Medytacja w pełnej świadomości może łagodzić przewlekłe zapalenia

Ludzie cierpiący na przewlekłe stany zapalne, takie jak reumatoidalne zapalenie stawów, zapalenie jelita czy astma – w których stres psychologiczny odgrywa olbrzymią rolę – mogą czerpać korzyści z medytacji w pełnej świadomości, wynika z badań przeprowadzonych przez neurologów z Uniwersytetu Wisconsin-Madison oraz Center for Investigating Healthy Minds.

Tzw. medytacja w pełnej świadomości (mindfullness) to jedna z form medytacji, dzięki której możliwe jest redukowanie stresu.

Pierwotnie wykorzystywano ją w leczeniu pacjentów z przewlekłym bólem. Polega na koncentrowaniu uwagi na oddechu oraz na cielesnych i psychicznych odczuciach podczas wykonywania różnych czynności - chodzenia czy praktykowania jogi.

Według Melissy Rosenkranz, głównego autora badania, które opublikowano w Brain, Behavior and Immunity, kurs redukowania stresu może być źródłem korzyści na wiele sposobów. Nie zawsze jest związany z uważną medytacją, ale może na przykład skupiać się na angażowaniu się w regularną aktywność fizyczną, która również ma wymiar terapeutyczny.

W badaniu porównywano zatem dwie metody redukowania stresu – metodę uważnej medytacji oraz program mający polepszać zdrowie w sposób niezwiązany z uważnością.

Grupa porównawcza uczestniczyła w programie poprawy zdrowia (HEP), składającym się m.in. z edukacji żywieniowej, aktywności fizycznej, wzmacniania sprawności i muzykoterapii. Treść programu była w pewnym sensie dopasowana do medytacji, ale nie zawierała komponentu uważności.

Obydwie grupy miały tę samą ilość ćwiczeń, ten sam poziom wiedzy fachowej i tę samą ilość zadań domowych, których wymagano od uczestników.

„Chcieliśmy wykryć ewentualne zmiany, charakterystyczne dla metody uważności”, wyjaśnia Rosenkranz.

Przy użyciu narzędzia zwanego Trier Social Stress Test (TSST), służącego do wywoływania stresu psychologicznego, a także kapsaicyny, oddziałującej na skórę, pomiary były zbierane przed i po ćwiczeniu, w obydwu grupach.

Chociaż i jedna i druga technika redukowania stresu okazała się efektywna, metoda uważności była bardziej skuteczna, jeśli chodzi o zmniejszanie zapalenia.

Wyniki analiz pokazują, że interwencje w zachowanie, mające na celu redukowanie aktywności emocjonalnej, są korzystne dla ludzi cierpiących na przewlekłe stany zapalne.

Co więcej, metoda uważności może być bardziej skuteczna w łagodzeniu objawów zapalenia niż inne działania prowadzące do dobrego samopoczucia.

Rosenkranz podkreśla jednak, że metoda medytacji w pełnej świadomości nie jest czymś magicznym, „lekarstwem na wszystko”. Niemniej prawdą jest, że znaczna część społeczeństwa nie zdrowieje wskutek dostępnego leczenia farmaceutycznego, a niektórzy pacjenci dodatkowo cierpią z powodu skutków ubocznych leków.

„Metoda uważnej medytacji może być wobec tego tańszą alternatywą albo uzupełnieniem tradycyjnego leczenia. Co ważne, może być ona praktykowana przez pacjentów w ich domach, za każdym razem, kiedy jej potrzebują”, mówi specjalistka.