Nie dajmy się zoonozom - choroby zakaźne pochodzenia odzwierzęcego

W dniach 4-5 października bieżącego roku w Brukseli odbędzie się oficjalna inauguracja Stowarzyszenia Med-Vet-Net, zajmującego się walką z chorobami zakaźnymi pochodzenia odzwierzęcego zwanymi „zoonozami”. Jednym z czołowych założycieli i jedynym polskim członkiem Stowarzyszenia jest Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego - Państwowy Zakład Higieny.

Choroby zakaźne są poważnym problemem zdrowia publicznego na całym świecie Są one przyczyną ponad 14 milionów zgonów każdego roku. „Wśród nowych chorób zakaźnych, nie odnotowanych wcześniej w literaturze medycznej, które pojawiły się w ostatnim pięćdziesięcioleciu, nie ma ani jednej choroby, która pośrednio lub bezpośrednio nie pochodziłaby od zwierząt" - mówi prof. Andrzej Zieliński, krajowy konsultant w dziedzinie epidemiologii. Spośród prawie 1500 znanych gatunków drobnoustrojów chorobotwórczych, więcej niż 60% może przenosić się ze zwierząt na ludzi.

Źródłem bakterii, wirusów i pasożytów mogą być zarówno zwierzęta domowe i hodowlane, jak i wolno żyjące. Drobnoustroje chorobotwórcze mogą przenosić się ze zwierząt na ludzi poprzez bezpośredni kontakt, zanieczyszczone środowisko lub skażoną zarazkami żywności pochodzenia odzwierzęcego.

W nadchodzących latach zagrożenie chorobami odzwierzęcymi będzie narastało z kilku powodów:

coraz liczniejszych podróży i wzrostu międzynarodowej wymiany handlowej,
Zobacz również:
wzrostu obrotu mięsem, mlekiem oraz innymi produktami pochodzenia zwierzęcego,
starzenia się społeczeństwa, spadku odporności i wzrostu podatności na zakażenia,
kontaktów ze zwierzętami egzotycznymi i drobnoustrojów przez nie przenoszonymi,
niekorzystnych zmian w środowisku,
a także pojawiania się nowych, dotychczas nieznanych drobnoustrojów lub nabywanie przez już znane nowych groźnych cech, np. oporności na antybiotyki.

W związku z powyższą sytuacją skutki chorób odzwierzęcych będą osiągały rozmiary globalne, tak więc aby przeciwdziałać temu zjawisku potrzebne są działania o charakterze międzynarodowym. Z tego powodu powołano do życia zrzeszenie najwybitniejszych specjalistów z dziedziny ochrony zdrowia publicznego w zakresie zoonoz w Europie - Stowarzyszenie Med-Vet-Net, będące kontynuacją projektu powstałego w ramach wysoko ocenionego 6 Programu Ramowego, finansowanego przez Unię Europejską.

Med-Vet-Net jest jedną z największych sieci europejskich działających w sektorze zdrowia publicznego. Stowarzyszenie zrzesza 14 instytutów naukowych z 10 krajów europejskich. Działalność Stowarzyszenia Med-Vet-Net pozwoli na skuteczną wymianę informacji i współpracę największych instytucji naukowych w Europie, zajmujących się zdrowiem publicznym, w tym również Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego - Państwowego Zakładu Higieny.

Głównym zadaniem sieci Med-Vet-Net jest doskonalenie badań naukowych dotyczących zapobiegania i zwalczania chorób odzwierzęcych przez integrację badań z dziedzin weterynarii, medycyny i badania żywności w zakresie jej bezpieczeństwa na obszarze Europy, a także wymiana informacji mająca na celu konsolidację środowisk zajmujących się zdrowiem publicznym. Efektem działań sieci będzie wzrost wiedzy na temat chorób odzwierzęcych, co bezpośrednio przełoży się na wzrost skuteczności ich zwalczania, a przez to na poprawę bezpieczeństwa zdrowotnego społeczeństwa Europy.