Jak ocenić stan zdrowia osoby poszkodowanej?

Ocena stanu zdrowia ofiary wypadku jest podstawową czynnością, która może uratować życie. Dzięki niej możemy podjąć odpowiednie kroki i określić dalszy tryb postępowania na miejscu zdarzenia.

Czy ofiara jest przytomna?

Na początku zawsze należy sprawdzić, czy ofiara wypadku jest przytomna, zadając jej proste pytanie lub wydając polecenie. Możemy powiedzieć, aby otworzyła oczy lub zapytać, co się stało, ważne jest jednak, aby mówić głośno i wyraźnie, prosto do ucha ofiary. Poszkodowany może nie być w stanie odpowiedzieć, nie znaczy to jednak, że jest nieprzytomny. Należy zwrócić uwagę na to, czy ofiara mruga oczami oraz czy choćby nieznacznie się porusza lub mamrocze.

Udrożnienie dróg oddechowych

Sprawdzenie drożności dróg oddechowych jest kolejną niezbędną czynnością, gdyż ich zablokowanie lub zwężenie utrudnia oddychanie i może nawet je uniemożliwić. Może także utrudnić czynności ratownicze, przede wszystkim sztuczne oddychanie.

Aby udrożnić drogi oddechowe, należy usunąć z jamy ustnej wszystkie widoczne ciała obce, a następnie przyłożyć dwa palce pod brodą poszkodowanego i unieść ją do góry. Jednocześnie należy oprzeć drugą rękę na czole ofiary i mocno odchylić jej głowę do tyłu. Przy podejrzeniu urazu głowy lub karku należy postępować bardzo ostrożnie, aby nie pogorszyć stanu chorego.

Czy poszkodowany oddycha?

Do sprawdzenia, czy ofiara wypadku oddycha, wykorzystujemy trzy zmysły – wzrok, słuch oraz czucie. Patrzymy na klatkę piersiową poszkodowanego, aby dostrzec ewentualne ruchy klatki piersiowej, jednocześnie nachylając się nad nim, aby usłyszeć szmer oddechu. Jeżeli chory oddycha, poczujemy jego oddech na policzku.

Zobacz również:

Czy tętno jest wyczuwalne?

Tętno ofiary badamy zawsze przy pomocy dwóch palców – wskazującego i środkowego. Nie należy do tego celu używać kciuka, gdyż ma on zbyt mocny własny puls, który może nas zmylić. Należy odchylić głowę chorego do tyłu i przyłożyć dwa palce na tętnicy szyjnej, która znajduje się we wgłębieniu pomiędzy jabłkiem Adama, a mięśniem szyjnym. Tętno powinniśmy wyczuć już po pięciu sekundach.

Pozycja boczna ustalona

Nieprzytomną ofiarę wypadku należy ułożyć w pozycji bocznej ustalonej, która zapobiega zadławieniu się oraz zapewnia choremu stabilność. Przed przystąpieniem do układania poszkodowanego, należy ściągnąć jego okulary i wyciągnąć z kieszeni większe przedmioty.

Przed przekręceniem ofiary na bok, należy udrożnić jej drogi oddechowe w sposób opisany powyżej. Klęcząc z boku poszkodowanego należy wyprostować jego nogi, ułożyć bliższą rękę prostopadle do ciała i zgiąć ją w łokciu.

Drugą rękę chorego należy przełożyć przez klatkę piersiową i trzymać ją przyciśniętą do bliższego policzka, wnętrzem dłoni na zewnątrz. Następnie należy chwycić drugą ręką za bliższe kolano poszkodowanego i pociągnąć za udo, obracając jego ciało ku sobie.

W prawidłowo zastosowanej pozycji bocznej ofiara leży z głową odchyloną mocno ku tyłowi, z ręką podpierającą głowę. Druga ręka, która jest zgięta zapewnia równowagę ciała, a zgięta noga podpiera całe ciało i zapobiega jego przekręceniu się.

Postępowanie

W zależności od stanu ofiary, musimy przyjąć różne metody postępowania na miejscu zdarzenia. Jeśli poszkodowany jest nieprzytomny, nie wyczuwamy tętna oraz oddechu, należy w pierwszej kolejności wezwać pogotowie ratunkowe (999 lub 112). Następnie należy niezwłocznie przystąpić do czynności ratunkowych – sztucznego oddychania i masażu serca.

Jeżeli ofiara jest nieprzytomna i nie oddycha, ale wyczuwamy u niej tętno, najpierw należy wykonać dziesięć wdechów, nazywanych oddechami ratunkowymi. Po wezwaniu pogotowia ratunkowego (999 lub 112) należy kontynuować wentylację płuc poszkodowanego.

W przypadku gdy ofiara jest nieprzytomna, ale oddycha samodzielnie i jesteśmy w stanie wyczuć u niej tętno, najpierw należy zbadać jej czynności życiowe oraz zapewnić bezpieczeństwo, po czym wezwać pomoc (999 lub 112). Kiedy pogotowie będzie w drodze, wówczas można przystąpić do opatrzenia obrażeń zagrażających życiu. Pamiętać należy również o ułożeniu poszkodowanego w pozycji bocznej ustalonej.

Gdy ofiara jest przytomna, oddycha samodzielnie i ma prawidłowe tętno, wystarczy opatrzyć jej obrażenia i w razie potrzeby wezwać pomoc.

Szybka reakcja na miejscu wypadku może uratować ludzkie życie, dlatego tak ważne jest, aby zasady pierwszej pomocy przedlekarskiej były ogólnie znane i stosowane w razie zagrożenia. Odpowiednia ocena stanu zdrowia poszkodowanego pomoże nie tylko ofierze, ale przede wszystkim osobie która udziela pierwszej pomocy, gdyż umożliwi ustalenie planu działania i zapobiegnie panice oraz niezorganizowaniu.