Niedobór potasu - przyczyny, objawy, leczenie, zapobieganie

Choć potas znajduje się niemal we wszystkich produktach spożywczych, może się zdarzyć, że w naszym organizmie jest go za mało. Ten stan, czyli niedobór potasu, jest inaczej nazywany hipokaliemią. Jak sobie z tym radzić?

Potas to bardzo ważny pierwiastek, makroelement niezbędny do prawidłowego funkcjonowania ludzkiego organizmu. Wraz z chlorem i sodem są elektrolitami – czyli minerałami przenoszącymi ładunki elektryczne oraz rozpuszczalnymi w wodzie. A w związku z tym, iż nasz organizm składa się z większości z wody, potas jest praktycznie wszędzie. Z łatwością przemieszcza się przez błony komórkowe (dzięki temu może dostarczyć komórkom odpowiednie substancje odżywcze i ma wpływ na przemianę materii), znajduje się również w komórkach, krwi i chłonce.

Kontroluje także pracę i skurcze mięśni, pobudza wydzielanie insuliny, reguluje ciśnienie krwi i rytm serca, uczestniczy w spalaniu białek i węglowodanów. Poprawiając koncentrację i zdolność myślenia, bierze udział w dotlenianiu mózgu, jest niezbędny we właściwym funkcjonowaniu układu nerwowego.

Najważniejszą funkcją potasu jest regulacja pracy nerek, pracy układu krwionośnego oraz utrzymywanie w organizmie równowagi wodno-elektrolitowej.

Przyczyny i objawy niedoboru potasu

Przyczynami hipokaliemii mogą być wymioty, biegunka, utrata potasu przez nerki, ze śluzotokiem, przez przetoki, stosowanie niektórych leków moczopędnych, nasercowych i stosowanych przy nadciśnieniu. Należą do nich również zespół Conna, rozległe oparzenia (potas „ucieka” wraz z osoczem), urazy, wstrząs, śpiączka cukrzycowa, niedobór aldosteronu czyli niedoczynność nadnerczy, zaburzenia hormonalne.

Najczęstszymi objawami niedoboru potasu są:

• biegunka, zaparcia i wymioty,
• bardzo sucha skóra, pojawienie się trądziku lub wysypki,
• ogólne osłabienie organizmu, apatia,
• osłabienie siły mięśni,
• zaburzenia rytmu serca,
• problemy w funkcjonowaniu mięśni: bolesne skurcze, samoistne drżenie mięśni łydek czy ud, drętwienie kończyn dolnych,
• bezsenność, niepokój, problemy ze zrelaksowaniem się,
• nieregularne bicie serca i migotanie komór,
• puchnięcie nóg i rąk,
• zatrzymanie moczu,
• obniżenie ciśnienia tętniczego.

Jak zapobiegać niedoborowi potasu?

Najskuteczniejszym sposobem na hipokaliemię jest odpowiednia dieta. Ponieważ potas jest dość rozpowszechnionym pierwiastkiem, znajdziemy go w wielu produktach spożywczych takich jak owoce (awokado, banany, kiwi, pomarańcze, grejpfruty, a także suszone jabłka, morele, figi i rodzynki), warzywa (ziemniaki, seler, zielone warzywa liściaste, pomidory, papryka), a także nasiona roślin strączkowych, mięso i orzechy. Należy również dużo pić: głównie niegazowaną wodę mineralną, napary z rumianku, mięty, rozcieńczone soki owocowe oraz słabą, lekko osłodzoną lub niesłodzoną herbatę. Natomiast w aptekach możemy znaleźć róznego rodzaju suplementy uzupełniające potas w organizmie.

Samo leczenie hipokaliemii polega nadoustnym (przy łagodnych zaburzeniach) lu bdożylnym (przy zaburzeniach cięższych) podawaniu preparatów zawierających jony potasu.

Autor: Kinga Siedlik