Malaria: komar przenoszący chorobę podzielił się na dwa gatunki?

Wydaje się coraz bardziej, że na łonie populacji głównego wektora malarii w Afryce, komara z rodzaju Anopheles, właśnie zaczęły się wyodrębniać dwa niezależne gatunki, tak wielkie jest bowiem zróżnicowanie genetyczne między populacjami. Fakt ten może bardzo skomplikować walkę z tą ciężką zakaźną chorobą, która zabija milion osób rocznie.

Dwa badania zespołu z Imperial College, w Londynie, opublikowane w czasopiśmie Science, pokazują, że główny wektor malarii w Afryce subsaharyjskiej, komar Anopheles gambiae, ewoluuje tuż pod naszym nosem, wręcz na naszych oczach.

Pani Mara Lawniczak z wydziału biologii komórkowej oraz molekularnej z uniwersytetu londyńskiego, wraz ze swoimi kolegami, pokazuje, że dwa znane już szczepy komara, nazwane M i S, fizycznie identyczne, są praktycznie w fazie przeistaczania się w dwa odrębne gatunki.

Między populacjami tych dwóch szczepów wymiana gentyczna stała się bardzo mała, a genomy obydwu wariacji tego samego komara zaczynają się bardzo mocno różnić.

Dwa badania

Pierwsze z przeprowadzonych badań miało na celu porównanie, w sposób bardzo szczegółowy, dziedzictwa genetycznego obydwu szczepów komara - M i S.  Różnice okazały się bardzo liczne, o wiele bardziej liczne, niż tego się tego spodziewano, w dodatku są one rozproszone w całym genomie.

Mniej precyzyjnie, poprzednie badania wykazały tylko poszczególne strefy, gdzie różnice zdawały się akumulować. Ale dotyczą one w rzeczywistości całego genomu, co pozwala przypuszczać, że obydwa szczepy zaczynają się różnić w wielu punktach, które mogą dotyczyć rozwoju, zachowania pokarmowego albo też i reprodukcji.

W drugim badaniu, biolodzy przeanalizowali genom wielkiej liczby komarów ze szczepów M i S, jak również trzeciej wariacji tego samego komara, ochrzczonej nazwą Bamako. Przeprowadzili w tym celu sekwencję 400 000 poszczególnych regionów genomu, gdzie zauważono bardzo duże różnice w kodzie genetycznym.

Ideą tego badania był pomiar zróżnicowania genetycznego na łonie różnych komarzych populacji. Rezultaty pokazują, że szczepy komara M i S ewoluują w różny sposób, prawdopodobnie, wyjaśniają badacze, w odpowiedzi na przeszkody środowiskowe, takie jak miejsca, gdzie wychowują się larwy, czynniki infekcji, drapieżnicy...

Rozumiemy, że komary ewoluują szybciej, niż myśleliśmy, konkluduje pani Mara Lawniczak, oraz to, że na nieszczęście, strategie, które mogłyby zadziałać na jeden szczep komara, mogą się okazać nieskuteczne w przypadku innego szczepu.

W przyszłych badaniach, biolodzy spróbują określić, które wariacje genetyczne czynią komary podatne na infekcje przez czynniki patogenne, takie jak w szczególności pasożyt Plasmodium falciparum, który jest odpowiedzialny za malarię.