Liczne przypadki małogłowia w Brazylii powiązane z wirusem Zika

Według danych Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) w Brazylii odnotowano ostatnio 1761 przypadków dzieci urodzonych z nienaturalnie małymi mózgami. Przyczyną występowania u noworodków wady rozwojowej w postaci mikrocefalii (małogłowia) jest prawdopodobne wirus Zika przenoszony przez komary z gatunku Aedes aegypti.

W oświadczeniu z 5 grudnia br. Światowa Organizacja Zdrowia podała, że na 1761 przypadków małogłowia, odnotowanych w 422 różnych gminach w Brazylii, 19 zakończyło się śmiercią noworodków.

Ministerstwo Zdrowia Brazylii poinformowało w zeszłym miesiącu, że istnieje związek pomiędzy wirusem Zika a gwałtownym wzrostem przypadków mikrocefalii u niemowlaków. Takie powiązanie stwierdzono, kiedy u jednego z noworodków z mikrocefalią i innymi wadami wrodzonymi wykryto obecność wirusa Zika.

Choroba wywołana wirusem może powodować problemy zarówno z prawidłowym rozwojem fizycznym, jak i intelektualnym dziecka, rzutując na całe jego przyszłe życie. Władze związane ze służbą zdrowia w Brazylii dodają też, że największe ryzyko wystąpienia małogłowia i innych wad wrodzonych u dzieci pojawia się zwłaszcza, jeżeli do zakażenia matki doszło w pierwszym trymestrze ciąży.

WHO podkreśla jednak, że przyczyna występowania mikrocefalii na tak dużą skalę musi zostać jeszcze dokładnie zweryfikowana.

Początkowo wirus Zika występował w Afryce i Azji. Nazwa pochodzi od lasu Zika w Ugandzie, gdzie wirus w 1947 r. został po raz pierwszy wyizolowany u małpy. Nieliczne przypadki zachorowań u ludzi odnotowano później w innych krajach Afryki (Nigeria, Tanzania, Egipt, Gabon, Sierra Leone, Wybrzeże Kości Słoniowej, Kamerun, Senegal, Republika Środkowoafrykańska) oraz w Azji (Tajlandia, Malezja, Indie, Pakistan, Filipiny, Kambodża, Indonezja i Wietnam). W 2007 roku i w latach 2013-2014 wirus pojawił się na Pacyfiku (Francuska Polinezja, Mikronezja, Samoa, Vanuatu, Wyspy Cook'a, Wyspy Salomona, Guam i Nowa Kaledonia).

W 2014 roku wirus Zika zaczął się rozprzestrzeniać także w Ameryce Południowej - w lutym Chile potwierdziło pierwsze przypadek na Wyspach Wielkanocnych. Zachorowania zaczęły pojawiać się także w Wenezueli, Kolumbii, Paragwaju, Gwatemali, Meksyku, Panamie, Surinam i Salwadorze.

Wirus przenoszony jest przez komary Aedes aegypti, które odpowiedzialne są też za powstawanie epidemii żółtej febry, dengi czy wirusa czikungunia. Ponieważ ten gatunek owadów występuje w wielu rejonach na całym świecie, prawdopodobne jest, że wkrótce kolejne przypadki wirusa Zika pojawią się w nowych krajach.

Do najczęstszych objawów infekcji wywołanej wirusem Zika należą łagodne bóle głowy, bóle stawów, wysypka grudkowo-plamista, zapalenie spojówek, gorączka i złe samopoczucie. Chorzy z rejonów Francuskiej Polinezji, jak i obecnie w Brazylii, oprócz opisywanych przypadków małogłowia u dzieci, wykazują także objawy neurologiczne pod postacią porażeń wiotkich.

Nie ma szczepionki przeciwko wirusowi Zika, ważne jest więc zapobieganie ukąszeniom przez komary (noszenie odpowiedniej odzieży, stosowanie środków odstraszających komary, używanie moskitier). W przypadku zachorowania stosuje się jedynie leczenie objawowe, zazwyczaj z wykorzystaniem niesteroidowych leków przeciwzapalnych i/lub leków przeciwbólowych.