Komary: wiemy więcej na temat zapachów, które je przyciągają

Badacze amerykańscy przestudiowali mechanizmy odpowiedzi na bodźce zapachowe u komarów. Szczególnie jeśli chodzi o zapach ciała ludzkiego albo dwutlenek węgla. Dzięki temu, udało im się sprecyzować, w jakich warunkach komary są szczególnie przyciągane. Są to bardzo użyteczne informacje, które pozwolą stworzyć w końcu pułapki na te uciążliwe insekty.

Dlaczego nie lubimy komarów?

Komary przenoszą kilka chorób najbardziej śmiertelnych na świecie. Wystarczy wymienić: malaria, denga, chikungunya. Walka z tymi insektami jest więc sprawą podstawową, tym bardziej, że terapie są ograniczone albo w ogóle nie istnieją, a populacje, które cierpią z powodu tych chorób, są ogromne.

Dlaczego komary gryzą?

Samice komarów – bo to one gryzą – muszą pić krew, aby odżywić swoje jaja. Potrzebują one dwóch wskaźników, aby namierzyć swoją potencjalną ofiarę: dwutlenek węgla CO2 oraz zapach gospodarza. Ale sposób, w jaki analizują one te dwa parametry, jest bardzo interesujący: stały przepływ dwutlenku węgla nie przyciąga uwagi, z tego samego tytułu, co odizolowany zapach gospodarza.

Poznać, aby pokonać

Poznanie zachowania komarów to umiejętność opracowania skutecznych strategii walki. Taki zresztą był cel dwóch naukowców z Uniwersytetu California Riverside. Teun Dekker oraz Ring Carde opublikowali wyniki swoich badań w Journal of Experimental Biology.

Doświadczenia przeprowadzone przez obydwu naukowców odnosiły się do samic gatunku Aedes aegipti, które są odpowiedzialne za przenoszenie żółtej gorączki i dengi. Badacze próbowali określić bodźce zapachowe, które przyciągają komary. A także, w jakich warunkach ma to miejsce.

Jeśli wiedzieliśmy już, że zapachy ludzkie przyciągają samice komarów, to prace, które przeprowadził Teun Dekker w 2001 roku wykazały, że stała wiązka dwutlenku węgla nie miała żadnego wpływu na tor lotu komarów Aedes aegypti. Co pozwoliło stwierdzić, że komary nie są przyciągane przez CO2, który jednak jest wydychany przez człowieka.

Komary przyciągane przez CO2?

Ale konkluzje te jeszcze były błędne. Samice komarów Aedes aegypti są oczywiście przyciągane przez zapach CO2, ale pod warunkiem, że zapach ten nie jest ciągły. Brak ciągłości jest bowiem charakterystyczny dla oddychania. Tak właśnie stwierdzili badacze, umieszczając komary w tunelu i obserwując, jak ich tor lotu się zmieniał, w zależności od zapachów, a przede wszystkim od alternatywnych wiązek CO2.

Jeśli chodzi o zapach ludzki, komar pójdzie za nim, szczególnie jeśli zapach jest duży i stały. A jeszcze bardziej, jeżeli towarzyszy mu zapach dwutlenku węgla. W rzeczywistości, zwykły zapach gospodarza niekoniecznie oznacza, że on żyje. Dlatego też, reakcja komara na taki impuls nie jest natychmiastowa. Zapach CO2 oznacza, że gospodarz oddycha, a więc żyje.

Dwutlenek węgla i ludzki zapach: zwycięski duet

Oddzielnie, bodziec z dwutlenku węgla jest skuteczniejszy niż zapach ludzki. Jeszcze lepiej, ponieważ stężenie CO2 niewiele większe od tego, które jest obecne w atmosferze, jest wystarczające, aby pobudzić natychmiastową reakcję u samic komarów. Mieszanka niezbędna, aby je przyciągnąć, to przede wszystkim niestała wiązka CO2, za którą idzie natychmiast zapach ciała gospodarza. To właśnie wtedy komar zbliża się do swojej ofiary i wybiera dokładne miejsce ugryzienia.

Teraz, kiedy mechanizmy odpowiedzi na bodźce są zrozumiane, i kiedy badacze wiedzą, co przyciąga komary, być może będzie łatwiej opracować strategie walki z tymi insektami, a tym samym z licznymi chorobami zakaźnymi.