Innowacyjne firmy farmaceutyczne prowadzą badania nad lekami na chorobę Alzheimera

Innowacyjne firmy farmaceutyczne prowadzą badania nad prawie 100 lekami na chorobę Alzheimera i inne rodzaje demencji. Na całym świecie na chorobę Alzheimera cierpi 30 milionów osób, w Polsce około 250 tysięcy. Średnio co 70 sekund ktoś zapada na tę chorobę.

Dotychczas nie wynaleziono leku, który zapobiega tej chorobie lub pozwala ją pokonać. Są jednak leki, które mogą opóźnić postęp choroby i złagodzić jej przebieg.

Firmy farmaceutyczne należące do Amerykańskiego Stowarzyszenia Innowacyjnych Firm Farmaceutycznych (PhRMA) przygotowały raport, z którego wynika, że prowadzą one zaawansowane badania nad 98 lekami na chorobę Alzheimera i inne rodzaje demencji. Prace nad nowymi terapiami znajdują się w końcowym etapie, czyli w fazie badań klinicznych lub oczekują na ocenę Amerykańskiej Agencji ds. Żywności i Leków (FDA).

Choroba Alzheimera to postępująca, degeneracyjna choroba ośrodkowego układu nerwowego, która charakteryzuje się znacznym obniżeniem sprawności umysłowej. Ocenia się, że na całym świecie cierpi na nią 30 mln osób, a w Polsce około 250 tys. Badania epidemiologiczne potwierdzają, że zapadalność na chorobę Alzheimera wzrasta z wiekiem – stwierdza się ją u 14% osób po 65. i około 40% osób po 80. r.ż.

Ze względu na zmiany w strukturze demograficznej i postępujące starzenie się społeczeństw w krajach uprzemysłowionych zakłada się, że do roku 2050 liczba chorych potroi się.  W Polsce osoby w wieku powyżej 65 lat stanowią obecnie 13,5% społeczeństwa (ponad 5 milionów), a według prognoz Głównego Urzędu Statystycznego liczba ta ulegnie podwojeniu do 2030 roku.Choroba Alzheimera w poważny sposób ogranicza niezależność cierpiących na nią osób. Ponadto stanowi poważne obciążenie dla systemu opieki zdrowotnej (w Stanach Zjednoczonych jest to koszt rzędu 172 miliardów dolarów rocznie), nie wspominając o osobistych kosztach bliskich i przyjaciół chorych, którzy poświęcają swój czas na opiekę nad nimi.

Problem starzejącego się społeczeństwa, w tym zwiększenie liczby przypadków choroby Alzheimera,  jest uznawany za wyzwanie, z którym współczesne rządy państw muszą nauczyć się radzić. Regularny i stały dostęp do innowacyjnych rozwiązań w zakresie profilaktyki, diagnostyki oraz leczenia będzie decydującym czynnikiem, dzięki któremu ludzie dłużej pozostaną zdrowi i sprawni, a tym samym w większym stopniu będą przyczyniać się do rozwoju społeczno-ekonomicznego.

Dotychczas nie wynalezionego skutecznej terapii choroby Alzheimera. Leki dostępne na rynku tymczasowo ograniczają objawy i łagodzą jej przebieg oraz opóźniają postęp choroby, nadal jednak nie opracowano szczepionki zapobiegającej tej chorobie ani leku, który pozwala ją pokonać.

Obecnie, międzynarodowe firmy farmaceutyczne pracują nad 98 lekami na chorobę Alzheimera, wszystkie one znajdują się w zaawansowanej fazie rozwoju. Jeśli zastosowanie leków nowej generacji pozwoli opóźnić początek choroby o 5 lat, liczba pacjentów cierpiących na chorobę Alzheimera spadnie o 43%, co przełoży się na oszczędności rzędu miliardów dolarów rocznie w krajach, gdzie chorzy będą mieli dostęp do leków tej klasy. Co najważniejsze, takie przełomowe odkrycie zmniejszy cierpienie pacjentów i ich najbliższych. Korzyści z nowej, skutecznej terapii będą miały globalną skalę, ponieważ szacuje się, że populacja osób starszych na całym świecie wzrasta o około 847 000 miesięcznie.

Pracownicy działów badań i rozwoju firm farmaceutycznych nieustannie analizują nowe sposoby walki z tą wyniszczającą chorobą.

Przykłady innowacyjnego podejścia do leczenia choroby Alzheimera obejmują:

• Lek przyjmowany doustnie, który powstrzymuje powstawanie i gromadzenie się płytek beta-amyloidu (tzw. blaszki starcze) oraz może ograniczyć nadmierną agregację białka tau  wewnątrz komórek nerwowych mózgu
• Lek w postaci plastra naklejanego na skórę pleców lub ramion, który zwiększa stężenie neuroprzekaźnika acetylocholiny w mózgu. Jego niedobór powoduje wystąpienie objawów choroby Alzheimera. Forma plastra jest szczególnie preferowana przez opiekunów, dla których ta forma leczenia jest prostsza i wygodniejsza.
• Prace nad lekiem wewnątrznosowym na łagodne zaburzenia poznawcze, których wystąpienie poprzedza chorobę Alzheimera, który będzie w stanie przeniknąć przez barierę krew-mózg
• Terapię genetyczną stosowaną w leczeniu takich objawów choroby Alzheimera, jak utrata pamięci krótkotrwałej, która dostarczy do mózgu gen odpowiedzialny za rozwój komórek nerwowych, co pozwoli zapobiec zanikaniu komórek mózgu i utracie pamięci
• Szczepionkę, która celuje w płytki beta-amyloidowe w mózgu i ma za zadanie wywołać celowaną odpowiedź immunologiczną w odróżnieniu od systemowej odpowiedzi immunologicznej

Poszukiwania nowych leków na chorobę Alzheimera przez międzynarodowe, innowacyjne firmy farmaceutyczne są intensywne, mimo, że niosą ze sobą znaczne ryzyko finansowe. Odkrycie jednego nowego leku kosztuje przeciętnie ponad 1 miliard dolarów i trwa od 10 do 15 lat. Równocześnie postęp naukowy zwiększa poziom dostępnej wiedzy, dzięki czemu prowadzący badania mają do dyspozycji coraz nowocześniejsze narzędzia.
Raport “Medicines in Development for Alzheimer’s Disease” z 2010 r. jest dostępny na stronie   http://www.phrma.org/sites/default/files/422/alzheimers2010.pdf