HIV: potencjalny lek wykazuje wysoką aktywność

Naukowcy z Monachium i Neapolu wykazali, że minimalne zmiany syntetycznego peptydu, wykazującego aktywność anty-HIV, prowadzą do powstania nowego związku o znacznym podobieństwie do receptora chemokinowego CXCR4 i znacznie zwiększonej aktywności anty-HIV. Może być to krok w kierunku tworzenia nowych, skuteczniejszych leków przeciwko AIDS, chorobom zapalnym oraz niektórym formom raka.

Różne szczepy HIV-1 wykorzystują receptory chemokinowe typu CCR5 lub CXCR4, aby wejść w komórki odpornościowej. Choć leki blokujące użycie CCR5 przez wirusa są już dostępne w terapii anty-HIV, nie zostały zaaprobowane żadne leki, które wstrzymywałyby wykorzystywanie receptora CXCR4.

Ponieważ nowe peptydy cykliczne mogą być stosowane do blokowania CXCR4, stają się przez to nowym, obiecującym kandydatem do roli leku powstrzymującego infekcje HIV-1.

Wyniki badań, opublikowane w Angewandte Chemie International Edition, to efekt pracy międzynarodowego interdyscyplinarnego zespołu badawczego, w skład którego weszli chemicy i radiochemicy farmaceutyczni z Uniwersytetu Technicznego w Monachium (TUM), grupa uczonych z Uniwersytetu w Neapolu zajmująca się modelowaniem molekularnym oraz wirusolodzy z monachijskiego Centrum Helmholtza.

Pracę zainicjowali chemicy organiczni i radiochemicy z TUM, którzy uświadomili sobie, że ich próby modyfikacji peptydów jako ligandu o znacznym powinowactwie z receptorem CXCR4, prowadzone w celu obrazowania nowotworów, niosą również ze sobą możliwość wkroczenia na nową ścieżkę badań nad lekami.

Naukowcy uciekli się do sprytnej sztuczki, pozwalającej zwiększyć zarówno powinowactwo wiązania, jak i aktywność anty-HIV znanej już, wiodącej struktury: zamienili jeden z najważniejszych łańcuchów bocznych z węgla na sąsiadujący azot, poprawiając tym samym szkielet cząsteczki w celu przedstawienia jego grup wiązań w zwiększonej orientacji.

"Jesteśmy bardzo szczęśliwi, że konkretne modyfikacje zaprojektowane przez nasz zespół doprowadziły do powstania mieszaniny leków, która może być przydatna w leczeniu wielu chorób zagrażających życiu", mówi profesor Horst Kessler, członek rzeczywisty TUM Instytutu Badań Zaawansowanych TUM.

"W terapii anty-HIV, nowy związek może stworzyć lek działający przeciw szczególnie agresywnym szczepom HIV-1, które pojawiają się u osób zakażonych wirusem HIV po wielu latach infekcji", dodaje profesor Ruth Brack-Werner, wirusolog z Centrum Helmholtza.

"Z dużym zapałem podchodzimy do kolejnych testów przedklinicznych i klinicznych", stwierdza profesor Hans-Jürgen Wester z Katedry Radiochemii Farmaceutycznej TUM. "Związki te dają fascynujące możliwości", dodaje.