Mózgi taksówkarzy londyńskich rosną, stwierdza badanie

Ulice Manhattanu są ułożone w użyteczną, przyjazną użytkownikowi kratkę. W Paryżu, mamy 20 okręgów, w postaci spirali wokół Sekwany. Ale Londyn? Mapa jego ulicy wygląda jak bazgroły przedszkolaka. A jednak, londyńscy taksówkarze jeżdżą po tych uliczkach z taką niezwykłą swobodą, jednocześnie przeliczając najszybszą drogę między dwoma dowolnymi punktami. Takie warunki pracy stymulują rozwój mózgu, konkluduje pięcioletnie badanie.

Dzięki niemu, badacze mogą definitywnie stwierdzić, że londyńscy taksówkarze mają nie tylko większe niż przeciętnie centra pamięci w mózgach, ale również ich intenstywny trening jest odpowiedzialny za wzrost. Jednakże, szczytowa forma jednej postaci pamięci może zahamować inną.

Neurolog Eleanor Maguire z UCL (University College London) na początku wpadła na pomysł, żeby przestudiować londyńskich taksówkarzy na podstawie badań nad mistrzami pamięci w świecie zwierzęcym. Niektóre ptaki i ssaki, takie jak wiewiórki albo sójki, ukrywają jedzenie i wykopują je później, co oznacza, że muszą pamiętać położenie wszystkich swoich kryjówek.

Badacze odnotowali, że część mózgu nazywana hipokampem byla znacznie większa u tych zwierząt niż u podobnych gatunków, które nie ukrywały swoich przekąsek. Hipokamp to struktura mózgu kształtem przypominająca konika morskiego i kluczowa dla pamięci długoterminowej, jak również przestrzennej nawigacji. Neurolog Eleanor Maguire zastanawiała się, czy londyńscy taksówkarze również mieli hipokampy większe niż przeciętnie.

Aby otrzymać licencję, londyńscy taksówkarze spędzają od trzech do czterech lat jeżdżąc po mieście na motorowerach, zapamiętując labirynt 25 000 ulic, jak również tysiące turystycznych atrakcji oraz gorących punktów. „The Knowledge”, jak jest to nazywane, jest unikatowa dla taksówkarzy londyńskich, a egzamin obejmuje całą serię ciężkich testów, które jedynie połowa szczęśliwców zdaje.

W swoich wcześniejszych badaniach, Eleanor Maguire odkryła, że londyńscy taksówkarze mają więcej istoty szarej w tylnym hipokampie, w porównaniu do ludzi w tym samym wieku, z tym samym wykształceniem i z taką samą inteligencją, którzy nie pracują jako taksówkarze. Innymi słowy, taksówkarze w Londynie mają więcej centrów pamięci niż ich rówieśnicy.

Wydaje się, że im dłużej ktoś jeździ taksówką, tym większy jest jego hipokamp, jakby mózg się rozrósł, aby sprostać wymaganiom, jakie stawia swobodne jeżdżenie po londyńskich ulicach. Ale może być też tak, że to właśnie „The Knowledge” wyselekcjonowała właśnie tych, którzy mają większe centra pamięci.

Aby określić, która możliwość była bardziej prawdopodobna, Eleanor Maguire oraz jej koleżanka z UCL, pani Katherine Woollett zdecydowały się obserwować grupę 79 kandydatów na taksówkarzy, przez cztery lata. Celem obserwacji był pomiar wzrostu ich hipokampów, przy pomocy rezonasu magnetycznego, kiedy przygotowywali się do zdania egzaminów.

W imię porównania, pani Eleanor Maguire zmierzyła również wzrost mózgów 31 osób, które nie jeździły taksówką, ale które były w tym samym wieku, na takim samym poziomie wykształcenia, a także z podobnym IQ. Na początku badania, wszyscy uczestnicy mieli mniej więcej taki sam rozmiar hipokampu. Eleanor Maguire upewniła się również, że kandydaci na taksówkarzy oraz nie-taksówkarze osiągali takie same wyniki w testach nad pamięcią roboczą oraz pamięcią długoterminową.

Cztery lata później, 39 osób z 79 uzyskało licencję, 20 osób oblało egzamin, ale zgodziło się brać dalej udział w badaniu. Kiedy Eleanor Maguire dała szczęśliwcom i pechowcom te same testy pamięciowe, które dała im na samym początku badania, odkryła, że taksówkarze, którzy zdobyli licencję, radzili sobie lepiej niż ci, co oblali. Nawet jeśli mieli podobne wyniki cztery lata wcześniej. A badanie rezonansem magnetycznym pokazało, że hipokampy szczęśliwców urosły przez te cztery lata.

Jest wiele sposobów na wyjaśnienie rosnącego hipokampa: mogą pojawiać się nowe neurony albo neurony mogą wytwarzać więcej połączeń między sobą. Komórki nieneuronowe, nazywane komórkami glejowymi, które wspierają i chronią neurony, mogą również przyczyniać się do zwiększania objętości hipokampa. Aczkolwiek, nie powstają one równie szybko co neurony.

Jednakże, zdobywcy licencji nie we wszystkich testach pamięciowych wypadają lepiej: gorzej przechodzą przez test pamięci wzrokowej, nazywany Rey-Osterrieth Complex Figure Test. W tym teście, uczestnik jest proszony o przyjrzenie się domkowi dla lalek, który wygląda, jakby projektował go szalony architekt: pełno krzywych linii i bazgrołów. Następnie, uczestnik ma ten domek namalować z pamięci 30 minut później.