Jak poradzić sobie z gorączką?

Bardzo wielu chorobom jakie przechodzimy, towarzyszy nadmierna ciepłota ciała, zwyczajnie zwana stanem gorączkowym. Jej bardzo nieprzyjemne dla chorego objawy są na tyle uciążliwe, że uniemożliwiają nam normalne funkcjonowanie.

Prawidłowa stała temperatura naszego ciała to 36,6 st. C. O gorączce mówimy wtedy, gdy stwierdzamy podwyższenie tej wartości mierzonej zewnętrznie- powyżej 38 st. Temperaturę pomiędzy tymi dwoma, nazywamy stanem podgorączkowym. Wystąpienie tej dolegliwości jest znakiem, że w naszym organizmie coś się dzieje. Sama w sobie nie jest chorobą, ale bardzo często stanowi jeden z głównych jej objawów.

Nie jest powiedziane, że wysokość gorączki jest wyrazem ciężkości stanu chorobowego lub bezpośredniego zagrożenia. Stany te mogą sygnalizować drobne zaburzenia wydajności organizmu, zakażenia drobnoustrojowe, bądź poważniejsze choroby narządów.

Skąd się bierze?

Zmiany, które wywołują gorączkę są odpowiedzią na walkę organizmu z zakażeniem bakteryjnym lub wirusowym. Rzadko stanowią one reakcję na leki, stanu zapalnego lub przegrzania. Często nie jesteśmy w stanie dociec przyczyny, toteż ciężko podjąć jakiekolwiek kroki ją zwalczające. Nieodpowiednie postępowanie może jedynie zamaskować objawy, przez co wydłuży się czas trwania choroby.

Zazwyczaj podwyższona temperatura jest reakcją organizmu na działanie szkodliwego czynnika, uszkodzenie tkanek, nadmierną przemianę materii lub pojawienie się substancji tzw. pirogennych, które wyzwalają odczyn gorączkowy. Do typowych przyczyn gorączki możemy zaliczyć w pierwszej kolejności zakażenia (np. układu moczowego, zapalenie migdałków, anginę, zapalenie zatok, płuc oraz ropień zęba), choroby, którymi zarazić możemy się w obcych krajach, mononukleozę zakaźną (często towarzyszy jej uczucie zmęczenia), ogólne wyczerpanie, powstałe np. w wyniku upału.

Jak pomóc gorączkującemu?

Na początek zarówno u dzieci jak i dorosłych powinniśmy dokonywać zapisów pomiarów temperatury zarówno w dzień jak i w nocy i i wynikach informować lekarza. W doraźnej pomocy przedlekarskiej zaleca się przede wszystkim:

Zobacz również:

ułożenie gorączkującego w wygodnych warunkach, najlepiej w ciepłym i wygodnym łóżku, w pozycji leżącej lub półsiedzącej.

Należy podawać mu duże ilości łagodnych płynów do picia i przeciwgorączkowych preparatów ziołowych np. herbatę z sokiem malinowym, napar z lipy, macierzanki, czy bzu czarnego. Dla dorosłych polecamy również małą porcje gorącego napoju alkoholowego grogu lub ponczu, która może przynieść ulgę i wywołać kojący sen.

Można podać jednorazowe farmakologiczne środki przeciwgorączkowe, takie jak Polopirynę lub Acenol.

W okresie wzmożonej zachorowalności na grypę i stany grypopodobne, możemy choremu postawić bańki na plecach. Warunkiem jest tutaj, aby osoba była młoda, z wydolnym krążeniem i prawidłowym ciśnieniem tętniczym krwi. Przy kaszlu i innych objawach przeziębienia pożądane jest, aby to lekarz wskazał zalecenia do tego domowego zabiegu.

W domowych warunkach możemy także zastosować zabiegi obniżające stan gorączkowy poprzez zastosowanie zimna. Najczęściej wykonuje się zimny okład chłodzący z płótna lub kawałka flaneli. Zanurza się ja krótko w wodzie o temperaturze pokojowej lub dużo niższej bliskiej 0 st. C. Przykłada się ją na około 2-3 minut na czoło, pachwiny i brzuch. Dla utrzymania temperatury na okład możemy położyć okład z lodem. Innym skutecznym sposobem jest kąpiel ochładzająca w wodzie. Tutaj jednak musimy pamiętać, aby zanurzenie nie było gwałtowne, ale poprzedzone polewaniem z dzbanka lub nacieraniem ciała tak samo chłodną wodą.

Niezaprzeczalnie gorączka sprawia wiele więcej zmartwienia i jest powodem znaczniejszego niepokoju, kiedy dotyczy dzieci. Toteż postępowanie w takich wypadkach wymaga szczególnej opieki i bacznej obserwacji chorego. U maluchów stan gorączkowy bez podłoża chorobowego występuje stosunkowo rzadko i może być wywołany przegrzaniem i krzykiem u niemowląt oraz nadmiernym wysiłkiem fizycznym u dzieci starszych. Najczęściej spotykanym powikłaniem są tzw. drgawki gorączkowe związane przeważnie z niedojrzałością ośrodkowego układu nerwowego.

Gorączka dziecięca występuje z reguły nagle, bez wcześniejszych objawów, kiedy to narasta strach i niepokój o jego stan zdrowia. Kiedy temperatura przekracza 40 st. C, należy niezwłocznie wezwać lekarza, a do jego przybycia stosować wyżej opisane zabiegi chłodzących okładów, ziołowych naparów lub podać leki z grupy salicydanów np. Polopirynę S, Sachol lub Pyralginę. Uważajmy jednak przy podaniu Aspiryny! Podana w czasie zakażenia wirusowego może nie tyle nie poprawić stanu zdrowia, ale wywołać ciężką chorobę zwaną zespołem Reye'a, która w skrajnych przypadkach może zakończyć się nawet śmiercią.

Nie bądźmy nadgorliwi, ponieważ lekkie stany gorączkowe nie zawsze są zwiastunem czegoś groźnego. Po lekarza należy zadzwonić z pewnością w sytuacji, kiedy objawy gorączkowe stają się nie do zniesienia, tj. silne bóle głowy, duża wrażliwość na światło, silny obrzęk gardła, wymioty, sztywność karku, trudności w oddychaniu, ogólne rozkojarzenia i drażliwość. W innych, łagodniejszych wypadkach warto zastosować kilka domowych, drobnych sposobów, które oszczędzą nam nerwów, a lekarzowi pracy.

Autor:
Agnieszka Augustowska