Jak leczy się choroby zapalne spojówek?
Głównymi objawami zapalenia spojówek są: silne przekrwienie obrzęk spojówek oraz występowanie surowiczej lub śluzowo-ropnej wydzieliny. Chorzy zwykle odczuwają pieczenie, swędzenie i tzw. piasek pod powiekami. Często występuje też łzawienie, światłowstręt i zwężenie szpary powiekowej.
Proste zapalenie spojówek mogą wywoływać czynniki fizyczne (np. promieniowanie UV, wiatr), chemiczne (np. gazy o działaniu drażniącym), ciągły brak snu lub przewlekły wysiłek akomodacyjny. Jego leczenie polega przede wszystkim na stosowaniu kropli do oczu zawierających w swoim składzie kortykosteroidy. Pozwalają one złagodzić dokuczliwy świąd i pieczenie. Ich działanie zabezpiecza przed rozwojem ciężkich powikłań, np. jaskry czy zaćmy. Największe znaczenie ma jednak znalezienie i wyeliminowanie przyczyny zapalenia. W przypadku prostego zapalenia spojówek powikłanego zakażeniem bakteryjnym konieczna jest też antybiotykoterapia.
Leczenie zmian dotyczących narządu wzroku zawsze powinno być prowadzone pod kontrolą lekarza, bowiem samodzielne stosowanie leków ocznych może mieć nieprzyjemne konsekwencje. Na przykład preparaty zawierające środki obkurczające naczynia, przeciwhistaminowe lub znieczulające, choć początkowo skuteczne w zapaleniu spojówek mogą w nadmiarze prowadzić do rozwoju toksycznego zapalenia spojówek. Jego przyczyną jest zmniejszone wydzielanie łez pod wpływem leków, które prowadzi do pogorszenia się stanu spojówek i rogówki. W takim wypadku lekarz zwykle zaleca słabe leki kortykosteroidowe. Konieczne jest oczywiście także odstawienie pozostałych leków, które doprowadziły do toksycznego zapalenia spojówek.
Oprócz wymienionych leków niedostateczne wydzielanie łez może być też działaniem niepożądanym leków przeciwdepresyjnych, psychotropowych, przeciwarytmicznych, przeciwparkinsonowskich, miorelaksacyjnych, stosowanych w chorobie wrzodowej oraz α- i β-blokerów. Nieprawidłowe wydzielanie łez nie zawsze jest jednak spowodowane przez stosowanie preparatów leczniczych. Może być też bowiem składową zespołu suchego oka np. związanego z zespołem Sjögrena, wiekiem czy wrodzonym brakiem gruczołu łzowego. Zapalenie spojówek spowodowane nieprawidłowościami filmu łzowego leczy się zarówno przyczynowo, jak i objawowo. Leczenie objawowe polega przede wszystkim na stosowaniu tzw. „sztucznych łez”.
Zobacz również:
Niezwykle istotne jest także zminimalizowanie wpływu czynników nasilających stan zapalny, takich jak: suche, gorące powietrze lub praca przy komputerze. Niekiedy stosuje się też zatyczki kolagenowe lub silikonowe, które zamykają punkty łzowe. W przypadku zespołu suchego oka na tle autoimmunologicznym wykorzystuje się krople z cyklosporyną. W bardzo ciężkich stanach bywa konieczne zaszycie szpary powiekowej, co ma zapobiec perforacji rogówki. Leczenie przyczynowe ma zwykle charakter terapii ogólnej. Stosowane jest na przykład w przypadku zespołu suchego oka towarzyszącego chorobie wielonarządowej, na ogół na tle immunologicznym.
Inaczej postępowanie lekarskie wygląda także w zapaleniu spojówek, które jest konsekwencją reakcji alergicznej na pyłki kwitnących traw. Najczęściej stosowane są wówczas krople do oczu z lekami przeciwalergicznymi, np. emedastyną (blokuje receptory histaminowe) lub kromoglikanem sodowym (stabilizuje komórki tuczne).
U osób ze skłonnością do alergii może wystąpić też wiosenne zapalenie spojówek i rogówki (VKC). Schorzenie to ma charakter przewlekły i cechuje się zaostrzeniami występującymi w okresie wiosenno-letnim. Szczególnie często występuje w krajach o gorącym klimacie. Leczenie uzależnione jest od stopnia ciężkości choroby. W lżejszych przypadkach wystarczające są krople do oczu ze środkiem przeciwhistaminowym. Zapobiegawczo stosuje się tez preparaty kromoglikanu sodu. Niekiedy jednak niezbędne jest leczenie kortykosteroidami, nawet w postaci wstrzyknięć podspojówkowych.
Do zapalenia spojówek może przyczynić się nawet noszenie soczewek kontaktowych. W takiej sytuacji należy przez kilka tygodni, zrezygnować z soczewek na rzecz okularów, a po tym czasie zwrócić szczególną uwagę na częstą wymianę soczewek. Konieczna jest również wyjątkowa troska o ich czystość. Stosowane jest też leczenie farmakologiczne, które obejmuje miejscowe podanie preparatów z kromoglikanem sodu.
Zupełnie inaczej wygląda terapia chorób zapalnych spojówek spowodowanych zakażeniami. Infekcje bakteryjne leczy się antybiotykami. Stosowane są m.in. krople oczne z gentamycyną, tobramycyną, oksytetracykliną, aureomycyną, erytromycyną, sulfacetamidem lub cyprofloksacyną. Stały poziom leku w worku spojówkowym w nocy pozwalają utrzymać leki w postaci maści do oczu z antybiotykiem.
W niektórych schorzeniach (np. rzeżączkowym zapaleniu spojówek) stosuje się tez ogólną antybiotykoterapię, np. preparatami azytromycyny, erytromycyny czy doksycykliny. Zapalenie spojówek może być również wywoływane przez infekcje wirusowe. Leczenie ma wówczas zwykle charakter objawowy. Jedynie w zakażeniach wirusami Herpex simplex i Varicella-zoster możliwe jest specyficzne leczenie przeciwwirusowe.
W przypadku chorób zapalnych spojówek na tle autoimmunologicznym, np. w przebiegu zespołu Stevensa-Johnsona, najważniejsze jest nawilżanie powierzchni oka oraz przeciwdziałanie nadkażeniu bakteryjnemu. Niekiedy stosuje się też kortykosteroidy (podanie ogólne), choć mogą powodować liczne działania niepożądane. Uwagę zwraca się również na zapobieganie powstawaniu zrostów.
Należy zauważyć, że większość schorzeń zapalnych spojówek wymaga nie tylko farmakoterapii, ale też odpowiedniej pielęgnacji obejmującej np. wypłukiwanie treści ropnej roztworem soli fizjologicznej.
Źródła:
Niżanowska M.H.: Okulistyka. Podstawy Kliniczne. PZWL, Warszawa 2007.
Autor: Marta Grochowska
Komentarze do: Jak leczy się choroby zapalne spojówek? (1)
Cyklosporyna Equoral przeszczepy reumatyzm RZS łuszczyca AZS świąd łysienie pieczenie skóry wypryski zespół nerczycowy sprzedam
1Cyklosporyna Equoral Cyclavance Sandimmum Neoral Cyclaid przeszczepy reumatyzm RZS łuszczyca AZS świąd łysienie pieczenie skóry wypryski zespół nerczycowy liszaj sprzedam leki Posiadam kapsułki elastyczne 100 mg po 4z... pokaż całość