Jaki jest wpływ paracetamolu na zdrowie człowieka?
Przedawkowanie paracetamolu może być śmiertelne. Dlatego w Niemczech tylko niewielka liczba leków zawierających ten składnik jest dostępna w wolnej sprzedaży. Brytyjscy naukowcy udowodnili, że zmiana wielkości opakowań leków zawierających paracetamol wpłynęła na zmniejszenie się liczby zatruć.
Obowiązkowe wyposażenie torebki
Obok pomadki i chusteczek higienicznych w podręcznych torebkach nie powinno zabraknąć także odpowiedniej dawki leku przeciwbólowego. To, jakie mamy przy sobie tabletki, pozostaje kwestią naszego przekonania. Niektórzy są zwolennikami Ibuprofenu, inni kwasu acetylosalicylowego, kolejni zaś zażywają paracetamol. Spora liczba osób zażywa także środki, gdzie wyżej wspomniane substancje występują obok siebie z dodatkiem np. kofeiny. Niezależnie od preferencji każdy z wspomnianych środków może mieć negatywne skutki uboczne. Za najgroźniejszy uważa się jednak paracetamol, zajmuje on drugie po alkoholu miejsce na liście najczęstszych przyczyn zatrucia w Niemczech pomiędzy 2002 a 2012 rokiem. W skrajnych wypadkach jedynym ratunkiem dla pacjenta pozostaje transplantacja wątroby.
Prawidłowy dobór dawki lekuTrudność w ocenie paracetamolu stanowi niewielka różnica pomiędzy dawką, która może nam pomóc a tą która może zaszkodzić. W zależności od wagi ciała i odporności wątroby już 6-8 gramów substancji może być szkodliwe dla naszego organizmu. Jedna tabletka z reguły zawiera 500 miligramów. Na podstawie danych z Europejskiej Agencji ds. Leków (EMEA) i Federalnego Instytutu ds. Lekarstw i Produktów Medycznych (BfArM) w 2009 roku zdecydowano się w Niemczech na zmniejszenie opakowań dostępnych na rynku leków. Od tego czasu farmaceuci mogą bez recepty sprzedawać opakowania zawierające maksymalnie 10 gram paracetamolu.
Zobacz również:
Modyfikacja prawa i jej skutki
W Wielkiej Brytanii rząd już w 1998 zdecydował się na taki krok po tym jak wzrosła liczba zatruć i transplantacji wątroby. Apteki mogą od tego czasu sprzedawać opakowania liczące 32 tabletki, natomiast drogerie i inne sklepy mają w sprzedaży tylko opakowania zawierające 16 sztuk leku. Skutek był zaskakujący.
W ciągu 10 lat od wprowadzenia takiego prawa liczba zgonów z powodu zatruć znacznie się zmniejszyła. Jeszcze w 2001 i 2004 roku grupa naukowców z Uniwersytetu w Oksfordzie pod przewodnictwem Keitha Hawtona udowodniła w swych badaniach wpływ zmniejszenia opakowania leku na spadek śmiertelności wśród pacjentów. Krytycy zarzucali im wtedy, że spadek może być wywołany naturalnymi zmianami i jest za wcześnie na ocenę wyników działania rządu z 1998 roku.
Obecnie naukowcy mogą przeprowadzić i oprzeć swoje badania na ponad dziesięcioletnim okresie jaki upłynął od czasu zmiany prawa. Naukowcy przeanalizowali jak zmieniała się liczba pacjentów zatrutych paracetamolem w Anglii i Walii na przestrzeni lat 1993-2009. Wykluczono zatrucia w kombinacji z innymi lekami jak także zatrucia u dzieci poniżej 10. roku życia. Dodatkowo przeanalizowano liczbę przeprowadzonych po zatruciu paracetamolem transplantacji wątroby na przestrzeni lat 1995-2009.
Wyniki pokazują jednoznaczny trend: od czasu wprowadzenia zmian liczba zatruć zmniejszyła się o około 43%. Co prawda zmniejszeniu uległa także liczba śmierci spowodowanych przez zatrucia innym środkami, ale w porównaniu z działaniem paracetamolu spadek ten był stosunkowo mały. Podobnie jak liczba przypadków śmiertelnych spadła także liczba przeprowadzonych transplantacji wątroby.
- Ważnym jest, aby zauważyć, że liczba pacjentów, którzy trafili do szpitala z powodu przedawkowania paracetamolu, ale udało im się pomóc nie zmniejszyła się - zaznaczają naukowcy. Oznacza to, że wyników badań nie można oprzeć na generalnym spadku liczby zatruć. Zaobserwowany efekt wykazuje, że zmniejszenie liczby tabletek pozytywnie wpływa na ludzi, gdyż najczęściej działają oni pod wpływem impulsu i biorą to, co po prostu znajduje się w apteczce.
Mimo takiego sukcesu naukowcy radzą nadal pracować nad dawkowaniem środków przeciwbólowych. Pomiędzy 2000 a 2009 umarło z powodu zatrucia paracetamolem przeciętnie 121 osób na rok, co nadal stanowi przerażającą liczbę. Pozytywne wyniki nie powinny prowadzić do zaniedbania dalszej pracy mówią naukowcy. Radzą oni, aby nadal zmniejszać liczbę tabletek w opakowaniu lub też popracować nad dawkami paracetamolu zawartymi w owych środkach.
Także w Niemczech toczona jest podobna walka, mimo faktu, iż panują tu ostrzejsze normy niż w Wielkiej Brytanii. Dzieje się tak, gdyż prawie 2/3 ludzi otruło się świadomie i miało zbyt łatwy dostęp do paracetamolu.
Autor:
Rafał Mikołajczak
Komentarze do: Jaki jest wpływ paracetamolu na zdrowie człowieka? (1)
Przeciwbólowe
1Paracetamol paracetamolem - teraz jest większa afera z lekami opartymi na diklofenaku - jeśli już ktoś widział badania na temat jego szkodliwości i filmiki o tym na YT. Dobrze, że chociaż jest naproksen i inne zamienniki... pokaż całość