Objawy białaczki

Białaczka to choroba, w której organizm traci kontrolę nad ilością i jakością wytwarzanych białych krwinek. Niezbędny u pacjenta może okazać się przeszczep szpiku kostnego. Niestety w Polsce tylko co drugi chory znajduje dawcę.

Białaczka jest chorobą, podczas której organizm produkuje białe krwinki w sposób niekontrolowany, co prowadzi do wyparcia przez limfocyty prawidłowych elementów krwi. Jest nowotworem złośliwym i jeśli nie jest odpowiednio leczona, prowadzi do śmierci z powodu niedokrwistości. Nazwa tej choroby wiąże się z kolorem krwi osób w zaawansowanym jej stadium.

Cztery rodzaje białaczki

Biorąc pod uwagę formę choroby, możemy wyróżnić białaczkę ostrą oraz przewlekłą. Pierwsza z nich występuje częściej i niestety jest trudniejsza w leczeniu od przewlekłej. Drugim podziałem jest rozróżnienie na białaczki limfatyczne, podczas których rozrostowi ulegają limfocyty oraz białaczki szpikowe, w których następuje rozrost innych rodzajów białych krwinek. Łącząc te dwa podziały metodą „na krzyż” można wyodrębnić cztery podstawowe rodzaje białaczki. Są to:

1. Białaczka ostra limfatyczna (ang. ALL).
2. Białaczka ostra szpikowa (ang. AML).
3. Białaczka przewlekła szpikowa (ang. CML).
4. Białaczka przewlekła limfatyczna (ang. CLL).

Ostra białaczka limfatyczna to choroba, która występuje najczęściej u małych dzieci. Z kolei ostra białaczka szpikowa przeważa u osób dorosłych oraz w starszym wieku.

Niestety pomimo wielu lat pracy, naukowcom nie udało się do tej pory ustalić jednoznacznej przyczyny, która powoduje rozwoj choroby. Uznaje się, że na zachorowanie mogą mieć wpływ różne czynniki takie jak promieniowanie, niektóre substancje chemiczne oraz wirusy.

Podstępna choroba

Wczesne stadium każdej białaczki przebiega zwykle bezobjawowo. W późniejszych stadiach choroby możemy mówić o różnych objawach w zależności od rodzaju białaczki, czyli od tego, czy jest ostra bądź przewlekła, przy czym ta druga jest trudniejsza do zdiagnozowania, ponieważ bardzo długo nie daje żadnych objawów.

Do objawów ogólnych białaczki zaliczyć możemy gorączkę, której towarzyszy ogólne osłabienie oraz poty, zwłaszcza nocne, obrzęk węzłów chłonnych oraz powiększenie śledziony. Mogą występować także bóle kostne oraz zmiany na skórze. Gdy komórki białaczkowe naciekają na układ nerwowy, mogą pojawić się objawy neurologiczne, między innymi omdlenia oraz zawroty głowy.

Zobacz również:

Ostra białaczka

Ostrym białaczkom towarzyszą ponadto inne, charakterystyczne tylko dla nich objawy, które są skutkiem wyparcia przez komórki białaczkowe prawidłowych komórek szpiku. U chorych pojawia się niedokrwistość, bladość a także duszności i ogólne osłabienie. Mogą pojawić się także krwawienia (na przykład z nosa) związane z małą ilością płytek krwi. U pacjenta zwiększa się podatność na zakażenia, ponieważ w organizmie jest zbyt mała ilość prawidłowych białych krwinek, a to właśnie one chronią nas przed drobnoustrojami.

Każdy rodzaj białaczki może być zdiagnozowany tylko w oparciu o badanie krwi. Jeżeli test wykaże leukocytozę, czyli zbyt wysoki poziom białych krwinek w organizmie, wówczas lekarz zleca kolejne badania, aby wykluczyć możliwość innych chorób. Wysoki poziom leukocytów nie musi bowiem oznaczać białaczki, może być skutkiem infekcji wirusowej zwalczanej przez organizm. Dlatego oprócz morfologii wykonuje się także rozmaz ręczny krwi, oznaczenie CRP oraz badanie w kierunku zakażeń wirusowych.

Chemioterapia jako najskuteczniejsza metoda leczenia nowotworu kości

Leczenie jest złożone i zależy od rodzaju białaczki. Lekarze dobierają odpowiednią terapię biorąc pod uwagę stopień zaawansowania choroby oraz stan pacjenta. Chory podczas leczenia musi pozostawać w szpitalu, niekiedy trwa to nawet przez kilka miesięcy. W tym czasie najczęściej stosuje się chemioterapię. Konieczne są także przetoczenia krwi oraz kuracje antybiotykowe. Natomiast jeśli u pacjenta nastąpiło zaatakowanie szpiku kostnego, konieczny jest jego przeszczep.

Chemioterapia jest metodą leczenia, która niesie za sobą wiele objawów niepożądanych. Chory ma nudności, wypadają mu włosy, ponadto chemia może działać toksycznie na serce, płuca i nerki. Następuje zahamowanie pracy szpiku. Dzieje się tak dlatego, że podczas chemioterapii niszczone są nie tylko chore, nowotworowe komórki organizmu, ale także te zdrowe. Mimo to chemioterapia pozostaje wciąż najskuteczniejszą metodą walki z białaczką zaraz po przeszczepie. Pozwala ona na wyleczenie 70 – 80% dzieci z ostrą białaczką limfatyczną.

Przeszczep szpiku kostnego

Lekarze wyróżniają dwa rodzaje przeszczepu szpiku kostnego – allogeniczny, czyli przeszczep od innej osoby oraz autologiczny, czyli przeszczep własnego szpiku.

W pierwszym przypadku szpik kostny jest wcześniej pobrany od dawcy, którym zazwyczaj jest osoba z rodziny chorego. Następnie szpik zostaje zaaplikowany pacjentowi, przy czym nie wymaga to operacji, ponieważ jest on wlewany dożylnie. Pacjent musi być do tego odpowiednio przygotowany – wcześniejsze intensywne chemioterapie niszczą komórki rakowe chorego, dzięki czemu istnieje większa szansa na przyjęcie przeszczepu.

Przeszczep autologiczny polega na pobraniu szpiku chorego we wczesnym stadium choroby i oczyszczeniu go z komórek rakowych. Dzięki temu po wielu chemioterapiach przeprowadzonych u pacjenta, można zaaplikować mu jego własny, oczyszczony szpik. Rokuje to duże szanse dla chorego, jednak warto dodać, że proces „oczyszczania” szpiku jest trudny i nie zawsze się udaje.

Remisja

Kiedy uda się wyeliminować z organizmu chorego komórki rakowe oraz przywrócić komórki tworzące jego krew do prawidłowego poziomu, następuje leczenie podtrzymujące. Na tym etapie lekarze na bieżąco badają stan pacjenta, aby jak najwcześniej wykryć objawy nawrotu choroby. Okres, w którym choroba nie zdradza żadnych objawów, czyli jest „uśpiona”, nazywamy remisją.

Białaczka to choroba nowotworowa, której diagnoza powoduje u pacjentów zwątpienie oraz poczucie bezsilności. Musimy jednak pamiętać, że odpowiednio wcześnie podjęte leczenie rokuje duże szanse dla chorego na wyzdrowienie i normalne życie. Leczenie jest długotrwałe i niezwykle męczące zarówno dla pacjenta, jak i jego bliskich, jednak nie należy się poddawać – białaczka to nie wyrok śmierci!