Morwa (morwa czarna i morwa biała) – właściwości lecznicze, sposób na odchudzanie

Morwa znana jest przede wszystkim ze swoich właściwości zdrowotnych, stąd jej zastosowanie w ziołolecznictwie i medycynie konwencjonalnej. Poszczególne fragmenty morwy (kora, liście, owoce) między innymi wspierają walkę z chorobą Alzheimera i miażdżycą. Oprócz tego jadalne owoce morwy używane są do produkcji alkoholi (win i likierów) oraz wyrobów cukierniczych (ciast i tart).

Morwa dobrze działa na układ sercowo-naczyniowy, poprawia ukrwienie, a także zwiększa ilość czerwonych krwinek niezbędnych w przypadku walki z anemią. Ponadto korzystnie wpływa na układ pokarmowy, wzmacnia organizm i zapobiega przeziębieniom. Z morwy czarnej często robione są konfitury, nalewki i soki, podczas gdy morwa biała najlepiej sprawdza się w postaci herbaty i kojących maści.

Charakterystyka morwy

Morwa to roślina najczęściej przybierająca kształt dużych krzewów bądź małych drzew. Wyróżnia się od 10 do 16 gatunków morwy, rosnącej głównie w klimacie subtropikalnym i umiarkowanym. Niektóre odmiany (między innymi Morus nigra L.) można spotkać także w Polsce.

Dwoma najpopularniejszymi rodzajami morwy są morwa czarna i morwa biała. Morwę białą często można spotkać, spacerując parkowymi alejkami. Zazwyczaj osiąga od 15 do 20 metrów wysokości. Ma gładkie, miękkie i niewielkie liście, które rozwijają się w połowie wiosny, a jesienią prędko żółkną i opadają. Kiedy morwa zakwita, wypuszcza drobne, jasnoróżowe płatki, które szybko przeistaczają się w delikatne kwiaty. Owoce morwy swym kształtem bardzo przypominają jeżyny z tą jednak różnicą, że obrośnięte są osnówkami z okwiatu. Jeśli chodzi o smak - morwa jest słodka i nieco mdła.

Właściwości lecznicze morwy czarnej i morwy białej

Zarówno morwa czarna, jak i morwa biała posiadają wiele właściwości leczniczych, co czyni je poniekąd lekiem uniwersalnym. Potrafią bowiem poradzić sobie z zaskakująco dużą ilością chorób, złagodzić ich objawy lub opóźnić rozwój.

Bogactwo witamin i soli mineralnych

Owoce, kora oraz liście morwy to prawdziwe bogactwo witamin, dzięki czemu morwa czarna i morwa biała znalazły szerokie zastosowanie w ziołolecznictwie. Zalicza się je do roślin witaminowo-antocyjanowych.

Najwięcej witamin i soli mineralnych mają owoce morwy. Można znaleźć w nich między innymi: witaminę C, PP, witaminy z grupy B, cukry (fruktozę i glukozę z niewielką ilością sacharozy), taninę, kwasy organiczne (takie jak kwas jabłkowy i cytrynowy), pektynę, garbniki, flawonoidy, kumarynę i związki mineralne (magnez, potas, wapń, fosfor i żelazo).

Profilaktyka choroby Alzheimera i nowotworów

Do niezwykłych właściwości morwy zaliczyć trzeba ograniczanie tworzenia się i wchłaniania szkodliwych białek b-amyloidu (związków neurotoksycznych), odgrywających zasadniczą rolę w powstawaniu Alzheimera.

Obecność flawonoidów sprawia, że morwa stosowana jest przez niektórych jako środek zapobiegający zachorowaniu na nowotwór.

Morwa lekiem na przeziębienie

Morwa bardzo dobrze wpływa na odporność, ze względu na to, że jest bogata w witaminy i sole mineralne, wzmacnia organizm i uzupełnia niedobory wartości odżywczych.

Odwar z gałązek morwy wykazuje działanie lecznicze przy kaszlu, zapalaniu oskrzeli oraz astmie. Z kolei nalewka produkowana z liści morwy sprawdza się w leczeniu przeziębienia i anginy, łagodzi ból gardła i obniża gorączkę.

Wpływ morwy na układ pokarmowy

Pektyny zawarte w morwie zapewniają prawidłowe funkcjonowanie jelit. Łagodzą bolesne kolki, zapobiegają biegunkom i zaparciom. Regulują proces wypróżniania, przy tym działając moczopędnie. Garbniki znajdujące się w liściach morwy wykazują działanie ściągające na błonę śluzową przewodu pokarmowego, dzięki czemu zapobiegają m.in. rozrzedzeniu treści jelitowej i przenikanie bakterii. Substancje te łagodzą objawy choroby wrzodowej i ból dwunastnicy.

Morwa działa przeciwmiażdżycowo

Substancje aktywne znajdujące się w liściach morwy przyjmowane w odpowiednich ilościach redukują poziom cholesterolu i trójglicerydów we krwi. Ograniczają utlenianie tłuszczów odpowiedzialnych za tworzenie się złego cholesterolu LDL. Oprócz tego morwa działa przeciwzapalnie, chroniąc wątrobę i tym samym zmniejszając ryzyko zachorowania na miażdżycę. W przypadku osób cierpiących na miażdżycę morwa redukuje uszkodzenia wywołane przez chorobę.

Morwa biała wspomaga leczenie cukrzycy

Alkaloidy zawarte w liściach morwy regulują poziom insuliny we krwi. Dowiedli tego między innymi chińscy naukowcy, którzy prowadząc badania kliniczne, podali kilku zdrowym osobom i diabetykom napój zawierający ekstrakt z liści morwy i sacharozę. We wszystkich przypadkach po dwóch godzinach zaobserwowano spadek glukozy we krwi. Alkaloidy działają podobnie do syntetycznych leków przeciwcukrzycowych - ograniczają wchłanianie glukozy, automatycznie zmniejszając jej poziom we krwi. Dodatkowo dzięki innym związkom zawartym w liściach morwy spada ryzyko wystąpienia powikłań charakterystycznych dla cukrzycy.

Stosowanie ekstraktu z liści morwy jest o wiele zdrowsze niż przyjmowanie leków przeciwcukrzycowych. Morwa nie podrażnia żołądka oraz nie wywołuje skutków ubocznych takich jak: biegunka, wzdęcia, osłabienie czy senność, charakterystycznych dla tabletek syntetycznych. Przyjmowanie jej w połączeniu z propolisem przez osoby z cukrzycą typu 2 ogranicza, a z czasem nawet eliminuje problemy gastryczne.

Szczególne właściwości morwy, które powinny docenić zwłaszcza kobiety

Morwa często wykorzystywana jest w profilaktyce oraz wspomagająco w leczeniu nowotworów. Jej szczególne właściwości doceniane są zwłaszcza w przypadku raka piesi i raka jajników.

Ponadto ekstrakt z pączków kwiatowych i liściowych morwy pomaga w leczeniu schorzeń ginekologicznych. Korzystnie wpływa na gospodarkę hormonalną organizmu i łagodzi objawy menopauzy.

Z kolei sok ze świeżej morwy wskazany jest zwłaszcza dla młodych matek karmiących piersią - wspomaga laktację.

Zastosowanie morwy w kosmetyce

Morwa posiada zdolność hamowania enzymu tyrozynazy, przez co bywa wykorzystywana jako środek wybielający cerę. Kremy stworzone na bazie olejku z morwy i soku wyciśniętego z jej owoców wygładzają skórę i zmniejszają widoczność przebarwień i piegów.

Kosmetyczne właściwości morwy doceniane są zwłaszcza w Chinach, gdzie masowo produkowane są kremy wybielające cerę. Specyfik ten popularny był zwłaszcza wśród gejsz, które za pomocą wyciągu z morwy tuszowały wszelkie niedoskonałości cery.

Przeciwwskazania w stosowaniu morwy

W zasadzie nie ma żadnych konkretnych przeciwwskazań w przypadku stosowania morwy czarnej lub białej. Jedynym wyjątkiem jest sytuacja, w której ktoś jest na nią uczulony, wówczas, osoby nadwrażliwe powinny unikać stosowania produktów stworzonych na bazie morwy. Zwłaszcza jej owoce mogą wywołać silną reakcję alergiczną.

Morwa biała sposobem na odchudzanie

Liście morwy białej znane są ze zbawiennego wpływu na żołądek. Odpowiednio przygotowany napar z liści morwy osłabia działanie enzymów rozkładających sacharozę i skrobię, hamując ich przemianę w glukozę. Ponadto morwa redukuje wchłanianie cukrów prostych i złożonych, przez co znaczna część węglowodanów nie zostaje strawiona, a we krwi odkłada się mniej cukru. Działanie to szczególnie istotne jest dla diabetyków nieustannie kontrolujących poziom insuliny oraz osób otyłych i odchudzających się - dzięki blokowaniu wchłaniania cukrów, ograniczany jest przyrost tkanki tłuszczowej.

Substancje czynne morwy białej wspomagają odchudzanie, zapobiegają przybieraniu na wadze, dodatkowo zmniejszając ochotę na słodycze. Owoce morwy mają bardzo słodki smak, w związku z czym mogą być w czasie diety dobrą alternatywą dla niezdrowych słodyczy.

Zastosowanie morwy

Sok z morwy

• 1 kilogram owoców morwy
• odrobina cukru lub miodu

Owoce morwy umyć, odsączyć i pozbawić ogonków. Tak przygotowane owoce przepuścić przez sokowirówkę. Morwa z natury ma słodki smak, jeśli jednak ktoś preferuje słodkie soki, można dodać odrobinę miodu pszczelego lub cukru. Wywar przelać do butelek, pasteryzować 15 minut. Gotowe soki przechowywać w suchym i chłodnym miejscu.

Napar z suszonych owoców morwy

• 2 łyżki rozgniecionych owoców morwy
• 1 szklanka wrzątku

Owoce morwy zalać szklanką wrzątku. Mieszankę przykryć i odstawić na 15 minut. Po upływie kilku minut odsączyć owoce. Pić 1/3 szklanki przed posiłkami, zwłaszcza w czasie przeziębienia.

Odwar z suszonych owoców

• 3 łyżki suszonych owoców morwy lub 3 łyżki kory morwy
• 2 szklanki wrzątku

Suszone liście lub korę morwy zalać dwoma szklankami wrzątku. Podgrzewać na małym ogniu przez około 30 minut. Następnie przykryć mieszankę pokrywką i odstawić na 15 minut. Po tym czasie ostrożnie odcedzić odwar i przelać do kieliszków. Napoju wystarczy na dwie porcje.

Nalewka z morwy

• 1 kilogram owoców morwy
• 0,7 litra spirytusu
• 0,7 litra czystej wódki
• 0, 2 kilograma cukru

Morwę porządnie opłukać zimną wodą, odsączyć, odciąć ogonki i rozgnieść owoce. Następnie zalać je wódką i spirytusem. Odstawić na 10 dni w dobrze nasłonecznione, suche miejsce. Po kilku dniach odsączyć mieszankę (najlepiej użyć do tego sitka). Owoce, które zostaną w sitku przełożyć do naczynia i ponownie odstawić je w ciepłe miejsce, tym razem na miesiąc. Po upływie miesiąca owoce należy ponownie odcisnąć. Uzyskany płyn ponownie połączyć z owocami i zostawić go przez jeden dzień. Po tym czasie uzyskaną nalewkę przelać do butelek. Alkohol powinien dojrzewać w chłodnym i zacienionym miejscu przez 6 miesięcy.

Herbata z morwy białej

Do zaparzenia herbaty z morwy białej konieczne są suszone liście. Można je zakupić w różnych sklepach oferujących zdrową żywność lub wybrać się do parku i zerwać kilka liści. Zrywane liście powinny być zielone, pozbawione oznak choroby rośliny. Najlepiej zrywać je w czasie wiosny w połowie maja. Zebrane liście najlepiej ułożyć na papierze, zostawić je w przewiewnym, zacienionym miejscu. Jeśli herbata z morwy potrzebna jest od zaraz, można wstawić liście do piekarnika i przez kilka minut suszyć w temperaturze 40 stopni.

Herbatę z suszonej morwy białej najlepiej pić przed posiłkiem. Wsypać do filiżanki trzy łyżki suszu, zalać wrzątkiem i zostawić na 10 minut do zaparzenia.

Konfitura z morwy

• 1 kilogram owoców morwy
• 350 gram cukru
• świeży sok wyciśnięty z 2 limonek

Owoce morwy pozbawić ogonków. Najlepiej zrobić to ostrożnie odcinając je nożem - dzięki temu owoc nie zostanie uszkodzony. Umieścić owoce w durszlaku i porządnie opłukać je wodą. Zaczekać chwilę, aż woda ścieknie. W tym czasie wsypać do garnka cukier i wlać sok z limonki. Karmelizować cukier do momentu, aż zyska barwę jasnego bursztynu. Następnie dodać morwę i gotować przez 10 minut do momentu zagotowania. Nie mieszać, jedynie potrząsać garnkiem. Odstawić mieszaninę na bok i sięgnąć po nią następnego dnia - ponownie gotować na wolnym ogniu przez 10 minut. Trzeciego dnia gotować 20 minut, po czym gorącą konfiturę przelać do wcześniej przygotowanych, wyparzonych słoiczków. Wypełnione weki postawić do góry dnem. Zostawić do wystygnięcia.

Maść z morwy

• garść kory z drzewka morwy
• 2 kostki masła

Rozpuścić na patelni masło, dodać do niego korę morwy. Całość podgrzewać do momentu, aż masło zacznie się pienić. Odcedzić przez gazę. Gotowe smarowidło umieścić w słoiczku. Po wystygnięciu przechowywać w lodówce.

Autor: Natalia Walczak