Jogurt zmodyfikowany: nowy sposób leczenia choroby Leśniowskiego-Crohna?

Naukowcom powiodło się wyprodukowanie bakterii pożytecznych w walce z zapaleniem jelit, na które cierpią pacjenci z chorobą Leśniowskiego-Crohna lub z wrzodziejącym zapaleniem jelita grubego. Zmodyfikowane bakterie mogą być spożywane w postaci kapsułek lub produktów mlecznych.

We Francji, to nadzieja dla blisko 200 000 osób, cierpiących na przewlekłe nieswoiste choroby zapalne jelit (fr. MICI), w tym na chorobę Leśniowskiego-Crohna oraz wrzodziejące zapalenie jelita grubego. Pacjenci podczas ataków zapalenia skarżą się na bóle brzucha, częste i czasami krwawe biegunki oraz na zmiany okołoodbytnicze tj. szczelina czy ropień.

Francuscy naukowcy z Narodowego Instytutu Zdrowia i Badań Medycznych (Inserm), przy współpracy z Naukowym Instytutem Badań Agronomicznych (Inra) zaobserwowali u pacjentów cierpiących na którąś z tych chorób brak cząsteczki ludzkiego białka nazywanego elafina, naturalnie występującego na powierzchni jelit. Białko to ma właściwości przeciwzapalne i broni jelita przed atakami.

Nathalie Vergnolle, dyrektor badań prowadzonych przez Inserm wyjaśnia, że do tej pory, rola jaką spełnia to białko, była badana bardziej w obrębie płuc niż jelit, bowiem układ trawienny jest bardzo skomplikowany i dotyczy go wiele białek. We francuskim badaniu chodziło o określenie tych, które niosą za sobą najważniejsze rezultaty, czyli np. elafina.

Pomóc pacjentom przywrócić równowagę mikroflory jelitowej

Naukowcy zdecydowali się na wprowadzenie w jadłospis pacjentów niepatogennych bakterii zmodyfikowanych o ludzki gen - elafinę. Bakterie te naturalnie występują w jelitach. Francuscy naukowcy w ten sposób chcieli przywrócić równowagę mikroflory uczestników badania.

Zmodyfikowane bakterie były przez nich spożywane w postaci kapsułek lub produktów mlecznych (Lactococcus lactis i Lactobacillus casei).

To doświadczenie przyniosło ostateczne rezultaty na myszach. Rekombinowane bakterie, produkujące ludzką elafinę, po podaniu doustnym myszom, kilka godzin później znajdowały się już na powierzchni jelit, gdzie dostarczyły białko przeciwzapalne.

W różnych zwierzęcych modelach eksperymentalnych z użyciem gryzoni, ostre lub przewlekłe zapalenie jelit, po doustnym podaniu bakterii produkujących elafinę, znacznie się zmniejszyło, a jelita były chronione.

Według Nathalie Vergnolle, badania wykazały zapobiegawcze i lecznicze właściwości elafiny. Każdy z eksperymentów przeprowadzonych na myszach wykazał pożyteczny rezultat białka, a zapalenie zostało, w zależności od modelu, znacznie lub całkowicie zredukowane.

Badania kliniczne już wkrótce

Doświadczenie dało także dobre rezultaty na liniach ludzkich komórek nabłonkowych jelit, w kulturach podobnych do tych w przewlekłych nieswoistych chorobach zapalnych jelit. Teraz pozostaje jedynie powtórzyć te wyniki na człowieku.

Vergnolle przyznaje, że naukowcy poświęcili półtora roku na otrzymanie tych rezultatów, a opatentowany przez nich pomysł już został wykupiony przez amerykańskie przedsiębiorstwo biotechnologiczne, które zbiera właśnie środki na przeprowadzenie testów klinicznych. Ponadto, naukowcy będą też szukać innych białek ochronnych lub białka z tej samej rodziny, dającego dodatkowe korzyści.

Ostatnimi laty, zainteresowanie naukowców jelitami znacznie wzrosło. Podejrzewają oni, że ten organ odgrywa bardzo ważną rolę nawet w chorobach dalece oddalonych od układu trawiennego.

Nathalie Vergnolle podsumowuje, że wiele chorób wiąże się z przepuszczalnością jelit, które spełniają rolę bariery. Kiedy przestają dobrze działać, uruchamiają system odpornościowy. Stąd też niektóre choroby neurodegeneracyjne mogą być związane z florą bakteryjną jelit.