Jak to się dzieje, że komar opiera się wirusom, które sam przenosi?

Wirusów roznoszonych przez komary jest mnóstwo: denga, malaria, Chikungunya, wirus Nilu Zachodniego... Dla człowieka są one niezwykle groźne, ale nie dla insektów. Dlaczego tak się dzieje? Zespół naukowców francuskich z Institut Pasteur w artykule opublikowanym w Nature Immunology stara się odpowiedzieć na dwa podstawowe pytania.

Mimo bardzo skutecznego systemu antywirusowego u komara, w jaki sposób wirus jest w stanie się namnażać? I w jaki sposób zarażone komary współistnieją z wirusami, nie chorując?

Carla Saleh, kierująca badaniami, mówi: - Przestudiowaliśmy wirusy, których genom składa się z RNA. Zazwyczaj, kiedy taki wirus znajdzie gospodarza, zacznie się namnażać. To znaczy, RNA się replikuje, a w ten sposób powstaje kopia wirusa.

Dla gospodarza proces ten oznacza, że wirus krok po kroku zabija komórkowe DNA zarażonego organizmu. Ale w mechanizmie zaobserwowanym u komarów okazuje się, że wirusowe RNA integruje się z komórkami gospodarza.

Rezultat? Część wirusa przekształca się w DNA, co fachowo nazywane jest odwrotną transkrypcją. Obecność tej kopii DNA wirusowego jest kluczem: wirus nie zabija komórek insekta, w ten sposób pozwalając mu przeżyć, a sobie zapewniając możliwość replikacji.

– Druga strona medalu dla wirusa jest taka, że obracając się w DNA, zdradza swoją obecność. Zostanie rozpoznany przez układ odpornościowy komara, co oznacza jego pobudzenie – kontynuuje Saleh.

Konsekwencje? Dzięki pobudzeniu układu immunologicznego, komar kontroluje replikowanie wirusa. W ten sposób koło się zamyka – wirus się utrzymuje, a insekt może z nim żyć nie zapadając na żadną chorobę.

Saleh wyjaśnia znaczenie tego odkrycia: - Staramy się zatrzymać rozprzestrzenianie się wirusa u człowieka dzięki szczepionkom. Nasze odkrycie sugeruje, że możemy skupić się na tym organizmie, który przenosi wirusy, czyli na komarze. Jeżeli lepiej poznamy działanie układu odpornościowego insekta, będziemy w stanie opracować strategie pozwalające powstrzymać replikację i rozprzestrzenianie się wirusa.