Niedobory odporności hormonalnej - obraz kliniczny

Niedobór odporności humoralnej występuje wtedy, gdy organizm produkuje niedostateczną ilość przeciwciał. Powoduje to występowanie różnego rodzaju infekcji znacznie częściej niż u zdrowych ludzi. Niedobory odporności są ściśle powiązane z limfocytami B.

Etapy dojrzewania limfocytów B

Początkowe dojrzewanie limfocytów B jest niezależne od antygenów. Razem z limfocytami T powstają ze wspólnej komórki progenitorowej limfopoezy. Limfocyty pre-pro-B z czynnikiem transkrypcyjnym Pax5 są odpowiedzialne za ekspresje genów RAG1 i RAG2 (czyli genów aktywujących rekombinację), uczestniczą w rearanżacji genów VDJ fragmentów zmiennych receptorów TCR i BCR. Limfocyty te odpowiadają także za ekspresję genu TdT ) transferaza nukleotydów terminalnych), za powstawanie zmienności na łączach.

Zadaniem limfocytów pro-B jest pierwsza rearanżancja genów immunoglobulinowych. Natomiast pre-B odpowiadają za pojawienie się łańcucha ciężkiego w cytoplazmie, a następnie w błonie komórkowej. W późniejszym etapie rozwoju oba typy limfocytów hamują rearażancję genów immunoglobulinowych, przeprowadzają selekcję pozytywną i dalszą proliferację.

Dalsze dojrzewanie limfocytów B jest już zależne od antygenów. Spoczynkowe limfocyty B przed kontaktem z antygenem, produkują i uwalniają przeciwciała klasy IgM i IgD o niskim powinowactwie do antygenu. W grudkach chłonnych limfocyty B rozpoznają antygeny prezentowane przez komórki dendrytyczne. Precyzyjna odpowiedź humoralna jest zależna od ścisłej kooperacji limfocytów T i B. Po aktywacji limfocyty B różnicują się – staja się krótko żyjącymi komórkami plazmatycznymi lub dzielą się, tworząc ośrodki rozmnażania grudek limfatycznych. W tych ośrodkach następuje częste hipermutacje somatyczne genów kodujących immunoglobuliny i dodatkowe rearanżacje. Dokonują się także rekombinacje umożliwiające wytwarzanie przeciwciał różnych klas. W ośrodkach limfocyty Bostatecznie różnicują się w komórki plazmatyczne lub „class-switched”.

Agammaglobulinemia sprzężona z chromosomem X (XLA)

Agammaglobulinemia sprzężona z chromosomem X (hipoimmunoglobulinemia) to zespół choroby należący do pierwotnych niedoborów odporności charakteryzujący się całkowitym brakiem przeciwciał i śladową obecnością limfocytów B w krążeniu.

Najczęstszą przyczyną tego zespołu chorobowego jest mutacja genu Btk. Tylko w ok.10% przypadków o identycznym obrazie klinicznym nie stwierdza się mutacji tego genu. 

Zespół hiper IgM

Zespół hiper IgM to pierwotny niedobór odporności charakteryzujący się defektem przełączania klas immunoglobulin z lub bez towarzyszącego defektu hipermutacji somatycznych. W tym zespole występuje defekt sygnałowania przez CD40 powodujący zarówno niedobór odporności humoralnej, jak i komórkowej lub też wewnętrzny defekt limfocyty B.

Pospolity zmienny niedobór odporności

U większości chorych z CVID stwierdza się prawidłowy lub nieznacznie obniżony poziom limfocytów B w krwi obwodowej. Niski poziom limfocytów B, występujący u niektórych chorych, wiąże się z agresywnym przebiegiem choroby, a także gorszym rokowaniem.

Autor:

Angelika Szkut