Kretoszczury pomogą w walce z rakiem?

Afrykański gryzoń Heterocephalus glaber, lepiej znany jako kretoszczur, nie robi dobrego wrażenia na pierwszy rzut oka: łysy, z wystającymi zębami, żyjący pod ziemią. A jednak charakteryzuje się czymś, co żywo interesuje badaczy: niewrażliwość na ból, niezdolność do regulowania temperatury ciała oraz… odporność na raka!

Dziesięciolecia badań pozwoliły stwierdzić, że gatunek ten po prostu nie choruje na raka i być może właśnie ta cecha pozwala mu żyć aż 32 lata, podczas gdy jego kuzynka mysz - równa mu rozmiarem ciała - żyje zaledwie 4.

Badanie, które przeprowadziła Vera Gorbunowa z University of Rochester w Nowym Jorku, przynosi odpowiedź – przynajmniej częściową – na pytanie „Jak to w ogóle możliwe?”

Wydaje się, że dużą rolę odgrywa tutaj kwas hialuronowy. Myszy, ludzie i inne byty żyjące produkują tę substancję naturalnie – znajduje się ona w macierzy zewnątrzkomórkowej (tkanka łącząca między komórkami), nawilża stawy i ma wielkie znaczenie dla skóry i chrząstki.

Używana jest także w niektórych balsamach do pielęgnacji skóry i w lekach przeciwko zapaleniu stawów. Jednak postać kwasu hialuronowego, którą odnajdujemy u kretoszczurów, jest pięć razy cięższa niż u człowieka.

Wcześniejsze badania in vitro wykazały, że usunięcie kwasu hialuronowego z komórek kretoszczura powoduje, że stają się one nowotworowe.

Analizy składu tej substancji pozwoliły odkryć enzym, którego zadaniem jest dzielenie kwasu hialuronowego – enzym ten jest wyjątkowo mało aktywny u kretoszczurów.

Kiedy badacze zahamowali u zwierząt produkcję kwasu hialuronowego albo tego enzymu, gryzonie zaczęły chorować na raka. Wniosek był jeden: molekuła odgrywa znaczącą rolę w prewencji nowotworowej u kretoszczurów.

Czy oznacza to, że wkrótce uzyskamy skuteczny lek przeciwnowotworowy? Nie tak szybko. Aby terapia była naprawdę efektywna, prawdopodobnie molekuła ta powinna być produkowana przez ludzki organizm. Być może lepiej sprawdzi się w zastosowaniach miejscowych, na poziomie stawów lub skóry.

Badacze chcą też najpierw przeprowadzić badania na myszach, aby przekonać się, jaki będzie miała wpływ na te zwierzęta.