Nowatorska metoda Halo w leczeniu przełyku Barretta

Badania pokazują, że osoby cierpiące na przełyk Barretta mają zwiększone ryzyko zachorowania na raka przełyku. Największe dotyczy mężczyn i osób zmagających się przez dłuższy czas z chorobą refluksową. Poniżej przedstawiona jest rozmowa z gastroenterologiem dr n. med. Anitą Gąsiorowską z Kliniki Chorób Układu Pokarmowego Uniwersyteckiego Szpitala Klinicznego Nr 1 w Łodzi na temat schorzenia.

Na początek statystyki, ilu Polaków cierpi na schorzenie zwane przełykiem Barretta?

- Jest to choroba rzadka. Z danych amerykańskich wynika, że zagrożonych jest 1-2% populacji. Polskie opracowania podają, że na każde 100 osób, które są poddawane diagnostyce endoskopowej (gastrologia) u jednej jest diagnozowany przełyk Barretta. Natomiast refluks żołądkowy jest chorobą bardzo powszechną. Szacuje się, że 20% populacji ma objawy tego schorzenia. Z kolei u osób z refluksem 20% ma przełyk Barretta.   

U ilu z nich choroba została diagnozowana dostatecznie wcześnie, przed wkroczeniem choroby w stadium raka?

- W ciągu ostatnich 5 lat w naszym szpitalu klinicznym przełyk Barretta rozpoznano u 250 osób. Szczęśliwie, u wszystkich był to jedynie przełyk Barretta, a nie nowotwór przełyku. Schorzenie wykryto zatem odpowiednio wcześnie. Wszyscy chorzy mieli typowe objawy, tj. zgagę, refluks, nudności. W przeprowadzonym badaniu endoskopowym wykryto zmiany w postaci przełyku Barretta. Wszystkim pacjentom pobrano wycinki (biopsja), które potwierdziły wcześniejsze rozpoznanie. Chorzy byli skierowani do Kliniki przez lekarzy POZ lub z poradni gastroenterologicznej.

Jakie badania służą profilaktyce choroby? co powinien wiedzieć pacjent, aby w porę zgłosić się do specjalisty? do kogo powinien skierować swoje podejrzenia i jak powinien zareagować lekarz?

- Podstawowym badaniem jest endoskopia z biopsją, czyli pobraniem wycinka tkanki. Zgaga, która jest jednym z możliwych symptomów choroby jest dość powszechną dolegliwością Zgaga, pieczenie w klatce piersiowej, nudności to objawy choroby refleksowej. Jeśli są przewlekłe musimy zgłosić się do lekarza POZ. Lekarz rozstrzyga jaką kurację zastosować. Na początek będzie to leczenie farmakologiczne. Jeśli nie następuje poprawa, wówczas powinien skierować pacjenta na badanie endoskopowe, lub do lekarza specjalisty, w tym przypadku gastroenterologa. Sygnałem alarmowym świadczącym, że z przełykiem dzieje się cos złego powinny być zaburzenia w przełykaniu pokarmów stałych i płynnych oraz wymioty z krwią. Objawy tego typu świadczą, że prawdopodobnie cierpimy na przełyk Barretta. Jeśli natomiast do tych objawów dochodzi jeszcze chudnięcie to znak, że w naszym ciele rozwija się już choroba nowotworowa – powstała w wyniku nieleczonego przełyku Barretta. 

Jak wygląda leczenie choroby - w którym momencie jest ono najskuteczniejsze? Leczenie zależy od wyników biopsji rozpoznania z jakim typem PB mamy do czynienia?

- 95% chorych cierpi ma przełyk Barretta bez dysplazji śluzówki. Ryzyko rozwoju w chorobę nowotworową jest tutaj znikome. Chory otrzymuje leki hamujące wydzielanie kwasu solnego w żołądku (inhibitory pompy protonowej). Jest to więc leczenie typowo farmakologiczne, któremu towarzysza cykliczne, wykonywane co 6 miesięcy sprawdzające badania gastrologiczne. W zdecydowanej większości przypadków nie obserwuje się rozwoju choroby w poważniejsze stadia. Kolejnym z nich jest bowiem przełyk Barretta z dysplazją małego stopnia. Również w tym przypadku chorzy poddawani są kuracji farmakologicznej ww. lekami. W tym stadium trzeba już jednak rozważyć, czy nie należy zastosować endoskopowego leczenia ablacyjnego (metoda Halo). W przełyku Barretta z dysplazją dużego stopnia stosowana jest już ablacja prądem jako podstawowa metoda leczenia. Zabiegowi może towarzyszyć również resekcja endoskopowa, czyli usunięcie chorych tkanek. Dla pacjentów szczególnie ważne jest to, że odbywa się to bez ingerencji chirurgicznej.

Jakie metody leczenia stosuje się najczęściej? Co pani sądzi o metodzie Halo?

- Jedną z najczęściej stosowanych metod jest Halo. Jest to metoda bardzo skuteczna i bezpieczna. Jej skuteczność polega na tym, że zmieniona chorobowo błona śluzowa zostaje zniszczona, a efekt leczenia utrzymuje się trwale. U chorych, którzy zostali poddani zabiegowi, w ciągu 5 lat od jego wykonania, nie stwierdzono nawrotu choroby. Metoda Halo niszczy przełyk Barretta i jest bezpieczna, ponieważ objawy chorobowe, jak np. ból w klatce piersiowej, ustępują po kilku dniach.

Czy są przeciwwskazania do leczenia?

- Właściwie nie ma przeciwwskazań do wykonania zabiegu. Jedynym są tzw. uchyłki przełykowe, które mogą ograniczać możliwość skutecznej ablacji jeśli występują w tych samych miejscach co zmieniona chorobowo tkanka.

Czy pacjent musi być specjalnie przygotowany do zabiegu? jak długo trwa zabieg?

- Przygotowanie do zabiegu jest takie jak do każdego innego zabiegu endoskopowego. Zabieg wykonywany jest w krótkotrwałym znieczuleniu dożylnym, dlatego anestezjolog zleca przeprowadzenie standardowych badań krwi. Wymogiem jest natomiast, aby pacjent był na czczo.

Czy po zabiegu pojawiają się jakieś powikłania?

- Po zabiegu może wystąpić przemijający ból w klatce piersiowej i zaburzenie przełykania. Notowane są też pojedyncze przypadki zwężenia przełyku. Dolegliwości te ustępują jednak samoistnie po kilku dniach.  

Gdzie w Polsce leczy się przełyk Barretta? Z czego wynika brak pacjentów?

- Halo jest metodą nowatorską, coraz częściej stosowaną również w ośrodkach w Polsce. Kilka tygodni temu w naszej klinice przeprowadzone były pierwsze zabiegi metodą Halo w regionie łódzkim. Zabiegowi poddanych było pierwszych dwóch pacjentów. A co ilości pacjentów to wynika to ze specyfiki schorzenia, spośród 250 osób, u których zdiagnozowano przełyk Barretta w naszej klinice, tylko 10 kwalifikuje się na poddanie zabiegowi Halo.

Świadomość niebezpiecznych powikłań choroby refluksowej jest w naszym społeczeństwie niewielka - jakie są tego przyczyny i co trzeba zrobić by to zmienić?

- Najbardziej narażeni na wystąpienie przełyku Barretta są mężczyźni w wieku powyżej 50 r.ż., u których występują przewlekłe objawy choroby refluksowej. Osoby te powinny niezwłocznie zgłosić się do lekarza POZ, który podejmie decyzję o dalszym leczeniu. Leczeniu powinna towarzyszyć zmiana trybu życia, a mianowicie ograniczenie lub zupełna rezygnacja z używek (alkohol, papierosy, kawa) oraz dieta ograniczająca pokarmy pikantne i tłuste. Sygnałem do dalszego leczenia jest brak poprawy po leczeniu farmakologicznym oraz po zastosowaniu diety. Świadomość społeczna nt. przełyku Barretta sukcesywnie się zwiększa. Pojawia się coraz więcej publikacji – szczególnie w Internecie.