Leczenie uzależnienia od tytoniu
W Polsce 70-80 proc. osób palących pragnie rzucić palenie.Leczenie uzależnienia do nikotyny powinno być kompleksowe i obejmować psychoterapię, leczenie behawioralne (nauka nowych zachowań) i ewentualnie farmakologiczne, jeśli powyższe metody okażą się niewystarczające. Najważniejszym czynnikiem, bez którego nie uda się rzucić palenia, jest motywacja. Najczęściej wzmacniają ją względy zdrowotne, finansowe i estetyczne, troska o dobro rodziny.
Wiadomo też, że palacze, którzy natychmiast całkowicie zaprzestali palenia, mają większe szanse na trwałe zerwanie z nałogiem, niż ci, którzy stopniowo ograniczają ilość wypalanych papierosów. Wiele osób nie potrafi jednak rzucić palenia samodzielnie i potrzebuje wsparcia ze strony osób kompetentnych.
Największą zachętę dla osób palących powinien stanowić fakt, że rzucenie palenia przynosi korzyści zdrowotne i nie tylko, bez względu na wiek. Zaprzestanie palenia nawet po 60. roku życia jest korzystne, bo przedłuża życie i poprawia jego jakość. Jednak najlepiej oczywiście zrobić to jak najwcześniej - ci, którzy rzucili palenie do trzydziestki żyją prawie tak długo, jak ci, którzy nigdy nie palili. Po zaprzestaniu palenia organizm już od pierwszego dnia zaczyna naprawiać szkody wyrządzone przez dym tytoniowy: poprawia się stan układu krążenia i czynność płuc, ustępują stopniowo duszność i kaszel. Z czasem zmniejsza się zagrożenie chorobami układu krążenia, układu oddechowego i rakiem płuc, poprawia się kondycja fizyczna, oddech staje się świeższy, wyostrzają się osłabione przez dym tytoniowy zmysły smaku i węchu, poprawia samoocena. Po rzuceniu palenia już w ciągu 20 min. ciśnienie tętnicze krwi powraca do normy; w ciągu 24 godz. zmniejsza się ryzyko ostrego zawału mięśnia sercowego; po kilku miesiącach poprawia się stan układu krążenia i czynność układu oddechowego; po roku ryzyko zachorowania na chorobę niedokrwienną serca (chns) zmniejsza się o połowę; po 5 latach podobnie zmniejsza się ryzyko zachorowania na raka płuca, krtani i przełyku; natomiast po 10 latach ryzyko rozwoju chns, a po 15 raka płuca jest podobne jak u osoby nigdy nie palącej.
Dostępne metody leczenia uzależnienia od tytoniu:
1. Leczenie farmakologiczne:
Nikotynowa terapia zastępcza (NTZ), w Polsce dostępna pod postacią gumy do żucia i plastra przyklejanego na skórę zawierających nikotynę. Celem NTZ jest złagodzenie głodu nikotyny i zapobieganie wystąpieniu objawów odstawienia, przy stosowaniu małych nie wywołujących uzależnienia dawek nikotyny. NTZ zwiększa szansę rzucenia palenia około dwukrotnie, skuteczność zwiększyć można stosując dwa produkty jednocześnie.
Zobacz również:
- Geny wpływają na zdolność do rzucenia palenia?
- Nikotynizm
- Pokoje hotelowe dla niepalących nie gwarantują przestrzeni wolnej od dymu
- Jedna, pewna rada na długie i zdrowe życie
- Korzyści zdrowotne po rzuceniu palenia
- Metoda rzucania palenia Allena Carra
- Nikotynowa terapia zastępcza
- Sprawdź, jak palenie papierosów wpływa na zajście w ciążę
Leki antydepresyjne: BUPROPION (nazwa handlowa Zyban). Działa na ośrodkowy układ nerwowy podnosząc poziom dopaminy i noradrenaliny w mózgu: działa na system nagradzania w mózgu podobnie jak nikotyna i w ten sposób pomaga osłabić objawy abstynencji. Lek ten został zatwierdzony przez WHO do leczenia uzależnienia od nikotyny. Dopuszczono do jego stosowania w USA, Kanadzie i Meksyku a także w Polsce.
Inne metody farmakologiczne o mniejszym znaczeniu i skuteczności to np. preparaty oparte na produktach naturalnych mające pomóc przełamać potrzebę zapalenia papierosa, odświeżyć jamę ustną, zmniejszyć apetyt itp.
2.Metody behawioralne
Rytuał trzymania czy zapalania papierosa wzmacnia uzależnienie i utrudniają jego zwalczenie. Obecnie zalecane metody terapii behawioralnej mają zwiększać motywację do rzucenia palenia oraz uczyć technik ułatwiających wytrwanie w abstynencji, np. samokontroli zachowań czy technik radzenia sobie z głodem nikotynowym.
3.Samokontrola
Palacz sam kontroluje swój nałóg: wykorzystuje się tutaj m. in. różne zdarzenia związane z paleniem np. jeśli ktoś zazwyczaj palił papierosa podczas picia kawy, powinien zmienić napój lub porę jego konsumpcji. Celem jest przerwanie jednego ogniwa nałogu.
4.Terapia grupowa
Opiera się na elementach edukacji zdrowotnej oraz pracy w grupach terapeutycznych, które zapewniają wsparcie w przezwyciężaniu uzależnienia.
5.Telefoniczna Poradnia Pomocy Palącym (PPP)
Pracują w niej wyspecjalizowani terapeuci udzielający fachowej pomocy. Czynna jest w Fundacji "Promocja Zdrowia" ul. Roentgena 5, 02-781 w Warszawie pod numerem telefonu (0 22) 643 92 86 przez większą część roku we wtorki w godz. 14.00-18.00, a w maju (miesiącu Światowego Dnia bez Tytoniu) i w listopadzie (kampania "Rzuć palenie razem z nami") codziennie w tych samych godzinach.
6. Program minimalnej (krótkiej) interwencji
Lekarze mający bezpośredni kontakt z uzależnionymi od nikotyny mają, często niedoceniane, możliwości skutecznej pomocy pacjentom w rzucaniu palenia. Amerykańskie agencje do spraw zdrowia polecają lekarzom model krótkiej interwencji lekarskiej tzw. "4 As": Ask, Advise, Assist, Arrange follow-up. Polega on na określeniu statusu pacjenta, poradzie i motywowaniu, pomocy w wyborze właściwego leczenia i późniejszym umacnianiu pacjenta w abstynencji (kontrola).
Niektórzy zalecają także stosowanie metod niekonwencjonalnych, jakkolwiek ich skuteczność nie została potwierdzona. Należą do nich: hipnoza i akupunktura oraz środki pomocnicze i awersyjne (atrapy papierosów, specjalne filtry, płyny do płukania ust pogarszające smak papierosów).
Pierwsze próby rzucenia nałogu rzadko kończą się powodzeniem, dlatego osoba zdecydowana na ten krok musi być przygotowana na to, że czeka ją kilka prób. Każda kolejna próba zwiększa jednakże szansę na rzucenie palenia: udało się to już około 4,5 mln Polaków.
Pamiętać należy o tym, że mechanizm uzależnienia polega na tym, że im dłużej się pali, tym trudniej jest zrezygnować. Dlatego im wcześniej, tym lepiej i... łatwiej.
Materiały dotyczące leczenia uzależnienia od tytoniu można otrzymać w Zakładzie Epidemiologii w Centrum Onkologii- Instytut im. Marii Skłodowskiej-Curie ul. Roentgena 5; 02-781 Warszawa, tel. /fax (0 22) 6439234 i w Fundacji "Promocja Zdrowia" ul. Sobieskiego 110/7; 00-764 Warszawa, tel. (0 22) 6445424, wew. 2015, 2051
Skutecznym narzędziem w walce z nałogiem palenia tytoniu okazują się kampanie zdrowotne. W Polsce przykładem tego rodzaju kampanii są dwie ogólnopolskie akcje przeciwtytoniowe: "Światowy Dzień bez Tytoniu" (obchodzony 31 maja każdego roku) oraz listopadowa akcja "Rzuć palenie razem z nami".
W latach 1991-1999 w wyniku obu prowadzonych kampanii ok. 2 mln polskich palaczy rzuciło palenie.
Fragment artykułu ze "Służby Życiu" 2001/01
Komentarze do: Leczenie uzależnienia od tytoniu (17)
skuteczna metoda na rzucenie palenia
1Polecam lek o nazwie champix, rzuciłam po 10 latach palenia, pierwszy raz i 100 % skuteczności, oprócz mnie 2 osoby które paliły 30 lat.... pokaż całość
jak sobie dać radę
1nie palę od 22dni rzucenie bylo przymusowe przebywalam w szpitalu jest mi bardzo cięzko . w domu nie mogę sobie poradzić jest swiadomosc że nie mozna ale rownież nieodparta chę zapalenia . Muszę wytrwac''''''''... pokaż całość
Chęć powrotu do palenia
8rzuciłam palenie dokładnie 7 miesięcy temu. wspomagałam się zybanem. i pom9ogło to była moja chyba 100 próba rzucenia i się udało. a najgorsze jest to że teraz po siedmi miesiąCACH MAM KRYZYS.JAKIŚ TYDZIEŃ TEMU SNIŁO MI ... pokaż całość
kup sobie gumy nicorette lub plastry,szkoda zaprzepaścić tego co udało ci się już zrobić... pokaż całość
witam tak piszescie że dajecie rade się trzymać zdala od nikotyny a ja... mimo że tyle razy żucałam to nadal w tym tkwię a co gorsza mój mąż pali co wcale nie daje mi motywacji.. gumy nicoret nic mi nie dają prócz teg... pokaż całość
U mnie szły 2 paczki dziennie . Dziś 10 dzień bez fajki . Wspomagam się Tabexem i marchewkami :) . Zobaczymy co będzie dalej . Dużo daje pozytywne nastawienie i faktycznie lepszy oddech po tych 10 dniach .... pokaż całość
Walczę z nałogiem!
2nie pale od 11dni kiedys wytrzymalam miesiac to moj rekord moze tym razem sie uda?wtedy mozna na prawde poczuc sie wolnym...jak ptak... pokaż całość
dasz rade wierze w Ciebie, a ty muisz też uwierzyć w to ze potrafisz pozbyć sie nałogu walcz tak jak na wojnie pozdrawiam... pokaż całość
wiem jaki to jest bol
2dzis mija miesiac...z jednej strony jestem dumna a z drugiej czuje jak bym wczoraj miala ostatniego papierosa...sny ze pale mam bardzo czesto budze sie rano tylko z poczuciem winy...nie wiedzialam ze bedzie az tak ciezko... pokaż całość
poprostu spróbuj o tym nie mysleć zajmij sie czymś relaksującym, np. zapisz sie na aerobik lub skup sie na pracy, nie myslac o papierosie ulatwi ci życie jak ci sie bedzie chcialo palić weż cukierka czy owoc i zajmij sie... pokaż całość
Silna wola/ rzuć palenie poki mozesz
1Do rzucenia palenia trzeba mieć silna wolę to jest nr1 w podjęciu tej decyzji. co fakt pierwsze dni są najtrudniejsze ale mozna głód tytoniowy zastapić owocem lub cukierkiem. Uwierzcie mi ja palilam przez ponad 6 lat nał... pokaż całość
rzucanie palenia
2mam 16 lat,od 2 lat pale,chcialabym to rzucic,lecz niewiem jak.. ludzie z ktorymi sie zadaje przciaga mnie do palenia,nawet gdy tego nie chce.pomyslicie ze mam tylko 16 lat to nic takiego,ale naprawde wpadlam w nalog,na... pokaż całość
Witam. Ja zacząłem palić w wieku lat 15 i paliłem przez kolejnych 9. Musze przyznać że najgorzej właśnie przestać palić chodząc do szkoły itp. ponieważ zwraca się uwagę na znajomych.Z doświadczenia wiem, że tak naprawdę ... pokaż całość