Nowoczesne metody leczenia bólu przewlekłego

Ból jest doświadczeniem uczuciowym i emocjonalnym subiektywnie odbieranym jako nieprzyjemne związanym z rzeczywistym lub potencjalnym uszkodzeniem tkanki. Towarzyszą mu różne objawy związane z pobudzeniem autonomicznego układu nerwowego (przyspieszenie czynności serca, wzrost ciśnienia tętniczego) i wzmożonym wydzielaniem niektórych hormonów (np. hormonów kory nadnerczy) oraz zmiany zachowania.

Ból jest najczęstszym objawem choroby - to sygnał, że w organizmie nie wszystko działa prawidłowo. Ma istotne znaczenie w rozpoznaniu i zlokalizowaniu procesu chorobowego. W zależności od przyczyny, która wywołuje ból i od czasu jego utrzymywania się wyróżniamy: ból ostry, który trwa do trzech miesięcy oraz ból przewlekły, który trwa powyżej trzech miesięcy.¹


Ból przewlekły

Ból przewlekły trawa długo - powyżej trzech miesięcy, jest uporczywy lub nawracający. Charakteryzuje go złożony mechanizm powstawania, nie spełnia już funkcji ostrzegawczo-ochronnej i jest chorobą samą w sobie, dlatego wymaga regularnej terapii przeciwbólowej. Ludzie dotknięci tą chorobą nie są w stanie normalnie funkcjonować zarówno w życiu zawodowym, rodzinnym jak i społecznym. Ból pozbawia ich radości życia. Często wraz z bólem pojawiają się uciążliwe dolegliwości: zaburzenia snu, zmniejszenie aktywności życiowej, brak apetytu, spadek ciężaru ciała, zaparcia, pogorszenie funkcji seksualnych, ociężałość psychoruchowa, obniżony próg bólu, zaburzenia psychiczne np. lęk czy depresja, zmiany w osobowości, rozdrażnienie i wybuchy gniewu.

Wykaz niektórych jednostek chorobowych, które mogą skutkować bólem przewlekłym

- bóle w obrębie tułowia i kończyn,

- bóle nóg związane z niedokrwieniem występujące w chorobie obwodowej naczyń (choroby tętnic kończyn często związane są z zaawansowaną miażdżycą i stanem zapalnym toczącym się w obrębie naczyń),

- dusznica bolesna (choroba objawia się uczuciem ucisku, bólu lub ciasnoty w klatce piersiowej. Objawy pojawiają się wówczas gdy zmienione przez miażdżycę naczynia wieńcowe nie są w stanie dostarczyć sercu odpowiedniej ilości krwi).

Nowoczesne metody leczenia bólu przewlekłego

neurostymulacja - nowoczesna metoda leczenia za pomocą impulsów elektrycznych

Impuls elektryczny działając na komórkę nerwową powoduje zmianę napięcia na jej powierzchni tzw. de/polaryzację. Dzięki stymulacji struktur układu nerwowego odpowiedzialnych za powstawanie lub przekazywanie odczucia bólu dochodzi do jego zablokowania w miejscu stymulacji na drodze od nerwu obwodowego do mózgu. Stymulacja może być procesem odwracalnym, jej działanie można zmieniać dlatego jest to terapia nowoczesna. Umożliwia kompleksowe leczenie różnych zespołów bólowych przy współudziale pacjenta.

Co to jest stymulator przeciwbólowy

Stymulator przeciwbólowy jest urządzeniem wysyłającym dokładne impulsy elektryczne do nerwu obwodowego, rdzenia kręgowego czy kory mózgu. Stymulacja blokuje sygnał bólowy dzięki czemu sygnał bólowy nie dociera do mózgu lub nie jest przez niego odczytany jako uczucie bólu. System do stymulacji rdzenia składa się z trzech elementów: generatora impulsów, czyli inaczej mówiąc baterii, której pracą steruje specjalny układ elektroniczny, niewielkiej płaskiej elektrody umieszczonej w kanale kręgowym oraz łącznika. Generator impulsów, który jest wielkości pudełka zapałek, najczęściej wszczepia się pod skórą na brzuchu lub w górnej części pośladka. Całość zaopatrzona jest w programator, czyli rodzaj pilota, dzięki któremu pacjent sam reguluje natężenie impulsów elektrycznych.

Wskazania do wszczepienia stymulatora przeciwbólowego

Podstawą zastosowania tej metody jest właściwe rozpoznanie choroby przez lekarza oraz wcześniejsze wykorzystanie dostępnych środków farmakologicznych. Ostateczną decyzję o zakwalifikowaniu pacjenta do wszczepienia stymulatora podejmuje neurolog, lekarz poradni leczenia bólu, neurochirurg.

Stymulator może uśmierzyć ból w następujących przypadkach:

- w leczeniu schorzeń kręgosłupa, po wielokrotnych operacjach kręgosłupa,

- bólów w obrębie tułowia i kończyn: ból pourazowy, poinfekcyjny,

- bólów kończyn związanymi z niedokrwieniem,

- w przewlekłej dusznicy bolesnej.


Przeciwwskazania do wszczepienia stymulatora przeciwbólowego

Przed implantacją stymulatora należy wykluczyć:

-możliwości chirurgicznego usunięcia przyczyny bólu,

- aktywną psychozę,

- ciężką depresję,

- zachowania hipochondryczne,

- nadużywanie alkoholu,

-przewlekłe infekcje.

Zalety stymulatorów

- Znaczna redukcja bólu,

- stopniowa poprawa stanu psychicznego pacjenta,

- znaczna poprawa standardu życia; powrót do niektórych czynności dnia codziennego (podróżowanie, wznowienie aktywności seksualnej, podjęcie pracy w domu lub w zakładzie, rekreacja tj. spacery, wędrówki, prace w ogrodzie lub wędkarstwo).


Konsultacja medyczna: dr Grzegorz Kiwic

Przypisy:

1. Międzynarodowe Towarzystwo Badania Bólu