Niskie dawki aspiryny mogą obniżać ryzyko zachorowania na raka jelita

Jak wynika z najnowszych badań, codzienne zażywanie niskich dawek aspiryny może zmniejszyć ryzyko raka jelita grubego. Wcześniejsze badania wykazały, iż ryzyko raka jelita grubego obniżają większe dawki aspiryny.

– Nasze badanie jako jedno z pierwszych udowadnia, że niższe dawki — mniej prawdopodobne do wywołania efektów ubocznych jak np. krwawienie z przewodu pokarmowego — również mogą być skuteczne – powiedział Eric Jacobs, dyrektor strategiczny farmakoepidemiologii przy American Cancer Society.

W badaniu przeprowadzonym przez szkockich naukowców udział wzięło 2279 pacjentów z rakiem jelita grubego oraz 2907 pacjentów bez rak — wszyscy oni odpowiadali na pytania dotyczące diety oraz trybu życia mogącego mieć wpływ na zagrożenie rakiem.

Uczestników pytano m.in. jak często w przeciągu roku przed zdiagnozowaniem raka lub przystąpieniem do badania zażywali niskie dawki aspiryny (75 miligramow), jak i niesteroidowe leki przeciwzapalne (ang. non-seroidal anti-inflammatory drugs - NSAIDs) np. naproksen lub ibuprofen.

Około 18,1 procent osób bez stwierdzonego raka przyznało, że stosowali aspirynę w tym okresie, natomiast w przypadku osób z już stwierdzonym rakiem było to 15,5 procent.

Uczestnicy badania, którzy brali niewielkie dawki aspiryny regularnie przez cały rok lub więcej, mieli o 22% obniżone ryzyko wystąpienia raka jelita grubego. Zmniejszenie ryzyka miało duże znaczenie kliniczne pośród osób przyznających się do stosowania aspiryny przez ponad 5 lat: według badania, ryzyko wystąpienia raka u tych osób było o 30% mniejsze niż u pacjentów niebiorących środków przeciwbólowych.

Pomimo tego, że największe obniżenie ryzyka zauważono u osób zażywających ponad 525 miligramów aspiryny tygodniowo, działanie ochronne występowało nawet w przypadku najniższych dawek.

– To najnowsze badanie kliniczno-kontrolne przeprowadzone w Szkocji jest zarazem jednym z największych badań przeprowadzonych do tej pory, które by dokładnie skupiały się na niskich dawkach aspiryny. Wykazało również, że stosowanie małych ilości aspiryny przez pięć i więcej lat może ograniczyć ryzyko zachorowania na raka jelita grubego – powiedział Jacobs, który nie uczestniczył w badaniu. – Jednak poprzednie badania na ten temat miały różne wyniki, lecz w tym przypadku wynik musi być sprawdzony i potwierdzony.

Badanie wykazało także, że częste przyjmowanie leków NSAID miało wpływ na obniżenie ryzyka wystąpienia raka, w przeciwieństwie do badanych niestosujących środków przeciwbólowych.

Osoby badane dopasowane pod względem wieku, płci, miejsca pochodzenia, palenia, picia alkoholu czy spożycia błonnika. Wyniki natomiast były zgodne nawet gdy dostosowano je do wagi, wskaźnika masy ciała czy innych czynników.

Jednak, jak podkreślili naukowcy, zażywanie niesteroidowych leków przeciwzapalnych (NSAID) dowolnego rodzaju przed zdiagnozowaniem nie wydłużyło życia pacjentów cierpiących na raka jelita grubego, ani nie zwiększyło ryzyka zgonu z jakichkolwiek innych powodów.

– Poprzednie badania epidemiologiczne sugerują, iż wyższe dawki aspiryny (325 miligramów dziennie) oraz innego rodzaju niesteroidowe leki obniżają ryzyko raka jelita grubego – powiedział dr Andrew Chan, profesor medycyny na Harvard Medical School oraz gastroenterolog z Massachusetts General Hospital.

– Wyniki badań są obiecujące, gdyż wielu Amerykanów stosuje aspirinę na porządku dziennym do leczenia chorób układu krążenia, jednak w celu zweryfikowania skuteczności niskich dawek aspiryny należy przeprowadzać dalsze badania – dodał Chan.

Badanie opiera się na retrospekcji, np. na wspominaniu pacjentów o stosowaniu aspiryny, przez co badanie może nie być do końca dokładne. Naukowcy także podkreślili, iż nie było wiadomo, czy badani z rakiem jelita kontynuowali zażywanie niesteroidowych środków przeciwbólowych po zdiagnozowaniu, co może „znacznie ograniczyć wyciągnięcie wniosków o umieralności na podstawie przedstawionych danych”.

– Na podstawie poprzednich i obecnych badań możemy stwierdzić jednoznacznie, że aspiryna zdecydowanie jest skuteczna w obniżaniu ryzyka wystąpienia raka jelita grubego – powiedział Chan. – Natomiast rzeczą mniej oczywistą i poniekąd kontrowersyjną pozostaje minimalna skuteczna dawka mająca działanie zapobiegające.

Ponieważ aspiryna może wywoływać szkodliwe skutki uboczne, organizacje takie jak American Cancer Society nie zalecają przyjmowania jej w celu zwalczania raka jelita grubego.

– Decyzje o stosowaniu aspiryny należy podejmować razem z lekarzem po wyważeniu korzyści i ryzyka efektów ubocznych – powiedział Jacobs.

Na całym świecie rak jelita grubego zajmuje drugie miejsce na liście najbardziej zabójczych odmian raka, zabijając rocznie niemal pół miliona ludzi.

Jacobs podkreślił także, że dorośli powinni badać się pod kątem wykrywania raka jelita. – Badania przesiewowe jelita grubego mogą skutkować w szybkim wykryciu i usunięciu polipów jelita grubego, zanim zmienią się one w nowotwór. American Cancer Society zaleca wszystkim mężczyznom i kobietom po 50 roku życia przeprowadzenie przesiewowego badania jelita grubego.