Krwotok podpajęczynówkowy
Krwotok podpajęczynówkowy to bardzo często wyrok dla pacjenta. Tylko 30% chorych po krwotoku przeżywa i powraca do normalnego trybu życia. Około 40-50% ludzi umiera w ciągu 30 dni, zaś 15% z nich jeszcze przed otrzymaniem pomocy.
Przyczyny krwotoku podpajęczynówkowego
Krwotok podpajęczynówkowy to wynaczynienie krwi do przestrzeni między oponą pajęczą a miękką. Jako główną przyczynę krwotoku lekarze podają pęknięcie tętniaka. Oprócz niej winne mogą być także urazy głowy a także miażdżyca, zapalenie naczyń lub malformacja naczyniowa. Można wyróżnić grupy osób, u których ryzyko wystąpienia krwotoku jest większe niż u innych. Do takich czynników należą: płeć żeńska, palenie tytoniu i nadmierne spożywanie alkoholu, przyjmowanie niesteroidowych leków przeciwzapalnych a także środków sympatykomimetycznych (amfetamina, kokaina). Ponadto wzrost wielkości tętniaka i jego położenie (tylna jama czaszki), także stanowi zwiększenie ryzyka pęknięcia tętniaka.
Objawy krwotoku
Objawy krwotoku podpajęczynówkowego można podzielić na podmiotowe i przedmiotowe. Do tych pierwszych zalicza się: bardzo silny, nagły ból głowy, najsilniejszy do tej pory, uczucie sztywności karku, nadwrażliwość na światło, mdłości oraz zaburzenia świadomości (nierozpoznawanie osób, zaburzenia pamięci). Do objawów przedmiotowych należą z kolei: objawy oponowe, zaburzenia przytomności (od stanu splątania do głębokiej śpiączki) oraz ogniskowe objawy neurologiczne, czyli np. niedowład połowiczy. Co ciekawe, w badaniach neurologicznych rzadko uwidaczniają się jakiekolwiek odchylenia.
Jak rozpoznać krwotok?
Rzeczą najważniejszą przy zdiagnozowaniu krwotoku jest czas. Trzeba jak najszybciej rozpoznać objawy krwotoku. Lekarz musi przy tym określić prawdopodobieństwo wystąpienia wylewu podpajęczynówkowego. Do powikłań wylewu podpajęczynówkowego należą: obrzęk mózgu, powtórne krwawienie, skurcz naczyniowy (w ok. 3-10 dobie) oraz wodogłowie. Wszelkie badania do momentu wykluczenia wylewu powinny być wykonywane w pozycji leżącej. Do tego czasu pacjent nie może przebywać w pozycji stojącej. Chorego należy jak najszybciej umieścić na oddziale udarowym oraz zapewnić jak najszybciej konsultację neurochirurgiczną. Czas działa tutaj na jego niekorzyść.
Zobacz również:
- Czy osobowość człowieka zależy od właściwości jego mózgu?
- Czym jest sztywność umysłowa?
- Jak strach obezwładnia mózg?
- Ćwiczenia umysłowe lepsze od leków w zapobieganiu zaburzeniom poznawczym?
- W jaki sposób mózg odróżnia rzeczywistość od fikcji?
- Mózg autystycznych dzieci reaguje na słowa, które dają rezultat w ich rozwoju
- Objawy wylewu
- Depresja może oznaczać guza mózgu
Jakie badania należy wykonać u pacjenta?
Przede wszystkim najważniejszym badaniem jest tomografia komputerowa mózgu. Powinna ona pokazać w ciągu pierwszych 72 godzin obecność krwi w mózgu. Jeżeli jednak tomografia nie wykaże obecności krwi, nie oznacza to wcale, że nie mamy do czynienia z wylewem. W takich wypadkach zaleca się badanie płynu mózgowo-rdzeniowego. To jedyne badanie, które jest w stanie wykluczyć lub potwierdzić krwotok podpajęczynówkowy. Po rozpoznaniu krwotoku lekarze zlecą przeprowadzenie diagnostyki, która ma ustalić jego przyczyny. Chodzi o badania angiograficzne naczyń wewnątrzczaszkowych: angio-tK, angio-MR, aniografię mózgową.
Oprócz wyżej wymienionych badań, pacjent powinien być stale monitorowany (ciśnienie krwi, EKG, morfologia i badania biochemiczne krwi. Jest to o tyle istotne, ponieważ chory może być operowany w trybie pilnym z powodu pękniętego tętniaka.
Leczenie krwotoku podpajęczynówkowego
Kwestią najważniejszą, jeżeli chodzi o leczenie, jest ustalenie wskazań do operacyjnego leczenia tętniaka. Możliwe są dwie metody: klasyczna i wewnątrznaczyniowa. Obie te metody są wykonywane w wysokospecjalistycznych ośrodkach neurochirurgicznych. Stosuje się również leczenie zapobiegawcze, które obejmuje: unieruchomienie pacjenta aż do czasu operacji, profilaktykę i leczenie powikłań.
U pacjenta stosuje się także leczenie farmakologiczne: przyjmowanie Nimodypiny przez 3 tygodnie, co ma zapobiegać skurczowi naczyniowemu, kontrolowanie ciśnienia (powinno być mniejsze niż 100 mm Hg) i poziomu elektrolitów (głównie sodu), leczenie przeciwobrzękowe.
O czym należy pamiętać?
Pacjent nie musi trafić do szpitala, kiedy jest już w bardzo złym stanie. Jeżeli pojawiają się objawy typowe dla wystąpienia krwotoku, trzeba udać się jak najszybciej do lekarza pierwszego kontaktu. Lekarz może także wykryć bezobjawowego tętniaka śródczaszkowego, dzieje się to najczęściej przypadkowo. Jeżeli natomiast występują objawy takie jak: ubytki w polu widzenia, porażenie nerwu okoruchowego, ból twarzy, zaburzenia mowy czy niedowład kończyny górnej, to lekarz powinien odesłać pacjenta do neurologa lub neurochirurga w celu dalszej diagnostyki. Zapewne nie nastąpiło jeszcze pęknięcie tętniaka. Jeżeli mamy do czynienia z krwotokiem podpajęczynówkowym, który jest związany z pęknięciem tętniaka to lekarz powinien bezzwłocznie odesłać pacjenta do specjalistycznego szpitala. Pacjent musi być transportowany w pozycji leżącej. Nie wolno bagatelizować objawów, ponieważ niezdiagnozowany krwotok jest powodem zgonu w krótkim czasie.
Autor:
Katarzyna Bolesta
Komentarze do: Krwotok podpajęczynówkowy