Leczenie alkoholizmu

Leczenie alkoholizmu powinno być dobrane w zależności od stopnia zaawansowania uzależnienia. Pierwszym krokiem jest uzmysłowienie osobie uzależnionej, ze jest chora i potrzebuje pomocy. W początkowej fazie leczenia często okazuje się, że przed rozpoczęciem terapii konieczna jest detoksykacja organizmu.

Leczenie alkoholizmu to długi i żmudny proces trwający latami. Z choroby alkoholowej praktycznie nie można wyleczyć się samemu. Potrzebne jest wsparcie zarówno bliskich, jak i specjalistów - psychoterapeuty i lekarza.

Leczenie alkoholizmu a terapia psychologiczna

Psychoterapia w przeważającej ilości przypadków choroby alkoholowej jest niezbędna. Terapie mogą być prowadzone zarówno indywidualnie, jak i w grupach. Minimalny okres to zwykle dwa lata. W początkowym etapie psychoterapii trzeba przekonać alkoholika, o tym, że jest chory i leczenie jest koniecznie. Niestety choroba powoduje, że osoba pijąca nałogowo nie jest świadoma negatywnych konsekwencji własnego zachowania. Tworzy złudny obraz otaczającej jej rzeczywistości i nie dostrzega tego, że niszczy nie tylko swoje życie, ale także bliskich jej osób.

Alkoholik nie powinien być zmuszany do leczenia szantażem czy groźbą - musi poczuć własną motywację i chęć wyjścia z choroby. W kolejnej etapie psychoterapii uzmysławia się alkoholikowi jaki jest mechanizm uzależnienia, czym się ono objawia i jak z nim walczyć. Istotnym elementem efektem terapii jest abstynencja, która powinna trwać do końca życia. Terapia ma spowodować, że alkoholik będzie w stanie normalnie funkcjonować w codziennym życiu bez alkoholu. Osoba uzależniona powinna odciąć się od szkodliwego otoczenia, prowadzić spokojne życie rodzinne, znaleźć satysfakcjonujące ją zajęcia oraz unikać w miarę możliwości sytuacji wysoce stresogennych.

Farmakologiczne leczenie alkoholizmu

Niestety okazuje się, że czasami sama terapia nie wystarczy, aby skutecznie wyleczyć uzależnienie od alkoholu. Mimo wszystko, leczenie farmakologiczne zawsze powinno być zawsze wsparte terapią psychologiczną - bez niej bardzo łatwo o szybki powrót do nałogu, możliwe jest także rozwinięcie się uzależnienia od przyjmowanych leków.

Wprowadzenie leczenia farmakologicznego należy rozważyć, kiedy alkoholik nie jest w stanie wytrwać w abstynencji lub nawet nie jest w stanie ograniczyć ilości spożywanego alkoholu. Zastosowanie leków może okazać się koniecznością, jeżeli stan zdrowia uzależnionego jest bardzo zły i konieczne jest natychmiastowe odstawienie alkoholu lub jeżeli chorobie alkoholowej towarzyszą inne schorzenia natury psychicznej, takie jak depresja czy schizofrenia.

W Polsce farmakologiczne wspieranie leczenia alkoholizmu możliwe jest przy użyciu leków takich jak: Akamprozat (Campral), Naltrexon (ReVia, Adepend), Disulfiram i Nalmefen. Dwa pierwsze z tych leków mają największą skuteczność i stosunkowo niewielkie skutki uboczne. Udowodniono, że przyjmowanie Akamprozatu przez około roku czasu zwiększyło dwukrotnie odsetek osób, które były w stanie wytrzymać bez picia alkoholu. Naltrexon zmniejsza głód alkoholowy, pozwala dłużej wytrwać w abstynencji, a w przypadku ponownego sięgnięcia po alkohol wpływa na zmniejszenie ilości wypijanego alkoholu. Nalmefen jest stosunkowo nowym lekiem i ma mechanizm działania zbliżony do Naltrexonu.

Przepisywanie Disulfiramu w leczeniu uzależnienia od alkoholu uważane jest za kontrowersyjne. Jego działanie polega na tym, że po wypiciu alkoholu w organizmie zwiększa się stężenie toksycznego aldehydu octowego, w związku z czym pojawiają się nieprzyjemnie objawy. Disulfiram jest więc środkiem awersyjnym, mającym za zadanie odstraszyć osobę uzależnioną od picia alkoholu z obawy przed negatywnymi skutkami. Niestety poza tym, że jego stosowanie jest nieetyczne, to może stanowić duże zagrożenie dla zdrowia, a nawet życia osoby, która przyjmując lek (lub posiadając go w postaci podskórnej wszywki) wypije nawet niewielkie ilości alkoholu.

Leczenie alkoholizmu a detoks

Alkohol wywiera bardzo niekorzystny wpływ na cały organizm, działając w większych dawkach jak trucizna - zaburza metabolizm i funkcjonowanie narządów wewnętrznych. W skrajnych przypadkach zatrucie alkoholowe prowadzi do nieodwracalnych uszkodzeń mięśni, układu nerwowego i mózgu, serca i wątroby; może spowodować nawet śmierć. Niekiedy okazuje się, że przez rozpoczęciem terapii konieczne jest odtrucie alkoholowe (detoksykacja alkoholowa).

Skutki długotrwałego zatrucia widoczne są po odstawieniu alkoholu lub po znaczącym zmniejszeniu ilości wypijanych trunków. Do najczęstszych objawów zespołu abstynencyjnego należą drgawki, drżenie rąk, nudności, wymioty, nadmierna potliwość, przyśpieszona akcja serca i ból w okolicach wątroby. W ostrych stanach mogą zdarzyć się też ataki padaczki i majaczenie.

Podstawą postępowania leczniczego w detoksykacji jest uzupełnianie brakujących elektrolitów i witamin z grupy B oraz łagodzenie objawów zespołu abstynencyjnego. Należy podkreślić, że odtruwanie organizmu nie powinno odbywać się w przyśpieszonych tempie. Działania lekarskie w tym zakresie powinny być prowadzone przez minimum kilka dni, aby w bezpieczny sposób usunąć alkohol z organizmu.

Choć osoba uzależniona powinna poddać się leczeniu dobrowolnie, istnieją przypadki, w których prawo dopuszcza użycie przymusu. Dzieje się tak w sytuacji kiedy choroba alkoholowa jest powodem rozkładu życia rodzinnego, alkoholik demoralizuje osoby nieletnie, notorycznie nie wykonuje swoich obowiązków zawodowych lub zakłóca spokój publiczny.

Autor: Iwona Kopaczek