Łaskotanie zwierząt dobrym sposobem na badanie ewolucji śmiechu

Naukowcy posłużyli się bardzo oryginalną metodą, aby przestudiować ewolucję śmiechu u gatunków zwierzęcych. Słuchali oni śmiechu różnych zwierząt, poczynając od goryla, kończąc na szczurze, przechodząc przez delfina. Ale najpierw trzeba było te zwierzęta .... rozśmieszyć.

Jeżeli kiedyś mieliśmy czelność uważać, że łaskotki i śmiech to przywilej człowieka, to teraz możemy przekonać się, iż byliśmy bardzo dalecy od prawdy. Rozśmieszyć goryla to z pewnością nie byle co. Ale Phil Ridges, strażnik w zoo Port Lympne Wild Animal Park, nie waha się ani chwili, kiedy ma połaskotać Emmie, swoją podopieczną od 19 lat, która bardzo często się poddaje tej pieszczocie.

Pracuję z gorylami od dawna, często widziałem więc, jak goryle się łaskotały wzajemnie. Miło więc jest stwierdzić, że zwierzęta te zaakceptowały cię na tyle, iż nie opierają się, kiedy chcesz je połaskotać, stwierdza Phil Ridges, który zajmuje się Emmie praktycznie od jej urodzenia.

Ale łaskotki te nie służą tylko i wyłącznie dobremu samopoczuciu zwierzęcia. W rzeczywistości, śmiech goryla, którego łaskotał Phil Ridges, zaintrygował naukowców z uniwersytetu w Portsmouth. Jednym z tych naukowców była pani doktor Davila-Ross, która stwierdziła, iż śmiech tych małp w zdziwiający sposób przypomina śmiech człowieka.

Aby dowiedzieć się więc nieco więcej na ten temat, uczona ta, wraz ze swoimi kolegami, zaczęła ogromne badanie mające na celu porównanie dźwięków, które wydawały małpy, kiedy były łaskotane, z dźwiękami wydawanymi przez człowieka. Projekt ten pozwolił im zauważyć wiele podobieństw.

Jak mówi pani doktor, zaskoczył ją sposób, w jaki małpy odpowiadały na łaskotki. Wydawały się one zachowywać dokładnie tak samo jak ludzie, kiedy ktoś ich łaskocze. Jeszcze lepiej: konkluzje z tego badania sugerują, że śmiech wielkich małp ma mieć to samo pochodzenie ewolucyjne co śmiech człowieka. Inaczej mówiąc, obydwie grupy miały tego samego przodka, który również lubił łaskotki.

Opierając się na tym badaniu, możemy powiedzieć, że śmiech ma co najmniej 30 – 60 milionów lat, komentuje pani doktor Davila-Ross.

Szczury również podatne na łaskotki

Ale goryle i małpy w szerszym sensie, nie są jedynymi zwierzętami, które wybuchają śmiechem, kiedy są łaskotane. Wiele lat temu, Jaak Panksepp, z kolegium medycyny weterynaryjnej przy uniwersytecie Washington State, wpadł również na pomysł, aby przyjrzeć się, czy szczury reagują na łaskotki.

Szczególny temat badań, trzeba przyznać, przed którym badacz nie wahał się ani chwili: trochę ironizowałem za pierwszym razem, kiedy zasugerowałem jednemu z moich studentów, iż istnieje taka możliwość. A kiedy się z tym przespałem, pomysł ten uderzył mnie jako idea niezwykle zabawna, ale przetestowaliśmy ją. Rezultaty, które uzyskaliśmy, dosłownie odebrały nam mowę, mówi Jaak Panksepp.

Zespół, którym kierował, stwierdził na podstawie badań, że gryzonie wydawały bardzo wysokie piski, kiedy były łaskotane. Dźwięków tych jednak ucho ludzkie nie może wychwycić. Szczury wydawały również ten sam pisk, kiedy bawiły się ze swoimi współbraćmi. Jest to po prostu najlepszy sposób na pomiar radości społecznej, której nigdy nie obserwujemy u zwierząt, dodaje jeszcze Jaak Panksepp.

Wielkie badanie nad śmiechem u zwierząt

Ale jeśli zwierzęta tak odmienne ja małpy i szczury mogą się śmiać, kiedy są łaskotane, to czy inne gatunki są również do tego zdolne? Właśnie takie pytanie postawiła sobie pani doktor Davila-Ross. I żeby na nie odpowiedzieć, jej zespół pracuje w oryginalny sposób: szukając na YouTube wszystkich wideo, pokazujących zwierzęta, które właśnie się śmieją. Naukowcy w ten sposób próbują zebrać i porównać jak największą ilość danych na temat łaskotek i zwierząt.

Bezpośrednie porównanie wielkiej liczby gatunków da nam interesujący widok na ewolucję i koewolucję okrzyków wydawanych w czasie zabawy oraz okrzyków związanych z pozytywnymi emocjami u zwierząt. Uważam, że ważne jest, aby zrekonstruować proces ewolucji, przede wszystkim jeśli chodzi o emocje pozytywne; ważne jest, aby ocenić różne typy zwierząt. W ten sposób, możemy ocenić z większą ilością szczegółów w jaki sposób te okrzyki się pojawiły i dlaczego tak ważne jest dla zwierząt, aby je z siebie wydawać, wyjaśnia swoje zdanie pani doktor Davila-Ross.