HER2, wykonywane z zastosowaniem zatwierdzonych instrumentów testowych w warunkach kontroli jakości, zapewniają wiarygodną i dokładną identyfikację przypadków HER2-dodatnich.

Herceptin to lek wytwarzany metodami inżynierii genetycznej, który został specjalnie opracowany w celu rozpoznawania i niszczenia komórek nowotworowych z nadprodukcją (czyli nadekspresją) receptora HER2 w mechanizmie blokowania receptorów HER2 i aktywacji własnego układu odpornościowego organizmu.3 Niedawne badanie ToGA wykazało, że jeśli przypadki HER2 - dodatnie są dokładnie rozpoznane, można zastosować celowany lek Herceptin wraz ze standardową chemioterapią, co wydłuża przeżycie całkowite pacjentów z zaawansowanym rakiem żołądka.4

Patologia w praktyce

Istnieją dwie podstawowe metody oznaczania stopnia ekspresji receptora HER2.

Metoda	Co się mierzy?
Immunohistochemia IHC	Zastosowanie przeciwciał w celu oceny ilości białka receptorowego HER2 na powierzchni komórek nowotworu Zobacz również: Objawy chłoniaka Przyczyny raka prostaty Guzy mózgu u dzieci Leczenie raka jelita grubego Szansa na nową fryzurę dla dziewcząt po chemio- i radioterapii Nobel 2015 w dziedzinie chemii przyznany za badania nad mechanizmami naprawy DNA Odżywianie w czasie chemioterapii Rak płuca
Hybrydyzacja in situ ISH	Analiza próbki DNA pod kątem amplifikacji genu HER2 wewnątrz komórek nowotworowych. Techniki ISH obejmują m.in: fluorescencyjną hybrydyzację in situ FISH srebrową hybrydyzację in situ SISH

Niedawno przeprowadzone badania wykazały, że niektóre spośród metod analitycznych stosowanych do oznaczania stopnia ekspresji HER2 w raku piersi pozwalają również na wiarygodną ocenę statusu HER2 u pacjentów z rakiem żołądka. W badaniu ToGA zastosowano zarówno testy IHC, jak i FISH w celu ustalenia stopnia ekspresji HER2 w raku żołądka.

Preparaty histopatologiczne raka żołądka wykazują odmienny od raka piersi typ barwienia. Wynika to z wielu czynników, w tym z większej różnorodności obrazu histologicznego w raku żołądka. Oznacza to, że konieczne będą zmiany kryteriów oceny statusu HER2 w raku żołądka.

Skala punktowa ekspresji HER2

Skala oceny HER2 to wiarygodna metoda pozwalająca ustalić, którzy pacjenci najbardziej mogą skorzystać z leczenia celowanego. W badaniu ToGA istotną korzyść pod względem przeżycia stwierdzono u pacjentów z rakiem żołądka z punktacją IHC3+ oraz IHC2+/FISH+.

• IHC ujemna (0)
  
  
• IHC ujemna (+1)
  
  
• IHC dwuznaczna (+2) Wskazane badanie FISH. W razie wyniku dodatniego pacjenci z tej grupy kwalifikują się do leczenia celowanego anty-HER2.
  
  
• IHC dodatnia(+3) .Tych pacjentów rutynowo kwalifikuje się do leczenia celowanego anty- HER2

Szkolenie, szybkość i dokładność

Pobrane do badania wycinki tkanki powinny być przetworzone i zakonserwowane jak najszybciej, zgodnie ze standardową procedurą.

• Oznaczenia należy wykonywać szybko i dokładnie. Tempo ma znaczenie dla zapewnienia dokładności i jak najszybszego podjęcia decyzji terapeutycznych. Laboratoria powinny ustalić schemat opracowania preparatów nie przekraczający trzech dni roboczych, ponieważ rak żołądka jest szybko postępującą chorobą, wymagającą bezzwłocznego podejmowania decyzji terapeutycznych i natychmiastowego leczenia.
  

• Należy stosować jedynie testy poddane walidacji. Zaleca się stosowanie testów poddanych walidacji, na przykład testów do wykrywania receptorów HER2 wytwarzanych przez Roche Tissue Diagnostics (Ventana). Obecnie Roche współpracuje z ekspertami w dziedzinie markerów biologicznych oraz patologami nad opracowaniem wytycznych oznaczania HER2.

• Interpretacja wyników testu musi następować zgodnie z wytycznymi. Należy stosować poprawiony system punktacji oraz zapewniać szkolenia patologom i technikom oceniającym wycinki raka żołądka.
  
  

• Jedynie doświadczony patolog może wykonywać i interpretować oznaczenia. Oznaczanie statusu HER2 w raku żołądka i połączenia żołądkowo - jelitowego jest procesem wymagającym dużych umiejętności, który może być prowadzony przez doświadczone laboratoria patomorfologiczne. Należy stosować poprawiony system punktacji oraz zapewniać szkolenia patologom i technikom oceniającym wycinki raka żołądka.
  

Dzięki oznaczaniu poziomu ekspresji receptora HER2 przy rozpoznaniu można jak najszybciej podać pacjentowi odpowiedni lek celowany, taki jak Herceptin, co stanowi najlepszą opcję terapeutyczną w tej bardzo źle rokującej chorobie.

Korzyści płynące z badań histopatologicznych

Rozpoznanie histopatologiczne ma istotny wpływ na wyniki leczenia w raku żołądka i powinno być decydujące przy wyborze terapii. Określanie stopnia ekspresji HER2 już przy rozpoznaniu pozwoli jak najszybciej zastosować celowane, personalizowane leczenie, na przykład preparatem Herceptin. Po raz pierwszy w historii, chorzy na raka żołądka mają możliwość żyć dłużej, bez uszczerbku dla jakości życia.