Leczenie Atopowego Zapalenia Skóry (AZS)
Atopowe zapalenie skóry (AZS) zwane także wypryskiem atopowym jest przewlekłą i nawrotową dermatozą zapalną, ujawniającą się we wczesnym dzieciństwie. U większości osób choroba ustępuje samoistnie w wieku kilkunastu lat, choć zdarza się, że dotyczy też dorosłych (postać przewlekła).
Patomechanizm AZS jest wieloczynnikowy i nie do końca poznany. Z całą pewnością duże znaczenie mają czynniki genetyczne. Zwykle jedno lub oboje rodziców dziecka z AZS choruje na schorzenie o podłożu alergicznym, np. astmę czy katar sienny. Wiodącym objawem atopowego zapalenia skóry jest bardzo uporczywy świąd i charakterystyczne zmiany skórne. Skóra staje się sucha, z tendencją do liszajowacenia na kolanach i łokciach. Drapanie często prowadzi do uszkodzeń skóry, co z kolei jest prostą drogą do rozwoju infekcji bakteryjnych lub grzybiczych.
Objawy choroby pojawiać się mogą w wyniku kontaktu z substancjami drażniącymi i alergenami lub na skutek spożywania niektórych produktów. Z tego powodu niezbędne jest unikanie potencjalnych czynników drażniących. Bardzo ważne jest dbanie o czystość w domu, by w jak największym stopniu wyeliminować pleśń i kurz. Nie wskazane jest też hodowanie zwierząt. Bieliznę osobistą i pościel należy dwukrotnie płukać. Warto też korzystać z delikatnych środków piorących i detergentów, które cechują się jak najprostszym składem. Najlepiej bez substancji zapachowych, np. szare mydło, płatki mydlane.
Duże znaczenie ma również stosowanie odpowiednich środków higienicznych - substytutów mydła i nawilżających środków do kąpieli. Nawet sama gorąca woda może nasilić objawy świądu, dlatego najlepiej używać do kąpieli wody letniej. Uwagę należy zwrócić także na odzież, która powinna być swobodna i wykonana z naturalnych, niepodrażniających skórę tkanin. Częstym alergenem jest wełna, której należy w związku z tym unikać.
Wybór sposobu leczenia jest zależny od przyczyn choroby, rodzaju zmian klinicznych i stopnia ich nasilenia. Najważniejsze wydaje się być zwalczenie świądu, który jest częstą przyczyną rozwoju zmian chorobowych. Bardzo ważna jest też walka z suchością skóry, która prowadzi do uszkodzenia warstwy rogowej skóry i zwiększa wrażliwość na nieswoiste czynniki drażniące oraz dodatkowo nasila świąd. Skuteczne leczenie zmian skórnych jest bardzo ważne, gdyż zmniejsza ryzyko progresji AZS w kierunku astmy oskrzelowej. Terapia powinna być prowadzona pod okiem lekarza specjalisty, alergologa lub dermatologa. Leczenie jest często połączeniem terapii ogólnej i miejscowej.
Zobacz również:
LECZENIE OGÓLNE
W terapii ogólnej AZS wykorzystywane są następujące leki:
- leki antyhistaminowe - inhibitory receptora H1 działają przede wszystkim przeciwświądowo. Dodatkowo wykazują nieznaczne właściwości uspokajające, co potęguje skuteczność w łagodzeniu świądu. Najczęściej stosowanymi związkami są leki II generacji – cetyryzyna i loratadyna.
- cyclosporyna A - jest lekiem immunosupresyjnym, czyli wpływającym hamująco na proces wytwarzania przeciwciał i komórek układu odpornościowego. Stosowana jest w ciężkich przypadkach atopowego zapalenia skóry.
- mykofenolan mofetilu (MMF) podobnie jak cyklosporyna A wykazuje właściwości immunosupresyjne. Lek jest skuteczny i dobrze tolerowany przez chorych na AZS. W porównaniu do cyklosporyny cechuje się większym profilem bezpieczeństwa - brak działania hepato - i nefrotoksycznego.
- glikokortykosteroidy wykorzystywane są w ogólnej terapii jedynie w ciężkich przypadkach, co jest wynikiem licznych działań niepożądanych tej grupy leków.
Korzystne działanie w AZS może mieć również suplementacja preparatami kwasu linolowego, który cechuje się właściwościami przeciwzapalnymi oraz wpływa na regenerację naturalnej bariery skóry. Warto również zwiększyć udział w diecie witaminy E obecnej głównie w olejach roślinnych, marchwi, jajach i orzechach. Witamina ta przywraca bowiem równowagę lipidowo-wodną skóry oraz wykazuje działanie nawilżające i łagodzące.
Coraz większe znaczenie w terapii AZS odgrywa światłolecznictwo (fototerapia). Korzystny wpływ promieniowania świetlnego na skórę zaobserwowano już w starożytności. Aktualne badania potwierdzają immunosupesyjne działanie promieniowania ultrafioletowego, które jest zależne od rodzaju i długości fali. W leczeniu AZS wykorzystywane są głównie właściwości promieniowania UVA, które dociera do głębszych warstw skóry, gdzie oddziałuje na limfocyty T i inne komórki nacieku zapalnego, a także komórki dendrytyczne skóry i komórki śródbłonka naczyń krwionośnych.
W terapii AZS stosowane są różne długości promieniowania UVB i UVA, a także kojarzenie obu tych zakresów, m.in. UVA/UVB o długości fal 280-400nm. Ciekawą metodą (tzw. PUVA) jest połączenie właściwości promieniowania UVA z fototoksycznym działaniem furanokumaryn typu psolarenu obecnych m.in. w owocach aminka większego. U chorych z AZS stosuje się też balneofototerapię, czyli połączenie kąpieli solankowych z promieniowaniem ultrafioletowym.
LECZENIE MIEJSCOWE
Rodzaj stosowanych preparatów działających miejscowo jest uzależniony od stanu skóry chorego. Najważniejszym celem leczenia jest odpowiednie nawilżenie i odbudowanie ochronnego płaszcza lipidowego skóry. Obecnie w aptekach dostępny jest szereg preparatów łagodzących suchość skóry (emolientów). Środki te działają zmiękczająco i łagodząco na skórę. Zawierają glicerol, parafinę, wit. F, która łagodzi podrażnienia i przyspiesza gojenie, mocznik działający nawilżająco, a także kwasy linolowe i witaminy (B12, A i E).
Duże znaczenie w terapii atopowego zapalenia skóry mają też preparaty glikokortykosteroidowe. Leki te stosuje się krótko, zmieniając stężenie substancji czynnej. Preparaty nie mogą być też aplikowane na zdrową skórę i duże powierzchnie. Natomiast na skórę twarzy nie wolno nakładać preparatu zawierającego kortykosteroidy dłużej niż przez 3 dni.
Obecnie duże nadzieje wiązane są z nowoczesnymi, niesteroidowymi lekami immunosupresyjnymi, takimi jak takrolimus i pimekrolimus. Związki te mimo silnego działania przeciwzapalnego cechują się wysokim profilem bezpieczeństwa. W związku z tym zaczynają wypierać powodujące wiele działań niepożądanych glikokortykosteroidy. Zarówno takrolimus, jak i pimekrolimus mogą być stosowane przewlekle, także na delikatną skórę twarzy, szyi oraz fałdy skórne. Ponadto w przeciwieństwie do kortykosterydów leki te wnikają jedynie w skórę zmienioną chorobowo.
Autor: Marta Grochowska
***
Źródła:
Kuna P.: Atopowe zapalenie skóry. Klinika Pneumonologii i Alergologii, Katedra Medycyny Wewnętrznej, Uniwersytecki Szpital Kliniczny UM w Łodzi;
Waszczykowska E.: Atopowe zapalenie skóry - postępowanie lecznicze. Przegląd alergologiczny 2004; 1(1): 24-29;
www.atopowe-zapalenie.pl;
Rutter P.: Opieka farmaceutyczna. Elsevier Urban & Partner, 2006.
Komentarze do: Leczenie Atopowego Zapalenia Skóry (AZS) (1)
Cyklosporyna Equoral przeszczepy reumatyzm RZS łuszczyca AZS świąd łysienie pieczenie skóry wypryski zespół nerczycowy sprzedam
1Cyklosporyna Equoral Cyclavance Sandimmum Neoral Cyclaid przeszczepy reumatyzm RZS łuszczyca AZS świąd łysienie pieczenie skóry wypryski zespół nerczycowy liszaj sprzedam leki Posiadam kapsułki elastyczne 100 mg po 4z... pokaż całość