Jak postępować w przypadku omdlenia?

Nieraz przy gwałtownym wstaniu lub podczas przebywania w dusznym pomieszczeniu człowiek odczuwa osłabienie, zawroty głowy, skarży się na szum w uszach, a na jego skroniach i czole występuje zimny pot. Oddech staje się coraz wolniejszy, tętno słabnie i dochodzi do omdlenia. Warto wiedzieć, jak postępować w takim przypadku.

Omdlenie jest to krótkotrwała utrata przytomności. Trwa zazwyczaj od kilku sekund do kilku minut. Następuje wskutek niedostatecznego utlenienia mózgu, związanego z jego niedokrwieniem. Przed omdleniem człowiek może czuć ogólne osłabienie lub utrata przytomności może nastąpić niespodziewanie. Kiedy człowiek upadnie na skutek omdlenia, jego głowa znajdzie się na poziomie serca, dzięki czemu krew wraz z tlenem łatwiej dopływa do mózgu, dlatego szybko odzyskuje przytomność.

Co należy robić natychmiast po omdleniu?

1. Jeśli byłeś świadkiem czyjegoś omdlenia i masz pewność, że nieprzytomna osoba nie doznała przy upadku urazu kręgosłupa i oddycha normalnie, wynieś ją z pomieszczeń ciasnych, dusznych i zatłoczonych i połóż na wznak z lekko odchyloną głową do tyłu. Jeśli nie jest możliwe wyniesienie nieprzytomnej osoby, zapewnij jej dopływ świeżego powietrza, np. poprzez pootwieranie okien i drzwi lub poproś kogoś, aby ją wachlował.
2. Rozluźnij wszystkie ciasne elementy garderoby, które wskutek dopasowania i wywierania ucisku utrudniają swobodne krążenie krwi lub oddychanie, np. krawat, kołnierzyk, pasek.
3. Unieś nogi zemdlonego dość wysoko ku górze na kilkanaście sekund. Zwiększy to przepływ krwi do mózgu przez jej przemieszczenie z uniesionych kończyn.
4. Można skropić twarz osoby nieprzytomnej zimną wodą. Należy pamiętać, aby osobie w stanie omdlenia nie podawać doustnie żadnych płynów ani lekarstw, gdyż można doprowadzić do zachłyśnięcia się chorego.
5. Jeśli chory odzyska przytomność należy go powstrzymać od gwałtownych ruchów. Najlepiej żeby leżał aż do odzyskania dobrego samopoczucia.

Jeśli osoba nie odzyskuje przytomności

Po wykonaniu wyżej wymienionych czynności osoba powinna w ciągu kilku minut odzyskać przytomność. Jeśli tak się nie dzieje, należy wezwać lekarza i o ile nie doszło do urazu kręgosłupa, trzeba:

1. Upewnić się, czy chory nadal oddycha swobodnie i lekko odchylić jego głowę do tyłu, aby udrożnić drogi oddechowe.
2. Ułożyć go w tzw. pozycji bezpiecznej. Klęknij obok osoby nieprzytomnej i zegnij jej bliższą nogę. Ułóż ramię znajdujące się z tej samej strony tak, by dłoń znalazła się na barku po przeciwnej stronie. Drugą rękę ułóż powyżej głowy.
3. Przewrócić osobę delikatnie na bok tak, aby jej policzek oparł się na dłoni zgiętej ręki, a zgięta noga stabilizowała całe ciało. Unieś lekko podbródek zemdlonego, by drogi oddechowe były udrożnione i oczekuj wezwanego lekarza.

Gdy zajdzie podejrzenie, że u zemdlonej osoby podczas upadku doszło do uszkodzenia kręgosłupa, należy pozostawić ją w takiej pozycji w jakiej się znajduje, wezwać lekarza i zapewnić dopływ świeżego powietrza.

Jeśli u chorego tuż po omdleniu nie wyczuwamy tętna lub osoba nie oddycha swobodnie, wzywamy specjalistę i rozpoczynamy sztuczne oddychanie. Postępujemy tak także wtedy, gdy mimo zastosowania wyżej wymienionych czynności osoba nie odzyskuje przytomności lub w trakcie ich wykonywania przestaje oddychać.

Większość osób szybko dochodzi do siebie po omdleniu i nie pamięta momentu zaraz przed utratą przytomności. Może zdarzyć się, że podczas upadku osoba uderzy się w głowę, rozetnie ją lub nabije sobie guza. W takim przypadku, gdy odzyska przytomność i poczuje się lepiej, powinna udać się do lekarza, żeby sprawdzić, czy nie doszło do pęknięcia kości lub wstrząśnienia mózgu, a w przypadku rozcięcia, aby opatrzyć i zaszyć ranę.

Autor: Anna Zeler

Bibliografia:

1. Domowy poradnik medyczny, red. Prof. Dra hab. med. Kazimierz Janicki, Warszawa 1991.
2. Naturalne metody leczenia codziennych dolegliwości, red. Jacek Fronczak, Warszawa 2002.