Istnieje związek między biologicznym starzeniem się a chorobami powiązanymi z wiekiem

Międzynarodowy zespół badawczy kierowany przez University of Leicester odkrył nowe dowody na istnienie powiązania szybkiego biologicznego starzenia się z ryzykiem zapadnięcia na choroby związane z wiekiem, takie jak choroby serca, stwardnienie rozsiane, nowotwory różnego rodzaju. Badania prowadzone były w 14 ośrodkach w 8 krajach, jako część ENGAGE Consortium. Wyniki opublikowano w czasopiśmie Nature Genetics. W projekcie studiowano cechy chromosomów nazywanych telomerami.

Telomery znajdują się na końcówkach chromosomów, czyli na niciach DNA w jądrze komórkowym. Kurczą się za każdym razem, gdy komórka dzieli się na nowe komórki, aż ich długość osiąga krytycznie krótką wartość, co kończy się dezaktywacją komórek, a nawet ich obumieraniem.

Krótko mówiąc, telomery kurczą się, gdy jednostka się starzeje. Niektóre jednostki jednak rodzą z telomerami o różnych długościach, więc czas ich kurczenia może się różnić, a prędkość tego zjawiska określa się mianem miary biologicznego starzenia się.

Nilesh Samani, profesor kardiologii British Heart Foundation na University of Leicester oraz dyrektor National Institute for Health Research, który prowadził badania stwierdził: - Mimo iż choroby serca oraz nowotwory występują częściej u osób starszych, nie jest to regułą – niektórzy chorują na nie w młodszym wieku. Podejrzewa się, że zachorowalność na owe choroby jest powiązana w jakimś stopniu z szybszym biologicznym starzeniem się pacjentów.

Zespół naukowców sprawdził długości telomerów w niemal 48 tysiącach przypadków, zbadał DNA pacjentów i ostatecznie wyróżnił 7 wariantów genetycznych powiązanych z długością telomerów.

DNA nie może być zmienione przez styl życia czy też czynniki środowiskowe, więc powiązanie tych genetycznych wariantów, wpływających na długość telomerów, z występowaniem konkretnych chorób wydaje się dodatkowo uzasadnione.

Naukowcy odkryli powiązanie tych wariantów z zapadalnością na takie choroby jak: kilka rodzajów nowotworów, w tym taka jelita grubego, stwardnienie rozsiane, choroba trzewna. Co ciekawe, połączenie 7 wariantów jest także związane z ryzykiem choroby wieńcowej, która może prowadzić do zawału serca.

Profesor Samani: - To naprawdę ekscytujące odkrycia. Mieliśmy wcześniej kilka dowodów na powiązanie skracania długości telomerów ze zwiększonym ryzykiem zapadania na chorobę wieńcową, ale nie wiedzieliśmy, czy ta zależność jest przypadkowa czy nie.

Badania wykazują, że biologiczne starzenie się jest silnie związane z rozwojem choroby wieńcowej serca, najczęstszej przyczyny śmierci na świecie. To stwarza nowe podejście do choroby, wyjaśniając po części dlaczego niektórzy pacjenci cierpią na nią wcześniej, podczas gdy inni nie chorują na nią wcale, nawet jeśli zaliczają się do grupy z czynnikami podwyższonego ryzyka.

Profesor Tim Spector z King's College London, który jest współautorem badań, dodaje: - Wyniki z ostatnich 5 lat wykazały, że niektórzy ludzie są tak genetycznie zaprogramowani, że starzeją się szybciej. Przy niekorzystnych dla telomerów czynnikach, jak palenie papierosów, otyłość, brak ćwiczeń, biologiczne starzenie się ulega dodatkowemu przyspieszeniu, co automatycznie umieszcza osoby w grupie podwyższonego ryzyka zachorowalności na nowotwory czy też schorzenia serca.