HIV i AIDS w Polsce

Pierwszy przypadek zakażenia HIV wykryty został w Polsce w roku 1985, natomiast zachorowanie na AIDS zdiagnozowano w roku 1986. W początkowych latach, główną drogę rozprzestrzeniania się zakażeń HIV w Polsce stanowiło stosowanie środków odurzających we wstrzyknięciach oraz kontakty homoseksualne męskie. Obecnie obserwujemy wzrost liczby zakażeń będących konsekwencją ryzykownych zachowań homo i heteroseksualnych.

Każdego roku wykrywa się ponad 700 zakażeń. W roku 2007 wykryto 716 zakażeń HIV. W roku bieżącym w ciągu pierwszych trzech kwartałów wykryto już 642 zakażenia. Ogółem od 1985 roku, który umownie traktuje się jako początek epidemii, do końca września 2008 roku wykryto zakażenie HIV u ponad 11 901 osób, odnotowano 2130 zachorowań na AIDS, co najmniej 940 chorych zmarło. Szacuje się, że blisko 20 tys. osób nie wie o swoim zakażeniu.

W 2008 roku wskaźnik nowo wykrytych zakażeń na 100.000 mieszkańców był najwyższy w województwie dolnośląskim a następnie warmińsko-mazurskim. Wynika to między innymi z faktu, że na ryzyko zakażenia HIV mają wpływ migracje ludności, a więc intensywność kontaktów z osobami przebywającymi na obszarach o większej dynamice epidemii (Niemcy, kraje sąsiadujące Europy Wschodniej: Ukraina, Rosja a w szczególności Obwód Kaliningradzki, gdzie odnotowuje się nie tylko szczególnie wysokie wskaźniki zakażeń HIV, ale dużą dynamikę rozprzestrzeniania się epidemii).

Zobacz również:

Od roku 2001 obserwuje się w Polsce odwrócenie trendów epidemii. Zakażeniu ulega coraz więcej osób o orientacji heteroseksualnej, bez narkomanii dożylnej w wywiadach. Osoby te zakażają się poprzez ryzykowne kontakty seksualne, często połączone ze stosowaniem środków psychoaktywnych. Obserwujemy stale rosnącą liczbę zakażeń wśród kobiet. Fakt ten należy tłumaczyć tendencją wzrostową liczby zakażeń, do których dochodzi na drodze kontaktów heteroseksualnych.

Dane od początku epidemii (1985 r.) do końca sierpnia 2008 roku

- 11 803 zakażonych ogółem

- 5461 zakażeń w populacji osób stosujących środki psychoaktywne (46%)

- 2117 zachorowań na AIDS

- 936 chorych zmarło

Dane ogólne

- 25-35 000 szacunkowa liczba osób żyjących z HIV i AIDS (ponad 23% to kobiety)

- ok. 750 nowych zakażeń HIV rocznie

- 716 zakażeń HIV wykrytych w 2007 r.

- 3593 leczonych pacjentów (dane z dn. 17.11.2008 r.)

Epidemia HIV/AIDS dotyka w znacznym stopniu osoby młode oraz kobiety. Aż 58% osób, które uległy zakażeniu HIV, nie ukończyło 29 roku życia, w tym 8% w momencie zakażenia było przed ukończeniem dwudziestego roku życia.

Główne problemy związane z epidemią HIV/AIDS w Polsce:

brak odniesienia ryzyka zakażenia HIV do własnej osoby
zbyt późna wykrywalność zakażenia HIV
wzrost liczby zakażeń w populacji kobiet
lekooporność
niewystarczające włączanie się w działania profilaktyczne innych, poza Ministerstwem Zdrowia, resortów (pomimo Rozporządzenia Rady Ministrów)
konieczność stałego zwiększania nakładów na leczenie ARV
bardzo ograniczone środki finansowe na profilaktykę HIV/AIDS, co skutkuje m.in. zbyt małą liczbą punktów testowania (PKD) oraz ograniczeniami w dotowaniu programów.