Leczenie chirurgiczne dolegliwości bólowych kręgosłupa. Przegląd metod leczenia

Stany bólowe kręgosłupa stanowią dzisiaj jedną z najczęstszych przypadłości człowieka. Możemy doszukiwać się różnych przyczyn tych dolegliwości, jednak w większości przypadków są to niedyspozycje spowodowane zmianami w dyskach.

Nie ulega wątpliwości, że kręgosłup jako podstawowa część naszego układu kostnego, stanowi główną jego oś i podporę. Ma więc bardzo ważne zadanie w utrzymaniu prawidłowej postawy naszego ciała i narażony jest na wiele uszkodzeń. W dużej mierze wszelkim wadom kręgosłupa winni jesteśmy my sami, a to za sprawą naszego nieprawidłowego trybu życia, w którym wszelka aktywność została współcześnie zdominowana przez pozycję siedzącą. Zatem zbyt mało ruchu, praca biurowa, przy komputerze lub taka, w której trzeba dużo stać, a także zaniedbanie ciała w postaci nadwagi - te właśnie czynniki powodują nadmierne przeciążenie kręgosłupa i krążków międzykręgowych zwanych potocznie dyskami.

Pierwsze objawy choroby kręgosłupa są widoczne już w latach najmłodszych, kiedy to dzieci w wieku szkolnym narażone są na wiele wad postawy, a te mogą przerodzić się w zwyrodnienia.

Podczas diagnozy dolegliwości, należy pamiętać, że nasze samopoczucie nie zawsze pokrywa się z tym co rzeczywiście nam dolega. Często u pacjenta, który odczuwa silny ból, stwierdza się nieznaczne zmiany. Podobnie może się dziać w druga stronę- pacjent z silnymi zmianami w dyskach może nie odczuwać objawów. Wynika z tego, ze dużą rolę w stanach bólowych odgrywa psychika pacjenta oraz jego nastawienie do problemu. Nie ma więc żadnej zasady mówiącej o tym, że wszelkie dolegliwości związane z bólem kręgosłupa mogą być rozwiązane jedynie dzięki zabiegom chirurgicznym. W wielu przypadkach, nawet przy dużych zmianach, zlikwidowanie problemu odbywa się bez stosowania leków, a tym bardziej zabiegów. Trwałą poprawę można uzyskać poprzez zmianę złych nawyków żywieniowych i przyzwyczajeń, jednak to wymaga od nas pewnych poświęceń i samodyscypliny.

Kiedy nieinwazyjne leczenie zachowawcze nie przynosi efektów, a dolegliwości nie ustępują, to znak, że kręgosłup uszkodzony jest w stopniu znacznym i jedynym skutecznym sposobem wyleczenia okazuje się operacja. Te przeprowadzane są w większości przy wypadnięciu dysku, czemu towarzyszą bóle nerwu kulszowego, zwane ischiasowymi. Jednak nawet o potrzebie interwencji chirurgicznej w takich przypadkach większość specjalistów wypowiada się negatywnie. Konieczność operacji wskazują w sytuacji porażenia i zaklinowania nerwu, który natychmiastowo musi zostać uwolniony.

Zobacz również:

Metody leczenia przy dolegliwościach bólowych kręgosłupa

Standardowa operacja wypadnięcia dysku- fenestracja to jedna z najpopularniejszych metod chirurgicznych w leczeniu dolegliwości bólowych. Polega przede wszystkim na małym nacięciu i operacji za pomocą lup i mikroskopów. Nie usuwa się całego dysku- nacina się go, aby usunąć i odessać zniszczoną tkankę, a zdrowa reszta pozostaje na swoim miejscu. Nie gwarantuje ona zniesienia bólu, a tym bardziej całkowitego zlikwidowania go.

Chirurgiczne usztywnienie chorego odcinka kręgosłupa- istnieje wiele technik tego zabieu i przeprowadza się go, gdy wcześniejsza operacja standardowa nie przynosi efektów.

Nukleoplastyka- ta najnowocześniejsza obecnie metoda wykonywana jest w warunkach ambulatoryjnych pod kontrolą RTG. Istotą tego zabiegu jest wprowadzenie elektrody w okolice dysku, która rozbija jądro miażdżyste na wodę i dwutlenek węgla. W efekcie, pod wpływem zmniejszenia ciśnienia śródkrążkowego, następuje wycofanie się przepukliny z kanału kręgowego.

Endoskopowe usunięcie jadra miażdżystego- przez niewielkie nacięcie w skórze wprowadzony zostaje endoskop, który nie tnie mięśni ( jak w przypadku fenestracji), ale rozpycha je wzdłuż przebiegu włókien.

Spondylodeza- zabieg wykonuje się przy nowotworach, urazach kręgosłupa, jego niestabilności i dużych zmianach zwyrodnieniowych. Polega on na usunięciu dysku i wstawieniu na jego miejsce implantu. W trzony kręgów wkręca się śruby tytanowe i łączy je z prętami- operowane segmenty są całkowicie unieruchomione.

Artrodeza szyjna- sztywna stabilizacja polegająca na wstawianiu sztywnych implantów. Pełnią one funkcję podporową w przestrzeni po usuniętym dysku, a także stanowią rusztowanie dla zrostu kostnego. Tego typu stabilizacji poddawanych jest ilość poziomów zależna od liczby usuwanych dysków, a to może sprzyjać ponownym uszkodzeniom na innych poziomach odcinka szyjnego.

Artroplastyka szyjna- polega również na usunięciu uszkodzonego dysku, ale tutaj zamiast implantu stosuje się sztuczną protezę. Pełni ona funkcje podporowe i utrzymuje ruchomość kręgosłupa.

Operacje przez dziurkę od klucza- mało inwazyjne techniki operacji, które w żaden sposób nie obciążają pacjenta, a są równie skuteczne jak klasyczne techniki operacyjne. Wśród najważniejszych możemy wymienić cewnikowanie kręgosłupa- do kanału kręgowego wprowadza się cewnik, przez który wstrzykuje się enzymy. W większości przypadków po 30 dniach ustępują stany zapalne i bóle. Ważniejszą metodą w obrębie tej grupy jest także termoterapia za pomocą sondy cieplnej. Wykonuje się ją za pomocą cieniutkiej sondy, która nagrzana do 70⁰C przerywa przewodzenie nerwowe, a ból znika. Kolejną techniką jest terapia laserowa za pomocą włókna światłowodowego. Jest ono doprowadzane do miejsca uwypuklenia dysku, którego tkanka obkurcza się. Przerywa się również przewodzenie bodźców bólowych do mózgu.

Bez względu na rodzaj zastosowanego zabiegu, we wszystkich przypadkach bardzo ważna jest rehabilitacja. Należy unikać silnego obciążenia kręgosłupa, dźwigać ciężarów, siedzieć długo w głębokich fotelach. Oczywiście nie oznacza to, że pacjent ma całkowicie zrezygnować z aktywności fizycznej.

Operacja nie jest w stanie w stu procentach usunąć przyczyn uszkodzenia dysku. Nie można operacyjnie odwrócić zwyrodnień spowodowanych starzeniem się tkanki ani tez zmniejszyć przeciążeń dysku. Ból może zawsze pojawić się w innym miejscu. Starajmy się zatem zachowywać się w taki sposób, aby nie dawać naszemu kręgosłupowi powodów do bólu, a tym samym sobie do zmartwień z tym związanych.

Autor:

Agnieszka Augustowska