Niedokrwistość towarzysząca chorobom nowotworowym

Niedokrwistość jest jednym z najczęstszych zaburzeń towarzyszących chorobom nowotworowym. Dotyka 40% pacjentów przed rozpoczęciem leczenia przeciwnowotworowego i 75% leczonych chemioterapią lub chemio-radioterapią. Może ona występować zarówno we wczesnym stadium nowotworu jak i w bardziej zaawansowanym etapie choroby. Do powstania lub pogłębienia istniejącej już niedokrwistości może przyczynić się chemioterapia oraz radioterapia.

Niedokrwistość oznacza niedobór krwinek czerwonych (erytrocytów) oraz spadek stężenia hemoglobiny (Hb) poniżej wartości prawidłowych. Hemoglobina występuje w czerwonych krwinkach. Jej funkcją jest wiązanie tlenu i przenoszenie go do wszystkich komórek organizmu. Każde obniżenie jej stężenia - nawet niewielkie - prowadzi do szybkiego zmęczenia i wyczerpania oraz może zaburzać prawidłowe funkcjonowanie człowieka. Niedokrwistość pogarsza utlenowanie tkanek i narządów, przez co może wywołać lub nasilić niewydolność układów krążenia, oddechowego i ośrodkowego układu nerwowego.

Według klasyfikacji WHO (Światowa Organizacja Zdrowia) stopień nasilenia niedokrwistości wyznacza się na podstawie stężenia hemoglobiny, a niedokrwistość zwykle stwierdza się, gdy stężenie hemoglobiny jest niższe niż 11 g/dl (gramów na decylitr)

Diagnozowanie choroby

Aby sprawdzić czy występuje niedokrwistość należy wykonać podstawowe badanie diagnostyczne - morfologię krwi, która pozwala ocenić liczbę czerwonych krwinek i stężenie hemoglobiny.

Przyczyny

Na powstanie i stopień nasilenia niedokrwistości towarzyszącej chorobie nowotworowej mają wpływ następujące czynniki:

wiek pacjenta
rodzaj nowotworu
zaawansowanie choroby
rodzaj leczenia
choroby współistniejące

Zobacz również:
Zaburzenia krzepnięcia krwi
Agranulocytoza
Sferocytoza wrodzona
Megakariocytopenia
Leczenie anemii
Pancytopenia
Granulocytopenia
Niedokrwistość megaloblastyczna

Objawy

Do najczęściej zgłaszanych objawów niedokrwistości związanej z chorobą nowotworową należą:

osłabienie, zmęczenie
przygnębienie, depresja
zaburzenia koncentracji
brak tchu nawet po nieznacznym wysiłku fizycznym, bądź nasilona duszność
zaburzenia miesiączkowania ,
obniżenie popędu płciowego
zawroty oraz bóle głowy, mdłości
obniżona temperatura ciała, bladość skóry, błon śluzowych i spojówki
uczucie szybkiego bicia serca, bóle w klatce piersiowej
utrata apetytu i obniżenie ciężaru ciała

Wpływ niedokrwistośći na leczenie nowotworu

Występowanie niedokrwistości i stopień jej nasilenia wpływa na sposób oraz intensywność stosowanego leczenia przeciwnowotworowego. Kiedy objawy niedokrwistości występują w trakcie leczenia, lekarz często jest zmuszony przerwać lub nawet zakończyć prowadzoną terapię, co wydatnie zmniejsza szanse chorego na pokonanie raka. Podczas leczenia nowotworu bardzo ważne jest przestrzeganie harmonogramu terapii oraz stosowanie odpowiednich dawek cytostatyków (Leki cytostatyczne - grupa substancji używanych w chemioterapii nowotworów). W przypadku chemioterapii, zmniejszenie dawki należnej, czyli wyliczonej dla konkretnego chorego o 20% może zmniejszyć szansę na wyleczenie nawet o ok. 50%. W konsekwencji niedokrwistość pogarsza odpowiedź na leczenie chemioterapią i radioterapią, prowadzi do progresji choroby i wydłuża czas hospitalizacji.

Zespół przewlekłego wyczerpania Zespół Przewlekłego Wyczerpania (ZPW)

Chorzy opisują jako nieustanne uczucie zmęczenia, znużenia, braku energii, osłabienia, apatii i senności. Objawy te negatywnie wpływają na codzienną aktywność oraz samodzielność chorego, co sprawia, że musi on korzystać z pomocy i opieki innych osób. ZPW występuje, szczególnie u chorych otrzymujących leczenie przeciwnowotworowe. ZPW może mieć także wpływ na leczenie, ponieważ niektórzy pacjenci w wyniku przewlekłego przemęczenia rezygnują z dalszego leczenia przeciwnowotworowego.