Programy oszczędnościowe w ochronie zdrowia wprowadzane w Europie jako odpowiedź na kryzys gospodarczy to droga donikąd – eksperci Europejskiego Forum Zdrowia w Gastein ostrzegają przed cięciem wydatków. Polityka zaciskania pasa prowadzi do załamania mechanizmów zdrowia publicznego, obniżenia jakości opieki zdrowotnej, emigracji kadr medycznych i wielu innych negatywnych zjawisk społecznych.
Raport OECD „Wskaźniki zdrowotne 2012” wskazuje, że efektem ubocznym kryzysu ekonomicznego są coraz częstsze cięcia wydatków na ochronę zdrowia w poszczególnych krajach Europy: w Irlandii (o 7,6%), Estonii (7,3%), Grecji (6,5%). Jeszcze inne badania zwracają uwagę na drastyczne obniżenie nakładów na Litwie, aż o 25% w latach 2008-2010 i 30% w Czechach.
- Oszczędności na wynagrodzeniach dla pracowników ochrony zdrowia to nic innego jak oszczędności na jakości opieki nad pacjentem – podkreślił dr Guenther Leiner, prezydent EHFG (European Health Forum Gastein). – Jednym z przykładów jest Bułgaria, gdzie wynagrodzenia personelu pielęgniarskiego zostały zredukowane o 10%-25% w 2010. Nic dziwnego, że co roku 1200 pielęgniarek emigruje w poszukiwaniu lepszych perspektyw zatrudnienia – dodał Guenther Leiner.
Tego typu przykłady można mnożyć – w Rumunii obniżenie wynagrodzeń kadr szpitalnych o 25% było główną przyczyną exodusu 2500 lekarzy. Ale nawet w krajach, gdzie redukcja wydatków nie była tak znacząca, pracownicy ochrony zdrowia znaleźli się w sytuacji presji ze strony zarządzających. Niestety, negatywne skutki ekonomizacji ochrony zdrowia są widoczne zwłaszcza w czasach światowego kryzysu gospodarczego.
Skutki polityki oszczędności sięgają jeszcze dalej. Zgodnie z badaniem przeprowadzonym przez Instytut Zdrowia Lekarzy (Villingen, Niemcy), obecnie aż 35% austriackich i niemieckich medyków nie jest zadowolonych ze swojej pozycji zawodowej i żałuje wyboru wykonywanego zawodu. W bezpośrednim związku z tymi wynikami jest pogłębiające się zjawisko wypalenia zawodowego w grupie zawodowej pracowników ochrony zdrowia; w Słowacji problem dotyka nawet 33% pracowników instytucji bezpośrednio zaangażowanych w opiekę nad pacjentem. Nie inaczej kwestia wygląda, jeżeli analizujemy wskaźniki dotyczące depresji.
Zobacz również:
Dr Edwin Borman, Sekretarz Generalny Europejskiej Unii Lekarzy Specjalistów dostrzega jeszcze jeden aspekt – rosnącą demotywację w zawodach medycznych - Jesteśmy bardzo zaniepokojeni, że niektóre rządy stawiają wyżej ograniczenia finansowe niż ich obowiązek dbania o obecne i przyszłe zdrowie społeczeństwa.
Kryzys ekonomiczny ma również bardziej subtelny wpływ na zdrowie publiczne, często niedostrzegany i ignorowany. To obniżająca się, czasami tak trudna do zmierzenia jakość ochrony zdrowia.
Profesor Martin McKee (London School of Hygiene and Tropical Medicine) dodaje - Pełne konsekwencje cięć w ochronie zdrowia są jeszcze trudne do przewidzenia. Ale już teraz jest jasne, że szczególnie mogą one dotknąć osoby z chorobami przewlekłymi. Milczenie ministrów zdrowia w kwestiach związanych z ludzkimi konsekwencjami polityki zaciskania pasa szokuje i zadziwia.
Eksperci Europejskiego Forum Zdrowia nie mają wątpliwości: należy odważnie inwestować w rozwój ochrony zdrowia. W dyskusjach często podkreśla się, że zwiększenie finansowania usług medycznych jest jednym ze stymulatorów gospodarki. Koszty społeczne jakichkolwiek oszczędności mogą być ogromne i ostatecznie zawsze odbijają się na jakości leczenia i pacjentach.
Paola Testori Coggi, przedstawiciel Dyrekcji Generalnej Departamentu Zdrowia i Ochrony Konsumentów Komisji Europejskiej wskazuje na jeszcze jeden ważny aspekt kryzysu:
- W czasach tak niekorzystnych wskaźników demograficznych, nie możemy zapomnieć o inwestycjach w innowacje, które nie mogą być postrzegane od strony kosztowej, ale przeciwnie - przede wszystkim powinny być rozważane jako szansa na zwiększenie efektywności. Coraz większy nacisk należy także kłaść na zachęcanie pacjenta do aktywnego włączenia się w ochronę własnego zdrowia. Skończyły się czasy, kiedy za zdrowie odpowiadało tylko i wyłącznie ministerstwo zdrowia, system, lekarz.
Dr Guenther Leiner, podczas konferencji prasowej zorganizowanej z okazji otwarcia Europejskiego Forum Zdrowia zwrócił uwagę, że obecnie musimy rozmawiać o tym, jak dostępne środki inwestować jeszcze lepiej i efektywniej. To także najwyższy czas, żeby konkluzje z dyskusji polityków, ekonomistów, lekarzy wdrożyć w życie. Zwłaszcza, że na chwilę obecną trudno przewidzieć długofaowe scenariusze kryzysu gospodarczego w Europie.
Komentarze do: Kryzys zagraża zdrowiu